فتاح امیری رماننویس پیشگام کُرد و نخستین نویسندۀ کردستان ایران است که پس از انقلاب، رمانهای خود را منتشر کرد. پیش از انتشار اولین رمان امیری، تنها یک رمان از نویسندگان کردستان ایران و آنهم در خارج از کشور منتشر شده بود. رمانی با عنوان پیشمرگه از رحیم قاضی، مبارز سیاسی دوران رژیم پهلوی. این رمان در سال 1328 نوشته شده و برای نخستینبار در سال 1340 در شهر ایروان ارمنستان به چاپ رسیده است.
فتاح امیری سال 1325 در روستای کوچکی به نام «منوچهر» از توابع شهرستان بوکان به دنیا آمده و دوران ابتدایی و دبیرستان را در شهر مهاباد تحصیل کرده و قبل از گرفتن مدرک دیپلم، در شرکت توزیع نیروی برق شهر بوکان استخدام شده است.
او بهعلت گرایشها و فعالیتهای سیاسی، در سال 1354 دستگیر میشود و تا سال 1357 در زندان میماند.
فتاح امیری، آنچنانکه خود میگوید، از اوان کودکی شیفتۀ داستان و قصه بوده و از دوران نوجوانی و حدود دهسالگی به مطالعۀ داستانها و رمانهای ایرانی و خارجی پرداخته است.
تسلط فتاح امیری بر واژهها و زیروبمهای زبان مادری ستودنی است و رمانهای او گنجینهای غنی از واژگان ناب و اصیل زبان کُردی است.
«زندگی من» یکی از مهمترین و البته منسجمترین داستانهای چخوف است. داستان، روایتی است خواندنی از سالهای پس از قتل الکساندر دوم؛ سالهایی که تغییرات شگفتی در اوضاع اجتماعی و زمانۀ روسیه رخ داد. روزگاری که برای بسیاری از مردم روسیه با عسرت و تهیدستی و نکبتِ فقر همراه بود، اما امید به روزهای پیشرو زنده بود و نفس میکشید…
«اگه آدم میخواد به حال جامعه مفید باشه، باید دور فعالیتهای معمولی و تنگنظرانه رو خط بکشه… قبل از هرچیز، آدم به تبلیغات همهجانبه و پرقدرت نیاز داره. علت اینکه هنر موسیقی، مثلاً اینهمه پرقدرته چیه؟ علتش اینه که موسیقیدان یا خواننده تأثیر آنی بر هزارها آدم میذاره…»
تاریخ امپراتوری روسیه سرشار از جنگ، درگیری طبقاتی، رسوایی سلطنتی، و ظهور و سقوط امپراتوری است. این کتاب روسیه تزاری را از دریچه اجتماعی و مادی از جمله تغییرات در زندگی درباری، زندگی رعیتی/دهقانی، کلیسای ارتدکس و تأثیرات رهایی و صنعتی شدن، از تولد مسکو تا ظهور کمونیسم بررسی میکند.
در بررسی زندگی روزمره مسلمانان سدههای میانه منابعی به قلم نویسندگان مسلمان در دست است، ولی در نگارش کتاب پیش رو این بازه زمانی از دید نویسندهای آمریکایی بررسی شده است که شاید برای مسلمان و غیرمسلمانان دوره معاصر جالب باشد. نویسنده در سراسر کتاب کوشیده وقایع و مباحث دینی و فرهنگی جامعه را در ظرف زمانی همان دوره ببیند و بررسی کند و همین نشان از دید درست و علمی نویسنده دارد. بازه زمانی بررسی شده در این کتاب از ظهور اسلام در سده هفتم میلادی تا سال ۱۳۰۰ میلادی (یعنی تقریبا هفت قرن) را شامل میشود. در طول این هفتصد سال قلمرو حکومت اسلامی در غرب تا اسپانیا و شمال آفریقا و در شرق تا آسیای مرکزی و شبه قاره هند گسترش یافت.
شب زمان ایدهآلی برای شروع سفری طولانی، آن هم به تنهایی، نیست ولی تو بهشدت مشتاق فراری، فرار از نیاگارای جنوبی! هوای اینجا برایت سنگین است و نفسکشیدن مشکل! چرا؟ چون در اینجا سر سوزنی بیشتر با کشتهشدن فاصله نداشتی. از شدت لگدکوبشدن نزدیک بود از هوش بروی. آنگاه که نقش زمین شدی و پوتینهای سنگین برادرت سر و گلو و پایینتنهات را خرد میکردند او شاید داشت دقیقاً ادای کسانی را درمیآورد که در زندان همین بلا را بر سرش آورده بودند.
ژاپنیها در طول اعصار تحولات فراوانی را از سر گذراندهاند؛ بارها بخت و اقبال به سراغشان آمده و سپس از ایشان رویگردان شده، و کرارا به فلاکت افتادهاند. برای درک آنچه بر آنها گذشته مداقه در حیات اجتماعی مردمان دورهای که شوگونها در ژاپن قدرت داشتند ضروری مینماید. ساموراییها در دوران جنگهای داخلی (مصادف با قرون وسطا در اروپا) قدرت گرفتند و به طبقهای مهم و ممتاز در ژاپن تبدیل شدند که وجودشان هم ضامن امنیت بود و هم برهم زننده آن. آنها در خدمت شوگونها بودند و قدرت این حاکمان در سایه را نمایش میدادند.
کتاب زندگی تولستوی شما را خواندم؛ باید بگویم که آن را اثری دیدم پرارج، و در زمینۀ خود بیمانند. والاترین تمجیدی که میتوانم از آن کنم این است که بگویم بهیقین پدرم نهتنها از درک گسترده و فهم درخشان آثارش، بلکه هستی و وجودش عميقاً شاد شده است. چهبسا با خواندن کتاب شما گریستهآم. از اینکه مردی گوشهگیر، سردوگرمچشیده، والانژاد، مهذب، با سرشتی متفاوت با آنچه که پدرم داشته است توانسته باشد این چنین بهنیکی او را دریابد، وجودم را از شادی و سپاسگزاری و رقت سرشار میسازد. نکتههای شما بسیار بجا برگزیده شدهاند. افسوس میخورم که در بیان احساس خود به زبان فرانسه بسیار ناتوانم، و قادر نیستم آنچه را که در دل دارم بر زبان آورم… . کتاب خود را، که در آن یادداشتهایی نوشتهام، برایتان میفرستم، شاید در چاپ بعدی برای شما مفید واقع شود. خواهش دارم وقتی که به آن نیاز نداشتید، آن را به من برگردانید. آقای محترم، یک بار دیگر ابراز حقشناسی ژرف مرا بپذیرید.
در ادبیات روانکاوی بحث های بسیاری در باب جنسیت مطرح است که حتی امروز هم نه نمود مفهومی آن روشن است و نه کاربرد بالینیاش. فروید در مقاله «زنانگی» خود با مفهوم پردازی این امر که چگونه «یک زن از کودکی با موضع دوجنسی پدید میآید» به موضوع «معمای زنان» پرداخت. فروید نمیدانست «زنان چه میخواهند؟»؛ در قرن بیست ویکم نیز زنانگی و سکسوالیته زنانه هنوز یک معماست. «معما» زنانگی را توضیح نداد، بلکه آن را در قالب مفهومی مبهم و دو پهلو رها کرد و همین مؤید نابسندگی بخصوصی در شناخت مسائل جنسی پیرامون زنان و زنانگی بود. زمان آن رسیده است که از فانتزی «رمز و راز زنانگی» دست بشوییم. زنان ابوالهول نیستند. یا بهتر بگوییم: آنها نه کمتر و نه بیشتر از مردان چنیناند. هیچ رمز و رازی برای حل شدن وجود ندارد. کتاب کنونی علاوه بر رساله اصلی فروید، شامل تفسیرهای مختلفی است که نظریه پردازان برجسته مکاتب گوناگون روانکاوی و مطالعات جنسیت از مفهومپردازی زنانگی ارائه کردهاند.
«ديوان تفتیش عقاید اسپانیا» سه و نیم قرن تاریخ این کشور را در تاریکی و وحشتی فرو برد که مسیحی و غیرمسیحی، مسلمان و یهودی را آواره ناکجاها کرد؛ جاهایی که نمیدانستند چه سرنوشتی در انتظارشان است. قوانین دیوان تفتیش عقاید را نهاد مقدس وضع می کرد و این نکته کاملا بیانگر قدرت مهیب این دیوان است. در این کتاب از فعالیت های روزمره همه طبقات جامعه اسپانیا روایتی بی طرفانه ارائه می شود. این روایت زمینه های متفاوتی را در بر می گیرد، مثل گرایش های مذهبی، اخلاقیات، تلاش برای معاش و رویارویی های متعدد با دیوان تفتیش عقاید. در هر فصل، به یکی از این جنبه ها پرداخته شده تا نهایتا و در مجموع، تصویری منسجم از جنبه های گوناگون زندگی روزمره اسپانیایی ها و در کل اروپا در اختیار خواننده قرار گیرد. این کتاب را می توان کتابی مهیب درباره دورانی مهیب معرفی کرد.
با گذشت افزون بر یک قرن از تاریخ نگارش بسیاری از داستان ها و نمایشنامه های چخوف، نه تنها این آثار طراوت و تازگی خود را از دست نداده اند، بل هنوز مسائل و ماجراهایی که شخصیت ها و قهرمانان آنها را درگیر خود می کنند در بسیاری از کشورها و جوامعی که بی عدالتی و ستم طبقاتی بر آنها حکم فرماست، و جهل و ناآگاهی وخرافات میان توده ها بیداد می کند، به راحتی ملموس و محسوس است. چخوف در حکایت مرد ناشناس و داستانهای دیگر کتاب پیش رو بر غلبه پوچی، ابتذال، انحطاط و خرافات بر جامعه روسیه تزاری می تازد.