بیگانه

ادبیات آمریکا و دو انقلاب از دیدگاه منتقدان روس

محمدتقی فرامرزی

به ادبیات امروز آمریکا از چه دیدگاهی می‌نگرید؟ کدامین شخصیت‌ها و رویدادهای ادبیات آمریکا را مهم ترین شخصیت و رویداد می‌دانید؟ کدامین جنبه‌های ادبیات آمریکا همدلی شما را بر می‌انگیزد و کدامین جنبه‌های آن را رد می‌کنید؟ چشم‌اندازهای کنونی برای دگرگونی و پیشرفت آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نویسندگان این گلچین نقدها می‌کوشند به برخی از این پرسش‌ها پاسخ دهند. اینان شماری از منتقدان روس در سده‌ی بیستم هستند که به ویژه در زمینه‌ی ادبیات آمریکا متخصص‌اند و این مقاله‌ها بازتابی از اندیشه‌ی نسل‌های مختلف است و از دیدگاه ترکیب‌بندی، سبک و اسلوب با یکدیگر متفاوت‌اند اما همگی یک ویژگی مشترک دارند: احترام ژرف به سنت‌های دموکراتیک متمایز کننده‌ی ادبیات آمریکا از ادبیات دیگر ملت‌ها، از نخستین روزهای پیدایش آن. انگیزه‌ی گردآوری این مقالات، گرامی‌داشت دویستمین سالگرد تأسیس کشور ایالات متحد آمریکا بوده است. 

ادامه خواندن ←

چهرههای منفور در تاریخ معاصر ایران

حبیب‌اله تابانی

کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران حاوی شرح‌حال و اقدامات مهم تنی چند از شخصیت‌های تاریخ معاصر ایران است که به‌زعم نویسنده کارنامۀ نامطلوبی از خود برجای گذاشته‌اند و عملکردشان به دور از موازین اخلاقی و به ضرر منافع ملی بوده است. او با همین دیدگاه فعالیت‌های آنان را نقد و ارزیابی کرده. حاجی ابراهیم‌خان شیرازی کلانتر، میرزا نصرالله آقاخان نوری‌، وثوق‌الدوله‌، سرتیپ محمد درگاهی (قلعه‌بیگی)، سرلشکر محمدحسین آیرم‌، میرزا هاشم‌خان نوری اسفندیار، شاهزاده سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله‌ و سید ضیاءالدین طباطبایی شخصیت‌هایی هستند که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.

ادامه خواندن ←

زندگی روزمره در اسپانیای دورۀ تفتیش عقاید

جیمز ام اندرسون

سعید درودی

«ديوان تفتیش عقاید اسپانیا» سه و نیم قرن تاریخ این کشور را در تاریکی و وحشتی فرو برد که مسیحی و غیرمسیحی، مسلمان و یهودی را آواره ناکجاها کرد؛ جاهایی که نمیدانستند چه سرنوشتی در انتظارشان است. قوانین دیوان تفتیش عقاید را نهاد مقدس وضع می کرد و این نکته کاملا بیانگر قدرت مهیب این دیوان است. در این کتاب از فعالیت های روزمره همه طبقات جامعه اسپانیا روایتی بی طرفانه ارائه می شود. این روایت زمینه های متفاوتی را در بر می گیرد، مثل گرایش های مذهبی، اخلاقیات، تلاش برای معاش و رویارویی های متعدد با دیوان تفتیش عقاید. در هر فصل، به یکی از این جنبه ها پرداخته شده تا نهایتا و در مجموع، تصویری منسجم از جنبه های گوناگون زندگی روزمره اسپانیایی ها و در کل اروپا در اختیار خواننده قرار گیرد. این کتاب را می توان کتابی مهیب درباره دورانی مهیب معرفی کرد.

 

ادامه خواندن ←

ستاره‌ی دوردست – پالتویی

روبرتو بولانیو

ترجمه اسدالله امرایی

روبرتو بولانيو، نویسنده و شاعر شیلیایی (۱۹۵۳-۲۰۰۳) در پانزده سالگی همراه خانواده شیلی را ترک کرد و در بیست سالگی و همزمان با کودتای پینوشه، به وطن بازگشت. در این سفر دستگیر شد و چند روزی را در زندان ماند و پس از آن، باقی عمر را در کشورهای مختلف زندگی کرد. او بر اثر نارسایی کبد در اسپانیا از دنیا رفت. ستاره ی دوردست (۱۹۹۶) یکی از رمان های کوتاه بولانيو و درباره زندگی چند دانشجوی شاعر جوان در خلال جریانات سیاسی شیلی است. وایدر شخصیت عجیب این داستان، در کارگاههای شعرخوانی حضور دارد و از عوامل امنیتی کودتاچیان است. گالری عکسی که وایدر برگزار می کند و شرح آن در کتاب می آید،

 

ادامه خواندن ←

شکل‌گیری سرمایه‌داری هیجانی: در نقد صنعت روانکاوی

ایوا ایلوز

روژان مظفری

روانشناسان دست به کار شده اند تا کارگران و هر مراجعی را بقاعده کنند. دیگر در هر چیزی پای روان شناس در کار است، چه در بهره وری و انضباط و چه در بهنجار کردن سوژه. هر آنچه پیشتر بازجویی به شمار می آمد اکنون رنگ مصاحبه و پرسشنامه روانشناسانه به خود گرفته است. از مدیر کارخانه تا مجری برنامه های تاک شوو سایت های انتخاب همسر و… همگی آب به آسیابی واحد میریزند: سرمایه داری. سرمایه داری هیجانی با تقسیم بندی سوژه ها و مفاهیم هم‌تنگ هیجان دست به خلق انسانهایی زده که دائم باید خود را در قبال سیستم بهنجار کنند. با ابهام فزاینده در تعریف آرمان سلامت، به هرگونه رفتاری می توان برچسب «نابهنجار»، «بیمار» یا «روان نژند» زد. فضای مجازی را نیز باید به این ماتریس افزود. به راستی در چه جهانی زندگی می کنیم؟ دنبال چه می گردیم و چرا هر بار از این جست وجو بیشتر ناامید میشویم؟

 

ادامه خواندن ←

داستان دو شهر

نوشته چارلز دیکنز ترجمه ابراهیم یونسی

داستان دو شهر از معروف ترین آثار انگلیسی به شمار می آید؛ اثری که ذهن خواننده را تسخیر می کند. این کتاب نخستین بار در سال ۱۸۵۹ منتشر شد. داستان در دو شهر لندن و پاریس رخ می دهد و مخاطب در کنار شخصیت های داستان، به روزگاری پرتب وتاب قدم می گذارد. این کتاب در سه بخش نوشته شده است: کتاب اول: عمر دوباره، کتاب دوم: رشته زرین، کتاب سوم: مسیر طوفان. در این سه بخش، با سرگذشت شخصیتهای متعددی از قشرهای مختلف جامعه آشنا و همراه می شویم و جریان زندگی آنها را در این دوره عجیب دنبال می کنیم. فضای تاریک و محزون کتاب با پایانی هیجان انگیز و غیرقابل پیش بینی، بی شک مخاطب را متأثر می کند.

ادامه خواندن ←

ناطور دشت

نوشته جی. دی. سلینجر

ترجمه رضا ستوده

هولدن کالفليد، شخصیت جذاب ناطور دشت که در بحرانی ترین دوره زندگی به سر می برد، قدم در راه سفری سه روزه گذاشته است

؛ دور از خانه و در بطن جامعه ای که هم از آن او است و هم نیست و در فضایی که تنگ و سرد و بیگانه است. ولی آیا این تنگنا، سرما و بیگانگی صرفا برخاسته از جهان بیرون است؟ قهرمان نوجوان اسلینجر گرما را دوست دارد اما در سرما پرسه میزند؛ پسر کی غریبه که البته برای همه ما چون خود ماست؛ او پرسه می زند تا در پایان این سه روز، از نوجوانی پا به جهان جوانی بگذارد؛ او در آستانه ایستاده است و همه میدانیم در لحظه ورود به چنین عالمی فقط جانب یک چیز رعایت می شود: بی اعتنایی

ادامه خواندن ←

بگذار سخن بگویم – پالتویی

دومیتیلا باریوس دِچونگرا / موئما ویئزر

احمد شاملو / عسکری پاشایی

بدی عمده کار این بود که در قرارداد میان مشاور و آن دسته از زن ها که کلک خوده بودند، به اندازه سر سوزن هم چیزی وجود نداشت که برای کمک به کارگرها بشود جایی اش را چسبید و حالا آن ها مجبورند مثل ییک مشت بره به آن کار گند ادامه دهند و جیکشان هم درنیاید . . .

ادامه خواندن ←

بيگانه – پالتویی

آلبر کامو

ترجمه جلال آل‌احمد، على‌اصغر خبره‌زاده

چشم و چراغ 25

مادرم امروز مرد. شاید هم دیروز، نمیدانم. تلگرامی به این مضمون از خانه سالمندان دریافت داشته ام!

«مادر، درگذشت. تدفین، فردا. همدردی، عمیق».

 

ادامه خواندن ←

جاده سن جووانی

ایتالو کالوینو

فرزام پروا

ایتالو کالوینو، با آن زبان طناز، پرتنوع و گوناگونش، این بار در کتاب جاده سن جووانی با قلمی سحر انگیز به مرور خاطراتش می پردازد: از روانکاوی روابطش با پدر و مادر در کودکی، از وسواس مادام العمرش در مورد سینما، از خاطره نبردهای پارتیزانی، تا خاطره خالی کردن سطل زباله در میان سالگی! این اثر که برای نخستین بار به زبان فارسی در می آید به قول نشریه آبزرور: «کتابی است مالامال از نثر زیبا و هنرمندانه کالوینو، مشحون از طنز زیرپوستی و پرسش گری مدام او از نویسندگی و خاطرات خودش.»

ادامه خواندن ←