بیگانه

در وادی انقلاب

گردآوری و مقدمه: انوش صالحی

 

در پاسخ به چرایی وقوع انقلاب 1357 و سیر حوادث  ماه‌های آغازین آن که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و محافل سیاسی قرار گرفته است، بررسی مواضع و دیدگاه‌‌های جریانات اصلی سیاسی آن دورۀ تاریخی امری ضروری ‌‌و اجتناب‌‌ناپذیر است. در میان گروه‌‌ها وسازمان‌‌های سیاسیِ آن دوره، نقش سازمان چریک‌‌های فدایی خلق ایران به عنوان شاخص‌‌ترین جریان سیاسی چپ بسیار حایز اهمیت است. دسترسی به مواضع و دیدگاه‌‌های این جریانِ سیاسی از طریق بازخوانی اسناد و مدارک سازمانی به خوانندۀ کنجکاو و علاقمند به تاریخ معاصر کمک می‌‌کند تا شناختِ بی‌‌واسطه‌‌ای از مواضع یکی از گروه‌‌های مهم سیاسی آن ایّام در روندِ حوادث ماه‌های آغازین انقلاب داشته باشد.

ادامه خواندن ←

شیوۀ شیوایی

یدالله عباسی

بهاءالدین خرمشاهی در شیوۀ شیوایی با نگارش ۲۴ گفتار به نقدوبررسی اشعاری از این شاعران پرداخته است: مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، م. آزاد، سهراب سپهری، سیمین بهبهانی، مفتون امینی، بیژن جلالی، فریدون مشیری، عبدالله کوثری، علی موسوی گرمارودی، حسین علیزاده، نسرین بهجتی، شکوه سپه زاد، پونه ندایی، هیوا مسیح، مهدی مظفری ساوجی

ادامه خواندن ←

ناطور دشت – چشم و چراغ

نوشته جی. دی. سلینجر

ترجمه رضا ستوده

 

هولدن کالفليد، شخصیت جذاب ناطور دشت که در بحرانی ترین دوره زندگی به سر می برد، قدم در راه سفری سه روزه گذاشته است

؛ دور از خانه و در بطن جامعه ای که هم از آن او است و هم نیست و در فضایی که تنگ و سرد و بیگانه است. ولی آیا این تنگنا، سرما و بیگانگی صرفا برخاسته از جهان بیرون است؟ قهرمان نوجوان اسلینجر گرما را دوست دارد اما در سرما پرسه میزند؛ پسر کی غریبه که البته برای همه ما چون خود ماست؛ او پرسه می زند تا در پایان این سه روز، از نوجوانی پا به جهان جوانی بگذارد؛ او در آستانه ایستاده است و همه میدانیم در لحظه ورود به چنین عالمی فقط جانب یک چیز رعایت می شود: بی اعتنایی

ادامه خواندن ←

زندگی روزمرۀ ژاپنی‌ها در دورۀ سامورایی‌ها

لویی فردریک

سعید درودی

ژاپنی‌ها در طول اعصار تحولات فراوانی را از سر گذرانده‌اند؛ بارها بخت و اقبال به سراغشان آمده و سپس از ایشان رویگردان شده، و کرارا به فلاکت افتاده‌اند. برای درک آنچه بر آنها گذشته مداقه در حیات اجتماعی مردمان دوره‌ای که شوگون‌ها در ژاپن قدرت داشتند ضروری می‌نماید. سامورایی‌ها در دوران جنگ‌های داخلی (مصادف با قرون وسطا در اروپا) قدرت گرفتند و به طبقه‌ای مهم و ممتاز در ژاپن تبدیل شدند که وجودشان هم ضامن امنیت بود و هم برهم زننده آن. آنها در خدمت شوگون‌ها بودند و قدرت این حاکمان در سایه را نمایش می‌دادند.

 

ادامه خواندن ←

زندگی تولستوی

رومن رولان

ترجمه علی‌اصغر خبره‌زاده

 

نامه «تاتيانا سوخوتين تولستوی»  به   «رومن رولان»

20 اكتبر 1911

آقای عزيز:

کتاب زندگی تولستوی شما را خواندم؛ باید بگویم که آن را اثری دیدم پرارج، و در زمینۀ خود بی‌مانند. والاترین تمجیدی که می‏‌توانم از آن کنم این است که بگویم به‏‌یقین پدرم نه‌‏تنها از درک گسترده و فهم درخشان آثارش، بلکه هستی و وجودش عميقاً شاد شده است. چه‌بسا با خواندن کتاب شما گریسته‌آم. از اینکه مردی گوشه‌گیر، سردوگرم‌‏چشیده، والانژاد، مهذب، با سرشتی متفاوت با آنچه که پدرم داشته است توانسته باشد این چنین به‏‌نیکی او را دریابد، وجودم را از شادی و سپاس‌گزاری و رقت سرشار می‌سازد. نکته‏‌های شما بسیار بجا برگزیده شده‌اند. افسوس می‏‌خورم که در بیان احساس خود به زبان فرانسه بسیار ناتوانم، و قادر نیستم آنچه را که در دل دارم بر زبان آورم… . کتاب خود را، که در آن یادداشت‏‌هایی نوشته‌ام، برایتان می‏‌فرستم، شاید در چاپ بعدی برای شما مفید واقع شود. خواهش دارم وقتی که به آن نیاز نداشتید، آن را به من برگردانید. آقای محترم، یک بار دیگر ابراز حق‏شناسی ژرف مرا بپذیرید.

«تاتیانا سوخوتین»

ادامه خواندن ←

درباره‌ی ادبیات

آناتولی لوناچارسکی

محمدتقی فرامرزی

آناتولی واسیلیویچ لوناچارسکی (۱۸۷۵-۱۹۳۳)، نویسنده، روزنامه نگار، و سیاستمدار روس که همراه با ماکسیم گورکی، کوشش های بسیار به عمل آورد تا آثار هنری امپراتوری روسیه را در دوره ی جنگ داخلی ( ۱۹۲۰-۱۹۱۸) از گزند آشوب و یورش آشوبگران محافظت کند. در سال ۱۸۹۸ به گروه بلشویک‌های حزب سوسیال دموکرات روسیه پیوست و در هیئت تحریریه‌ی مجله‌ی وِپِرد («به پیش») آغاز به کار کرد. در سال ۱۹۰۹ در جزیره‌ی کاپری ایتالیا به ماکسیم گورکی پیوست و با همکاری آلکساندر باگدانوف، مدرسه‌ای با کلاس‌های پیشرفته برای گروه برگزیده‌ای از کارگران کارخانه‌های روسیه تاسیس کرد. در مارس ۱۹۱۷ به مقام کمیسر تعلیم و تربیت برگزیده شد (تا ۱۹۲۹ در این مقام بود)، و تاثیری چشمگیر در پیشرفت تئاتر نیز از خود برجا گذاشت. علاقه‌ی لوناچارسکی به تئاتر موجب ترغیب هنرمندان و بازیگران به نوآوری‌های گوناگون در این زمینه شد. در سال ۱۹۳۳ به عنوان سفیر شوروی در اسپانیا برگزیده شد، اما در مسیر سفر به اسپانیا چشم از جهان فروبست. سه نمایشنامه از میان نمایشنامه های پرشمار او به زبان انگلیسی ترجمه و در مجموعه‌ای به نام سه نمایشنامه (۱۹۲۳) منتشر شد.

 

ادامه خواندن ←

اهریمنان نئولیبرالیسم: در باب الهیات سیاسی سرمایۀ متاخر

آدام کاتسو

هومن کاسبی

پرسش محوری کاتسکو در کتاب اهريمنان نئولیبرالیسم این است: چگونه می‌توان از قسمی الهیات و به ویژه الهیات «سیاسی» در رابطه با نئولیبرالیسم سخن گفت؟ آیا این نظام منحصرا دل‌مشغول دغدغه‌های اقتصادی و بازار آزاد نیست؟ پاسخ کاتسکو روشن است: خیر. با ارائه تعریفی جدید و عام‌تر از خود حوزۀ «الهیات سیاسی» به مفهوم مطالعه نظام‌های مشروعیت و بازصورت‌بندی نئولیبرالیسم به مثابه پارادایم الهیاتی، دوگانه‌های متعارف الهیاتی/سکولار و نیز اقتصادی/سیاسی در قامت دوگانه‌هایی کاذب به کناری رفته و با نظمی مواجه می‌شویم که محدود به عدم دخالت دولت در اقتصاد نیست، مانند آنچه در فن بیان سطحی لیبرتارین ادعا می‌شود و تلاش‌ها برای مقابله با این نظام از طریق تقویت سیاست‌گذاری دولتی نظیر نئوفوردیست‌هایی مانند سندرز آن را بازتولید می‌کند، بلکه با چارچوب‌بندی مجدد هر دو قلمرو اقتصادی و سیاسی بر همه حوزه‌های حیات اجتماعی – نه فقط دولت و اقتصاد، بلکه دین، ساختار خانواده، اعمال جنسی، روابط جنسیتی و نژادی سازی- به وسيله منطق اهریمن‌انگاری حکم می راند.

 

ادامه خواندن ←

سینوهه پزشک مخصوص فرعون – مجموعه دو جلدی

میکا والتاری

ذبیح الله منصوری

رمان معروف «سینوهه پزشک مخصوص فرعون» (The Egyptian) یکی از بهترین و دقیق‌ترین آثار مربوط به مصر باستان است که علاوه بر روایت داستان یک پزشک نابغه خواننده را با زندگی مردم در آن روزهای مصر باستان آشنا می‌کند.
این کتاب در سال ۱۹۴۵ به زبان فنلاندی نوشته شد و در همان سال با اختلاف زیادی به پرفروش‌ترین کتاب سال تبدیل شد. داستان کتاب مربوط به سال‌های ۱۳۳۴ تا ۱۳۵۱ پیش از میلاد می‌شود؛ سال‌های آغاز سلطنت اولین فرعون یکتاپرست مصر، فرعون آخناتون.

ادامه خواندن ←

سقوط قسطنطنیه: جنگ دریایی لپانت

میکا والتاری

ذبیح الله منصوری

«میکا والتاری» در کتاب «سقوط قسطنطنیه» راوی عاشقانه‌ای سیاه و نومیدانه در دل حوادث پر التهاب تاریخی در زمان امپراتوری عثمانی است؛ و برای نخستین بار با صراحت و جسارت هرچه‌تمام‌تر در قالب یک رمان تاریخی – عاشقانه دست به بیان وقایع پشت پرده و دلایل اصلی سرنگونی امپراتوری روم و پیروزی عثمانی بر آن‌ها می‌زند.

 

ادامه خواندن ←

مفاهیم روانکاوی: تداعی آزاد

کریستوفر بولاس

ویانا محرم زاده

مشهور است فروید در شرح منظورش از تداعی آزاد از تمثیل قطار استفاده می کرد. مثلا تصور کنید در قطاری نشسته اید و مناظر بیرون را برای همسفری که نمی تواند آن مناظر را ببیند توصیف می کنید. چه می بینید؟ یک درخت؟ تیر برق؟ کودکی زیبا؟ یا زنی که هراسان میدود؟ بسیار خب اما قطار فکر چطور؟ اگر افکار و احساسات من باطنی ترین و خصوصی ترین دارایی های من اند، پس چرا چنین بیگانه و دور و غریب می نمایند؟ چرا این قطار بله و آن قطار نه؟ بین زنجیره کلماتی که ناغافل در ذهن تداعی می شوند، چه ارتباطی وجود دارد؟ آیا در پس این نابسامانی ظاهری حقیقتی نیست؟ حتما چیزی هست. اگر نیست چرا برای ابراز وجود چنین به تقلا می افتد و مرا نیز به دست و پا زدن می اندازد؟ و اگر هست چرا همیشه لباس مبدل به تن می کند؟ چرا هیچ کلمه ای «آن» نیست؟ اینها که «آن» نیستند، از کجا می آیند؟ و این مسافر کیست اگر من بلیت سفر را نخریده ام؟

ادامه خواندن ←