علمی

آزادی راستین: فلسفۀ عملی اسپینوزا

برت ادکینز

فرشید مقدم سلیمی ‎‎

کتاب آزادی راستین (۲۰۰۷) را ادکینز برای دانشجویان مقطع کارشناسی فلسفه نوشته است؛ دانشجویانی که آشنایی قبلی‏شان با اسپینوزا بسیار اندک است. پس نویسنده از طرح موضوعات دشوار پرهیز کرده، و کوشیده تا در متنی خوش‏خوان، با مثال‌هایی جالب توجه و ملموس، بینش‌های فلسفی مهم اسپینوزا را فهم‌پذیرتر کند. برای همین کتاب برای عموم خوانندگان نیز می‌تواند مفید باشد. اما چنین کتابی، بیش از همه به‌کار خواننده‌ای خواهد آمد که می‏‌خواهد به‌کمک اسپینوزا در مسأله‌ای عملی یا به‌‏عبارت دیگر اخلاقی-سیاسی بیندیشد؛ و رویکرد درست به فلسفه هم همین است. به‏‌قول ویتگنشتاین، فلسفه راه خروج را به مگسِ گرفتار در بطری نشان می‏‌دهد.

*از پیشگفتار مترجم

ادامه خواندن ←

تاریخ فلسفه

فردریک کاپلستون

منوچهر بزرگمهر

تاریخ فلسفه، اثر سترگ و کلاسیک ویل دورانت کاوشی است در آرا و نظرات فلاسفه بزرگ دوره‌های مختلف تاریخی تلاشی بی‌قرینه و یگانه برای به نظم و فهم در آوردن فلسفه از یونان باستان تا سنت انگلیسی فلسفه در نیمه نخست قرن بیستم از سوی نویسنده‌ای که نسل‌های متوالی مدیون کوشش‌ها و مساعی او برای همگانی کردن فلسفه‌اند. تاریخ فلسفه را شاید بتوان مکمل دیگر کتاب شناخته شده دورانت، لذات فلسفه دانست، دو کتابی که در کنار هم برداشتی نظام‌مند از فیلسوفان، اندیشه‌ها و مفاهیم در اختیار خواننده قرار می‌دهد. ویل دورانت هر دو کتاب را چنان نگاشته که نه تنها پژوهشگران فلسفه بلکه علاقه مندان به فلسفه را نیز به کار آید و زنده‌یاد عباس زریاب خوئی قریب به هفت دهه پیش چنان ترجمه‌اش کرده که برای خواننده فارسی زبان معاصر نیز همچنان خواندنی و کاراست.

 

ادامه خواندن ←

کانت

فردریک کاپلستون

منوچهر بزرگمهر

کتاب کانت بخشی از مجموعه مجلدات تاریخ فلسفه غرب اثر فریدریک کاپلستون است که منوچهر بزرگمهر این مجلد را منفرد ترجمه کرده بود و با همکاری مشترک انتشارات دانشگاه صنعتی شریف و مرکز نشر دانشگاهی منتشر شد. در این مجلد مباحثی چون زمینه های فکری و نقد اول و مقولات و اخلاق و زیبایی شناسی بررسی شده است.

ادامه خواندن ←

لذات فلسفه

ویل دورانت

عباس زریاب خویی

لذات فلسفه نظریات ویل دورانت درباره مسائل اساسی زندگی و سرنوشت انسان است. او در این کتاب می‌کوشد تا به فلسفه‌ای متناسب و هماهنگ با زندگی برسد و درباره مسائلی بحث می‌کند که این روزها بیشتر به زندگی ما نزدیک است؛ موضوع بحث او انسان است؛ انسان کنونی، یعنی خود ما. او فلسفه را شامل مسائلی می‌داند که بر معنی و ارزش زندگی انسانی تأثیرگذارند. دورانت در این کتاب به زن امروزی، زیبایی شناسی، خوشبختی، سرنوشت تمدن، فلسفه سیاسی، فلسفه دین و مفاهیمی از این دست می‌پردازد.

 

ادامه خواندن ←

کنیز ملکۀ مصر

میکل پیرامو
ذبیح الله منصوری

کنیز ملکه مصر رمانی تاریخی است که نام اصلی آن کلئوپاترا: ملکه نیل است. میکل پیرامو در این رمان درباره زندگی کنیزی به نام شرمیون نوشته است. شرمیون، کنیز مورد علاقه کلئوپاترا بود. آن‌ها از کودکی با یکدیگر دوست بودند و کلئوپاترا بر خلاف میل و نظر معلمان او را همراه خودش به کلاس‌های درس می‌برد. شرمیون به علت نزدیکی که با کلئوپاترا داشت از زندگی خود و اربابش نوشته است. او در کنار روایت ماجراهای عشقی اربابش با ژولیوس سزار و آنتوان جوان به اتفاقات تاریخی در زمان سلسله بطالسه می‌پردازد. نگارش جزئیاتی همچون فانوس اسکندریه و آتش یونانی از نقاط مثبت این کتاب می‌باشد.

 

ادامه خواندن ←

لیبرالیسم و نارضایتی‌‏های آن

فرانسیس فوکویاما

مبین کرباسی

کتاب لیبرالیسم و نارضایتی‌های آن تافته‌ای جدابافته از نوشته‌های پیشین این نویسنده در باب لیبرالیسم نیست؛ این اثر نه تنها تجمیع آرای اندیشمندان گوناگون این مکتب است، بلکه تکمیل کننده تطور آرای خود فوکویاما و آسیب شناسی دقیق نقاط ضعف این مشرب فکری و نظام‌های برخاسته از آن در ادوار مختلف حیاتش است. این متن به دنبال ارائه راه حل یا مسیری جدید نیست؛ زیرا در نگاه او، لیبرالیسم پایبند به اصول خود و کامل‌ترین نسخه بشری است؛ نسخه‌ای که بشر در طول تاریخ هزینه گزافی برای رسیدن به آن پرداخته و اکنون که نسل جدید میراث دار آن شده، بدون هیچ گونه درکی از سختی‌های سپری شده، اصول اولیه را یا به فراموشی سپرده یا آن را خوار و ناچیز می‌انگارد، به گونه‌ای که این مهم منجر به شکل‌گیری تصویری غیرواقعی از آن شده است. اما این بنیان‌ها چه هستند؟ چرا و چگونه جوامع لیبرال از بنیان‌های خود دور افتاده‌اند؟ تبعات آن برای حیات سیاسی و اقتصادی بشر چه خواهد بود؟ پیدایش نارضایتی از لیبرالیسم چه ارتباطی با این نسیان و فقدان دارد و چگونه می‌توان این نارضایتی‌ها را تصحیح و جبران کرد؟

 

ادامه خواندن ←

جنبش‌های مدرن فلسفه اروپایی

ریچارد کرنی
ترجمۀ علی کشفی

این کتاب بررسی نظام‌مند و گزینشی از سه جنبش اصلی فلسفه قاره‌ای، پدیدارشناسی و ساختارگرایی و نظریه‌ی انتقادی، است. ریچارد کرنی نظریات کلیدی متفکران این جنبش‌ها را شرح داده و نشان می‌دهد چگونه هر یک از این جنبش‌ها از دل دیگری توسعه پیدا کرده یا با آن همنوا شده است. نظام های کلاسیک اندیشه، که برای هر چیزی جایی معین داشت و آنها را در جای خود می‌گذاشت، دیگر تکافوی این عصر را نمی‌کند. مفهوم قدسی فلسفه اروپایی واحد، اعتبارش را از دست داده و فروپاشی اجماع جهانی درباره ارزش‌های اجتماعی و سیاسی، آرمان سنت عقلانیت غربی رو به پیشرفت را به چالش کشیده است. در قرنی که اروپا شاهد عصر روشنگری و تأثیرات مخرب جنبش‌های تمامیت‌خواه و فاشیستی و دو جنگ جهانی بوده، نویسنده کتاب جنبش‌های مدرن فلسفه اروپایی با پیشبرد الگوهای جدید فهم به این تحولات پاسخ داده است.

 

ادامه خواندن ←

نقشۀ دانش: تاریخ هزار سالۀ ایده‌های کلاسیک

ویولت مولر

داود سپاهی

تاریخ ایده‌ها همواره جذاب‌ترین وجه گذشته ما بوده است؛ کشف اینکه مردم چگونه با سؤالات اساسی خود درباره جهان مواجه می‌شدند و چگونه بخشی از این ایده‌ها نادیده گرفته شده است. دغدغه نویسنده نیز همین مسئله اخیر است، یعنی در آن هزار سال مابین دوران کلاسیک و رنسانس علم کجا بود؟ نقشه دانش نقشه جغرافیا و شهرهای دانش است که همواره آنها را در پرده کشیده‌اند.

ادامه خواندن ←

مارکسیسم و روانکاوی

روبن اسبورن
وحید گلشاهی

به نظر می‌رسد فهم جهان مدرن بدون مواجهه با اندیشه‌های کسانی چون مارکس و فروید و درک آموزه‌ها و نظرهای ایشان قرین توفیق نخواهد بود. مروری گذرا به مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جریان‌های فکری و اجتماعی دو سده اخیر بیانگر تأثیر گسترده و نظرگیر اندیشه‌های ایشان در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و نظری بشر است. روبن ازبورن در کتاب مارکسیسم و روانکاوی با بررسی آموزه‌های اصلی روانکاوی از منظر مارکسیسم، و نیز ارزیابی مؤلفه‌های محوری مارکسیسم از دریچه روانکاوی، روابط متقابل بین زندگی ذهنی آدمی و واقعیات فرایندهای اقتصادی و اجتماعی را تشریح می‌کند و نشان می‌دهد این دو جریان ناقض هم نیستند و در فهم ماهیت آدمی یکدیگر را کامل می‌کنند.

 

ادامه خواندن ←

مغز متفکر جهان شیعه

مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ

ذبیح الله منصوری

مغز متفکر جهان شیعه کتابی از ذبیح الله منصوری درباره امام صادق(ع) است. این کتاب در دهه ۱۳۵۰ش در ایران منتشر شد و مورد استقبال قرار گرفت و بارها تجدید چاپ شد. آشتی دادن علم و دین از دغدغه‌های اصلی این کتاب است. مترجم مدعی است این کتاب، اقتباس و ترجمه کتابی است که جمعی از نویسندگان در مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ فرانسه نوشته‌اند.

ادامه خواندن ←