شعر

شعر شفیعی آکنده از اندیشه های آرمان گرایانه است

شعر زمان ما عنوانی است که زنده یاد محمد حقوقی برای کتاب هایش برگزید. حقوقی  5 کتاب در باره نیما، شاملو، اخوان ثالث، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد نوشت. کتاب هایی که در زمانه خود ارزش هایی ویژه داشت. پس از درگذشت حقوقی، فیض شریفی دانش آموخته دانشگاه تهران  که اهل ذوق و دانش بود  مصمم شد تا وصیت حقوقی را مبنی بر ادامه انتشار این مجموعه ارزشمند عملی کند. از این رو با رعایت همان اسلوب و شیوه نقادی کوشید تا بهترین شعر های شاعر را برگزیند و درباره شاعران امروز و شعرشان داوری کند. به زودی از مجموعه...

ادامه خواندن ←

شعر نرودا را با زبان دلانه به فارسی برگرداندم

نگاه :سیروس شاملو را هم اهالی تئاتر می شناسند و هم اهالی شعر امروز ایران . نامش با نام بلند پدرش زنده یاد احمد شاملو گره خورده است . سیروس شاعر و مترجم است . گاهی هم  تصحیح و تحیقیق می کند . "ترانه بهار" کتاب شعر اوست .  درباره پانتومیم هم کتابی نوشته با نام "پانتومیم  هنر ایمایی". "آواز ماه"  که شامل  افسانه های آمازون و آمریکای لاتین است از جمله کارهای اوست  مثل  کتاب  "رقص خورشید" . سیروس شاملو مدتهاست مشغول ترجمه اشعار پابلو نرودا ست . چند روز قبل مثل همیشه  خندان  و مهربان با دنیایی از...

ادامه خواندن ←

موازنه: جستارهایی در شکل‌‌شناسی و آسیب‌‌‌‌شناسی شعر نوین فارسی

سعید محمدحسنی

سعید محمدحسنی در کتاب موازنه به آسیب‌شناسی شکل‌ها و بافت‌های بزرگ شعر نوین فارسی پرداخته است. آسیب شناسی شکاف‌های بزرگ در بدنه شعر نوین فارسی و ریشه‌یابی اختلالات ساختاری آن، فارغ از انواع مسائل محتوایی، با تمرکز بر شکل‌ها، بافت‌ها و ریخت‌شناسی شاکله‌های مهم شعر نوین فارسی در سودای دست یافتن یا دست کم رفتن به سوی کلیتی هماهنگ و همگرا به نام «نظريه ادبی شعر نوین فارسی» است.

 

ادامه خواندن ←

شناخت و نقد شعرِ پسامدرن آمریکا

مارجری پرلوف، آلبرت گلپی و . . .

حمید احمدی

انتشارات نگاه

درس بزرگ زبان‌شعر این بود که با وجود فرهنگ پاپ معاصر، امر شعری صرفاً مهارتی نیست برای جان‌های حساسی که آرزو دارند خودشان را بیان کنند، بلکه همچنین روشی روشن‌فکرانه است که به مهم‌ترین موضوعات فلسفی و فرهنگی روز می‌پردازد.
امروزه . . . شخص گاهی خودش را آرزومند یک شعر غناییِ طبیعیِ شفاف یا سانِتی عاشقانه ــــ  ترجیحاً دارای شمارِ زیادی قافیه، تکرار و برگردان بندِ ترجیع ــــ  می‌یابد. در واقع، پس از دهه‌ها «مدرنیست‌آزاری»، همۀ نشانه‌ها حاکی از آن‌اند که مدرن‌ها با تمام نیرو برگشته‌اند، یا به بیان دقیق‌تر هرگز ما را رها نکرده‌اند.

مارجری پرلوف

برچسب “زبانْ‌شاعران” تفاوت‌های مهم‌تر میان آنها را پنهان می‌کند، و هدفِ این خوانش‌های من از متن‌های نمونه جداکردنِ مغلق‌نویسان از شاعران است. تمایز در میزانِ خودارجاعیِ بلعنده‌ای است که شخص به زبان می‌دهد، خودارجاعی بلعنده‌ای که سوژه و ابژه، هر دو، را با ردِّ میانجیگری میانشان انکار می‌کند.

آلبرت گلبی

ادامه خواندن ←

صاحب شناسنامه 678:تاملی در شعر و اندیشه‌ی فروغ فرخ‌زاد

صاحب شناسنامه 678:تاملی در شعر و اندیشه‌ی فروغ فرخ‌زاد

محمد قراگوزلو

فروغ از جنس فاوستِ گوته – آن جلوه گاهِ پرصلابتِ معنویِ مدرن – نبود که با جایگزینی روابط زندگی نو به هدف خود در متن فاجعه ی تراژیک ارتقا یابد. هم چنین دشوار می توان او را به جهانی راه داد که مارکس در عبور از مناسبات متعفن مدرنیسمِ بورژوایی آفرید. هر آن چه سخت است و استوار دود می شود و به هوا می رود.
با این حال “ایمان بیاوریم” شاعر را سه گام به جان درخشان این جهان نزدیک می کند. آن جا که تقدس و آرمانِ رهاییِ انسان زمینی می شود. فروغ با وجود همه ی های و هوی و هیاهویی که علیه بورژوازی راه می انداخت از چنان صلابتی برای عبور بی تردید از مزایای آن برخوردار نبود. هم زمان پا در زمین چمن آفریقایی خانه ی دروس گلستان داشت و سر در سودای آتشبازیِ میدان توپخانه! لاجرم تلاش برای بازی در هر دو زمین او را به رقصی ناموزون وا می داشت که به تلوتلوی مستان مانسته بود!

ادامه خواندن ←

زبان شعر امروز

لیلا کرد بچه

سه مجلد

جلد اول: دنیای واژه ها – موسیقی شعر
جلد دوم: ساختار نحوی
جلدسوم:نمایش شعر-صور خیال شعر امروز

در همان حال که کاربر عادی زبان در پی انتقال مضمون است و از واژه ها و ویژگی هایی که رسانگی کلام را به تاخیر بیاندازند می گریزد، شاعر به گونه ای رندانه زبان را به کار می گیرد. چرا که زبان در اثری که او می آفریند، صرفاً درپی حمل بار معنا و انتقال آن از متن به مخاطب نیست، بلکه خود، مقصود اصلی است، بر خلاف متون دیگری که در آن ها اگر بتوانیم مضمون را به شیوه ای دیگر انتقال دهیم، زبان عنصری قابل حذف خواهد بود.

 

ادامه خواندن ←

روزگار من و شعر – شصت و سه روایت از زندگی محمد علی بهمنی

روزگار من و شعر

«شصت و سه روایت از زندگی محمدعلی بهمنی»

احمد امیر خلیلی

«دلم برای خودم تنگ می‌‌شود، آری!» من فکر می‌کنم در تمام عمرم اگر یک حرف راست گفته باشم همین است. انسان همیشه باید از خودش باخبر باشد. انسان باید بپذیرد که تحت هر شرایطی از خودش خبر بگیرد و خبر داشته باشد؛ آن هم انسان امروزی که هم احتیاج همیشگی به جنون دارد و هم احتیاج جنون‌آور به خبری! من، «محمدعلی» گاهی دلم برای «محمدعلی» تنگ می‌شود. اینکه بگویم کدام‌یک از این دو، آن واقعیِ من است غیرممکن به نظر می‌آید. یک نفر از من کسی است که هستم و دیگری کسی که باید باشم. فاصله میان این دو نفر را شعر به گونه‌ای پر کرده است که هیچ ردّی از مرز این دو، مشخص نیست. این فاصله‌‌‌ای نیست که بگویم شعرِ من پر کرده است؛ چراکه شعر از آنِ من نیست؛ من متعلق به شعر هستم.

(از متن کتاب)

ادامه خواندن ←

فریدون توللی ( شعر زمان ما 18 )

فریدون توللی

فیض شریفی

… بى‌هيچ ترديدى مجموعه‌ى بى‌نظير و پنج جلدى «شعر زمان ما» كه تفسير و تحليل گزيده شعرهاى پنج شاعر بزرگ معاصر: نيما، اخوان، شاملو، سپهرى و فروغ را شامل مى‌شود و طى ساليانى طولانى از سوى زنده‌ياد «محمد حقوقى» شاعر و محقّق فروتن فراهم آمده بود، گنجينه‌اى گرانبهاست از شعر روزگار ما كه انتشار آن با تلاش انتشارات نگاه ميسّر شد و جامعه‌ى ادبى اعم از روشنفكران و دانشجويان و ديگر اهالى فرهنگ از آن استقبال شايانى كردند و تجديد طبع چندباره‌ى هركدام از مجلّدات آن، گواه بارز اين ادعاست. دريغا در هشتم تيرماه 1388 محمد حقوقى، ملك اين جهانى وانهاد و به مصداق «اى بسا آرزو كه خاك شده»، كار تدوين مجلّدات بعدى شعر زمان ما، نافرجام ماند.آنچه اينك برابر خواننده است دوره‌اى جديد از اين مجموعه است كه به‌واقع حاصل تلاش و تتبّع محقق و اديب معاصر «فيض شريفى» است كه به روايت ايشان زنده‌نام «حقوقى» شش ماه پيش از فرونهادن قلم، دوام و پيگيرى و تأليف ساير مجلدات را بدو سپرده بود. در دوره‌ى جديد، فراهم‌آورنده سروده‌هاى «سيمين بهبهانى»، «نادر نادرپور»، «سياوش كسرايى»، «نصرت رحمانى»، «منوچهر آتشى»، «سيد على صالح »«يدالله رويايى»، «فريدون مشيرى»، «شمس لنگرودى»، «حميد مصدق» و «حسين منزوى» را مطمح نظر قرار داده و بى‌آنكه صرفآ قصد تقليد از شيوه‌ى كار زنده‌ياد حقوقى را داشته باشد با روش و ديدى علمى و مدرن، با واكاوى و جستجوى برگ‌هاى ادبيات معاصر، ضمن تحليل و نقد اشعار هر شاعر، به‌گزينى از سروده‌هاى اثرگذار شاعران مورد بحث را نيز عرضه كرده است…

انتشارات نگاه» مفتخر است در آغاز دهه‌ى پنجم فعاليت‌هاى فرهنگى‌اش، در كنار چاپ آثار بزرگان ادب معاصر ايران، بار فرونهاده‌ى زنده‌ياد محمد حقوقى را دگربار بر دوش گرفته و با چاپ ديگر مجلدات آن كه به سعى «فيض شريفى» فراهم آمده، اين بار را به سرمنزل مقصود برساند. به‌يقين اين مجموعه همراه با تجديد طبع مجلدات پيشين، چنانكه گفته آمد مجموعه‌ى «شعر زمان ما» را به گنجينه‌اى بى‌بديل بدل خواهد كرد كه هيچ آشنا به شعرى از آن بى‌نياز نخواهد بود…

در انتهاى كلام، يادى ديگر از «محمد حقوقى» اين استاد فرهيخته و شعرشناس شاخص داشته باشيم كه به‌قول سهراب سپهرى در شعر «دوست

«بزرگ بود

و از اهالى امروز بود

و با تمام افق‌هاى باز نسبت داشت…»

عليرضا رئيس‌دانايى

 

ادامه خواندن ←

سلیمانیه و سپیده‌دم جهان- بازسرایی شعرهای شیرکو بی‌کس

امان جلیلیان

شیرکو بی‌کس

محمدرئوف مرادی

مریوان حلبچه‌ای

سیدعلی صالحی

 

شیرکو بی کس از شاعران برجسته ی کردستان عراق که در سال ۱۹۴۰ میلادی در شهر سلیمانیه به دنیا آمد . در سال ۱۹۶۸ اولین مجموعه شعر خود را به نام «مهتاب شعر»به چاپ رسانید .او جزو شاعران نسل دوم کردستان عراق و از هم نسلان عبدالله په شیو ،لطیف هلمت و رفیق صابر است. شیركو بی‌كس فرزند «فایق بی‌كس» یكی از شاعران بزرگ و ملی كرد می باشد. او بعد از استاد عبدالله گوران، یكی از شارحان و معماران پیشرو شعر آزاد كردی است. شیركو بی‌كس پر كار و خستگی ناپذیر كه بیشتر به مفهوم ادبی جهانی در اذهان اهل فن جایی گرفته است و با آنكه در نقد ، داستان و ترجمه توانایی هایی در خور و شایسته دارد، اما كار شعر ، سرنوشت محوری قلم او را رقم می زند . استاد شیركو بی‌كس هر چند وابستگی به احزاب و گروههای فعال سیاسی كرد را داشت اما از راه ادبیات و سرودن شعر به مبارزه علیه ظلم و زور روا شده به ملت خود پرداخت . سخت كوشی و پیگیری این شاعر جهانی در سیطره فرهنگ، ادبیات و شعر كردی ، به او شخصیتی خاص و عاصی بخشیده است. از نمونه اشعارش :

در برابر چشم‌های آسمان ابر را / در برابر چشم‌های ابر باد را / در برابر چشم‌های باد باران را / در برابر چشم‌های باران خاک را / دزدیدند،/ و سرانجام در برابر همه چشم‌ها / دو چشم زنده را زنده به گور کردند / چشم‌هایی که دزدها را دیده بود.

ادامه خواندن ←