منطق

اهریمنان نئولیبرالیسم: در باب الهیات سیاسی سرمایۀ متاخر

آدام کاتسو

هومن کاسبی

پرسش محوری کاتسکو در کتاب اهريمنان نئولیبرالیسم این است: چگونه می‌توان از قسمی الهیات و به ویژه الهیات «سیاسی» در رابطه با نئولیبرالیسم سخن گفت؟ آیا این نظام منحصرا دل‌مشغول دغدغه‌های اقتصادی و بازار آزاد نیست؟ پاسخ کاتسکو روشن است: خیر. با ارائه تعریفی جدید و عام‌تر از خود حوزۀ «الهیات سیاسی» به مفهوم مطالعه نظام‌های مشروعیت و بازصورت‌بندی نئولیبرالیسم به مثابه پارادایم الهیاتی، دوگانه‌های متعارف الهیاتی/سکولار و نیز اقتصادی/سیاسی در قامت دوگانه‌هایی کاذب به کناری رفته و با نظمی مواجه می‌شویم که محدود به عدم دخالت دولت در اقتصاد نیست، مانند آنچه در فن بیان سطحی لیبرتارین ادعا می‌شود و تلاش‌ها برای مقابله با این نظام از طریق تقویت سیاست‌گذاری دولتی نظیر نئوفوردیست‌هایی مانند سندرز آن را بازتولید می‌کند، بلکه با چارچوب‌بندی مجدد هر دو قلمرو اقتصادی و سیاسی بر همه حوزه‌های حیات اجتماعی – نه فقط دولت و اقتصاد، بلکه دین، ساختار خانواده، اعمال جنسی، روابط جنسیتی و نژادی سازی- به وسيله منطق اهریمن‌انگاری حکم می راند.

 

ادامه خواندن ←

سرزمین جاوید – مجموعه چهار جلدی

رومن گیرشمن، ماریژان موله و ارنست هرتزفلد

ذبیح الله منصوری

مجموعه چهارجلدی سرزمین جاوید ، اثری از رومن گیرشمن، ماریژان موله و ارنست هرتزفلد است که با ترجمه و اقتباس ذبیح الله منصوری عرضه شده است. این مجموعه مرور تاریخ ایران است.
اثری آمیخته از افسانه و اسناد تاریخی که داستان آن از قبل از حکومت مادها بر زمین آغاز می‌شود: یعنی زمانی که ایرانبانان زن بر منطقه ایرانویج فرمانروایی می‌کردند.
در این مجموعه از تهاجم‌ها و تاریخی سخن گفته شده که مرتبط به زمان پیشدادیان و کیانیان، مادها، پارت‌ها، هخامنشیان و ساسانیان است. پس از آن نشان می‌دهد که تازیان و اقوام ترک مخصوصاً مغول‌ها بعد از هخامنشیان به ایران آمدند و همیشه این فرهنگ و تمدن ایرانی بوده که رفتار و منش ملل و اقوام مهاجم را شبیه خود کرده است.

 

ادامه خواندن ←

خلیج فارس: ناگفته های جزیره خارک

ولیم فلور / دنیل دی پوتس

الناز بلوری فرد / محسن شریف نژاد

در زبان فارسی این جزیره خارک نامیده می شود، اما عرب ها آن را «خريج» می نامند. جزیره کوچک تر نزدیک به آن «خارگو» نام دارد که عرب ها آن را «خوایریج» می نامند. این در حالی است که اروپایی ها آن را «کور گو» یا «کورگو» می نامیدند. این جزیره سنگی ۳۱ کیلومتر مربع مساحت دارد و در ۵۵ کیلومتری شهر بوشهر و ۳۲ کیلومتری بندر ریگ واقع شده است. جزیره خارک از شمال به جنوب ۶۰۶ کیلومتر طول و ۴۸ کیلومتر عرض دارد. عرض متوسط آن حدود ۱۰۶ کیلومتر و تقریبا به شکل مثلث است. در سال ۱۸۳۰.م بومیان منطقه می گفتند که تمام جزیره را می توان در عرض پنج ساعت با پای پیاده طی کرد. بیشتر جزیره شامل تپه های بی آب و علف با بیش از ۷۶ متر ارتفاع است که در مرکز و جنوب خارک قرار دارند. در بخش های شمالی از اختلاف سطح آنها کاسته و به پرتگاه هایی به ارتفاع ۶ تا ۹ متر منتهی می شود. کوههای سنگی و سنگ آهک، چشم اندازی متروک را با زمینی که شکسته و ناهموار است، عرضه می دارند. تپه ها پوشیده از یک برش آهکی لایه نازک است که زیر آن لایه ای ضخیم تر از بسترهای نرم تر قرار دارد و به آرامی توسط باد و باران فرسایش می یابد. تنها زمین پست، دشتی در حدود ۲ . ۶ کیلومتر مربع است که در قسمت شرقی جزیره قرار دارد و تا دهه ۱۹۵۰ در لبه آن یک روستا و مکان یک دژ قدیمی هلندی قرار داشت. قسمت پایین یک خاک شنی دارد. جزیره توسط یک صخره به عرض ۰ . ۸ کیلومتر احاطه شده است.

ادامه خواندن ←

هوسرل

ویکتور ویلاردمایول

سینا رویایی

موسسه انتشارات نگاه

در نگارش کتاب حاضر، دو ایده راهبر کار نویسنده بوده است. اول نگاهی به تکامل فلسفی اندیشه هوسرل و دوم طرح برخی تحلیل های فلسفی او که سهمی سازنده در معرفت بشری دارد. شرح پدیدارشناسی هوسرل از نظر منطقی باید با روش پدیدارشناختی شروع شود اما نویسنده ترجیح داده است این شرح را به تناسب ترتیب تاریخی سرفصل های پدیدارشناسی آغاز کند و اینکه چگونه هوسرل به تصویر واضحی از روش خود رسیده است. کتابی که در دست دارید شامل چهار فصل است. فصل نخست به شکل گیری تفکر فلسفی هوسرل، خاستگاهها و تأثیر آن اختصاص دارد. فصل دوم به تحلیل هوسرل از کنش ذهنی در کتاب پژوهش های منطقی می پردازد که هدف از آن ارائه یکی از درخشان ترین تحلیل ها از مسئله آگاهی است: تمایز بین ماده و کیفیت کنش های ذهنی و نظریه حقیقت و بداهت. فصل سوم بر شرح روش پدیدارشناختی و چگونگی تبدیل این روش به فلسفه آگاهی متمرکز است. در فصل آخر معرفی کوتاهی از موضوعات اصلی دوره متأخر پدیدارشناسی هوسرل انجام می شود؛ یعنی پدیدارشناسی استعلایی، ایدئالیسم، مفهوم تقویم ابژه التفاتی، اگر شناسی، پژوهش های هوسرل در خصوص رابطه بنیاذهنی و دست آخر، یکی از مهم ترین دیدگاه های او یعنی زیست جهان.

ادامه خواندن ←

امیرحسن چهل‌تن

امیرحسن چهل‌تن

مجموعه آثار (قابدار)

انتشارات نگاه

امیرحسن چهل‌تن زادۀ 1335 شمسی است. در 22 سالگی در رشتۀ مهندسی برق از دانشگاه علم و صنعت لیسانس گرفت. در سال 58 برای ادامه تحصیل راهی انگلستان شد و در سال 60 در رشتۀ الکترونیک فوق لیسانس خود را گرفت.

وی در سال 55 نخستین قصه ها و رمان های خود را نوشت. چهل‌تن نویسنده ای تمام عیار است. او استادانه به نقل آداب و رسوم عامۀ مردم، بازنمایی شیوه زندگی در شهر و مشکلات اجتماعی می پردازد. او استاد پدید آوردن نثری هماهنگ با ضرباهنگ زمانه است.

نگاه تا کنون کتاب های تالار آینه، سپیده دم ایرانی، دخیل بر پنجرۀ فولاد، ساعت پنج برای مردن دیر است، تهران شهر بی آسمان، مهرگیاه، دیگر کسی صدایم نزد، کات منطقه ممنوعه و چندواقعیت باورنکردنی را از این نویسنده منتشر کرده است.

ادامه خواندن ←

خروس طلایی و نوشته های دیگر

خروس طلایی و نوشته های دیگر

خوان رولفو

ترجمه بهمن یغمایی، ستاره یغمایی

انتشارات نگاه

خوان رولفو که به عنوان یکی از نویسندگان متعهد و آگاه نسبت به مسائل زندگی در مکزیک شناخته می‌شود، “خروس طلایی” را در نیمه اول قرن بیستم به تحریر درآورد.
این رمان کوتاه رساله‌ای است آشکارا سیاسی.
درواقع رولفو از اشاره به لحظات مربوط به زمان وقوع داستان خودداری می‌کند تا تحت تاثیر رئالیسم جادویی، ذهن مخاطب را معطوف به چشم انداز جامعه‌ای کند که در حال زوال است.
اما دلایل موجهی وجود دارد که تصور می‌رود ماجرای خروس طلایی در سال‌های پس از انقلاب در مکزیک روی داده باشد که هنوز وزنه‌ی سنگینی از فقر و بی‌عدالتی، بر زندگی مردم فشار می‌آورد.
بیزاری و تنفر رولفو از خشونت با به تصویر کشیدن بازی‌های قمار دیده می‌شود. جنگ خروس در این داستان به طور آشکار اهمیت داشته و نویسنده عنوان کتاب را از جوجه خروس کوچک اما بی‌باکی عاریت گرفته که می‌خواهد سرنوشت صاحبش را تغییر دهد.
رمان رولفو رمان ساده‌ای نیست. گذاری است در دنیای سیاه قماربازها و جشن‌های منطقه “باخیو”ی مکزیک، و به خواننده این امکان را می‌دهد که واقعه را در لحظات گوناگونی از تاریخ مکزیک تصویر سازی کند.

ادامه خواندن ←

مرثیه‌ای برای آرژانتین- چشم و چراغ 95

پاتریسیو پرون

ترجمۀ بهمن یغمایی

«مرثیه‌ای برای آرژانتین» داستان تلخ مهاجرت و تبعید است. ماجرتی دلخراش دیکتاتوری‌‌های نظامی در آمریکای لاتین است. مادر و دختری به اجبار از زادگاه خود در آرژانتین کنده و پای به فرانسه می‌نهد. پدر زندانی‌است. ماجرا در خلال نامه‌نگاری‌های دختر با پدر می‌گذرد. در روند ماجرا، کنار آمدن با محیط تازه، تحول و دگرگونی جسمی دختر و سختی‌های خو گرفته با زندگی جدید مارا با بی منطقی ستم،محدودیت سیاسی و گرفتاری‌های روزمرۀ زندگی مهاجران بیشتر آشنا می‌کند. نویسنده با داستانی از زبان یک دختر نوجوان تصویری جذاب و البته دردناکک از تاثیر سیاست بر زندگی آدم‌های معمولی تصویر می‌کند.

ادامه خواندن ←

مردم‌شناسی و موسیقی نوار ساحلی شیبکوه

محسن شریفیان

منطقۀ «شیبکوه» واقع در حاشیۀ شمالی خلیج فارس با تاریخی پرفراز و نشیب و فرهنگ و تمدن کهن و متاثر از رویدادهای بندر مهم «سیراف» به عنوان یک میراث شفاهی در حال فراموشی است. در جنوب ایران و به ویژه منطقۀ شیبکوه، نقش فرهنگی و روند تاریخی و اجتماعی ساز نی‌انبان به عنوان یکی از شاخص‌ترین سازهای این منطقه زوایای بسیاری دارد که برای درک هویت قومی، فرهنگی و موسیقیایی منطقه بسیار حائز اهمیت است. بررسی ساز نی‌انبان در منطقه و مطالعۀ تاریخچه و تحولات این ساز از منظر نام، شکل ظاهری، سبک نوازندگی، قطعه‌ها و مقام‌های موسیقی، همنوازی با دیگر سازها می‌تواند به نوعی راوی مردم‌شناسی و تاریخ این نوار محصور در دریا و کوه باشد.

ادامه خواندن ←

مجموعه مقاله ها

صمد بهرنگی

این مجموعه ، مقاله‌ها و یادداشت‌های پراکنده‌‌ی صمد بهرنگی است که در روزنامه‌ها و مجله‌های مختلف چاپ شده است ، غیر از چند تایی که برای نخستین بار است که چاپ می‌شود . بدون شک همه‌ی این نوشته‌ها ارزش یکسانی ندارند و حتی بعضی‌ها هنوز یادداشت صرف‌اند و صمد شاید در نظر داشته بعدها آن‌ها را به صورت مقاله‌های تنظیم کند . با این حال همه‌ی مقاله‌ها به ویژه مقاله‌های تاریخی ، شناخت جهان و … نموداری از ذهن منطقی و تحلیل‌گر اوست . او که در قصه‌نویسی برای کودکان از حد متعارف پا فراتر گذاشته و سنت‌های کهنه را شکست ، در این مقاله‌ها نشان می‌دهد که چه استعداد شگرفی داشته ، در گفتن مطالب‌ِسنگین با بیانی بسیار سهل و ساده … این است که نه قصه‌های او را باید سرسری گرفت و نه مقاله‌هایش را ….
.

ادامه خواندن ←

فلسفۀ تاریخ هنر

آرنولد هاوزر

ترجمه محمد تقی فرامرزی

 این کتاب درباره شناخت روش‌هاى تاریخ هنر و بررسى مسایل مربوط به تفکر تاریخى به رشته تحریر درآمده است؛ و پژوهشى است در خصوص آنچه تاریخ علمى هنر مى‌تواند انجام دهد، درباره امکانات و محدودیت‌هاى آن. این کتاب حاوى اندیشه‌هایى فلسفى درباره تاریخ است، ولى اشاره‌اى به فلسفه تاریخ به معناى طرح نظرى تاریخ جهان، یا منطق فرآیند تاریخى و حتى پیش‌گویى تاریخى ندارد؛ در اینجا کوششى براى استنباط فرآیند تاریخ از اندیشه‌اى والا یا گنجاندن همه رخدادهاى گذشته و آینده در یک قالب واحد به عمل نمى‌آید. از این لحاظ، به اصول راهنماى من در نگارش کتاب تاریخ اجتماعى هنر (1951) وفادار است. لیکن، دیدگاه و شکل تشریح موضوع، از پایه با کتاب یاد شده متفاوت خواهد بود. در آن کتاب، روش توصیفى را براى خود برگزیدم و هدفم این بود که پیش‌پنداشت‌هاى نظرى و قوانینى را که گمان مى‌کردم کشف کرده‌ام به‌طور کامل تابع توصیف و تفسیر پدیده‌هاى تاریخى گردانم. در آنجا وظیفه برگزیدن و انتقاد کردن از مقوله‌هایى که مبناى ادامه تفسیر بودند به خواننده کتاب واگذار شده بود. عمدآ از نوشتن پیشگفتارى به منظور
توضیح مستقیم درباره هدف‌ها و روش کارم خوددارى کردم. در یک معنا، کتاب کنونى مى‌خواهد جاى آن پیشگفتار نانوشته را بگیرد. در اینجا پیش‌پنداشت‌هاى فلسفى مفهوم تاریخ هنر از دیدگاه من، روشن و کامل مطرح شده‌اند و از مدارک تاریخى فقط براى نمایاندن مفاهیم بنیادى از نوع روشمند سود جسته‌ام. این بار، خواننده مى‌تواند در پرتو تجربه‌هاى شخصى‌اش در زمینه هنر و با یارى گرفتن از نگرش تاریخى خویشتن، این نظریه‌ها را محک بزند. هر جا عدم توافقى احساس کند، ممکن است نویسنده یا خواننده در خطا بوده باشند؛ نویسنده، در صورتى‌که واقعیات مشخص تاریخى را که موضوع کارش هستند از نظر انداخته باشد، و خواننده در صورتى‌که نتوانسته باشد از عهده تجرید لازم براى هر پژوهش روشمند برآید.

ادامه خواندن ←