کتاب لیبرالیسم و نارضایتیهای آن تافتهای جدابافته از نوشتههای پیشین این نویسنده در باب لیبرالیسم نیست؛ این اثر نه تنها تجمیع آرای اندیشمندان گوناگون این مکتب است، بلکه تکمیل کننده تطور آرای خود فوکویاما و آسیب شناسی دقیق نقاط ضعف این مشرب فکری و نظامهای برخاسته از آن در ادوار مختلف حیاتش است. این متن به دنبال ارائه راه حل یا مسیری جدید نیست؛ زیرا در نگاه او، لیبرالیسم پایبند به اصول خود و کاملترین نسخه بشری است؛ نسخهای که بشر در طول تاریخ هزینه گزافی برای رسیدن به آن پرداخته و اکنون که نسل جدید میراث دار آن شده، بدون هیچ گونه درکی از سختیهای سپری شده، اصول اولیه را یا به فراموشی سپرده یا آن را خوار و ناچیز میانگارد، به گونهای که این مهم منجر به شکلگیری تصویری غیرواقعی از آن شده است. اما این بنیانها چه هستند؟ چرا و چگونه جوامع لیبرال از بنیانهای خود دور افتادهاند؟ تبعات آن برای حیات سیاسی و اقتصادی بشر چه خواهد بود؟ پیدایش نارضایتی از لیبرالیسم چه ارتباطی با این نسیان و فقدان دارد و چگونه میتوان این نارضایتیها را تصحیح و جبران کرد؟
احمد التان، نویسنده و فعال سیاسی ترک، چندین سال از زندگیاش را در زندان گذراند و این موضوع در آثارش نمود دارد. حیات خانم که احمد التان آن را «زن محبوبم» مینامد، در زندان نوشته شد. حیات نام شخصیت اصلی این رمان است؛ کاراکتری بینظیر که در میان کاراکترهای جذاب و تأثیرگذار رمانهای بزرگ جایش را پیدا کرده است. این رمان توانسته جایزه بهترین رمان سال اروپا در سال ۲۰۲۱ را از آن خود کند. آلتان این رمان را دستمایهای ساخت برای بیان دیدگاههای سیاسی و دغدغههای اجتماعیاش. او با ظرافتی بینظیر و بیانی استادانه عشق و سیاست و اندوه و شادی و تنهایی را در هم تنیده و اثری جذاب خلق کرده است.
کشتن مرغ مقلد را قطع می توان شیرین ترین روایت در باب تلخ ترین موضوعات دانست
. این کتاب داستانی است درباره کینه های در کناشدنی، دوستیهای فراموش ناشدنی، نابرابری های پایان ناپذیر جنسیتی، نژادپرستی بی سروته، تجاوز و تأکید بر اهمیت و نقش پدری نیک در مقام حامی قانون؛ اما نه قانونی که نوشته شده، بل قانونی که او هست تا بر ضرورت نوشته شدنش پافشاری کند. رمان از زبان شیرین دختر کی شش ساله، الجباز و طناز روایت می شود که در کنار دو پسر بزرگتر برادری در آستانه بلوغ و دوستی تنها تجربه هایی سخت، دردناک و گاه هولناک را از سر می گذارند؛ اینان فرزندان باشفقت جامعه ای هستند بیرحم و کینه توز؛ نبرد بی امان است اما هیچ کدام از دو جبهه را سر آشتی نیست.
پرسش محوری کاتسکو در کتاب اهريمنان نئولیبرالیسم این است: چگونه میتوان از قسمی الهیات و به ویژه الهیات «سیاسی» در رابطه با نئولیبرالیسم سخن گفت؟ آیا این نظام منحصرا دلمشغول دغدغههای اقتصادی و بازار آزاد نیست؟ پاسخ کاتسکو روشن است: خیر. با ارائه تعریفی جدید و عامتر از خود حوزۀ «الهیات سیاسی» به مفهوم مطالعه نظامهای مشروعیت و بازصورتبندی نئولیبرالیسم به مثابه پارادایم الهیاتی، دوگانههای متعارف الهیاتی/سکولار و نیز اقتصادی/سیاسی در قامت دوگانههایی کاذب به کناری رفته و با نظمی مواجه میشویم که محدود به عدم دخالت دولت در اقتصاد نیست، مانند آنچه در فن بیان سطحی لیبرتارین ادعا میشود و تلاشها برای مقابله با این نظام از طریق تقویت سیاستگذاری دولتی نظیر نئوفوردیستهایی مانند سندرز آن را بازتولید میکند، بلکه با چارچوببندی مجدد هر دو قلمرو اقتصادی و سیاسی بر همه حوزههای حیات اجتماعی – نه فقط دولت و اقتصاد، بلکه دین، ساختار خانواده، اعمال جنسی، روابط جنسیتی و نژادی سازی- به وسيله منطق اهریمنانگاری حکم می راند.
در یککلام این کتاب به روانکاوی حافظ، و روانکاویهای خود حافظ در اشعارش، میپردازد. و باب نوی در حافظپژوهیِ عصر جدید گشودهاست. سالیان سال بود که کتابی دربارۀ اندیشه و هنر و در واقع شعر و شخصیت حافظ، به این ژرفی و حتی شگرفی نخوانده بودم. کتابی که گام به گام حلقههای تودرتوی شعر حافظ را میشکافد تا در ابتدای فصل پنجم، کلام را بدانجا میرساند که «زبانِ حافظی و حافظانه میشود بیان ناخودآگاه انسان».
در جهان باستان زنانی بودند که بر سرزمین مصر حکم میراندند؛ مرنیث، نفروسوبک، حتشپسوت، نفرتیتی، تاوسرت و کلئوپاترا. این زنان در سایه کاردانی و فراستشان از فرصتی که سرنوشت در اختیارشان گذاشته بود بهره گرفتند و تا سالها صلح را در سرزمین مصر برقرار کردند و نام خود را جاودانه ساختند. این کتاب شرح حیات سیاسی این شش ملکه مصری است که به رغم مشکلات و بیمهریهای روزگار، بر سریر قدرت تکیه زدند و مصر را از بحرانهایی بزرگ نجات دادند و از مهلکههای تاریخی گذراندند.
جستارهای گردآوریشده در این کتاب، شامل طیف متنوع اما پیوستهای از مطالعات فروید دربارۀ نِوروزها و بهطور عمده هیستری و نِوروز وسواس است که از رهگذرشان میتوان از تحولات صورتگرفته در رویکرد او نسبت به اختلالهای روانی، ریشهها و چگونگی پیدایش آنها، نحوۀ دستهبندی و شیوۀ درمانشان تصوری پیدا کرد. این نوشتهها هم حاصل تلاشهایی مداوم برای صورتبندی نظریِ یافتههای بالینی بر زمینی نوظهور و جدیدند و هم بخشی از مسیر کلی تاریخ روانکاوی را ترسیم میکنند.
نوشتههای بالینی فروید نشان میدهند که کشف قارۀ ناخودآگاه شبیه گذرکردن از دل جنگلی تاریک بوده که نیازمند میزان بالایی از صبر و حوصله، درک نقاط انسداد و کاستیهای نظری، شهامت جستوجوی مسیرهای تازه و ابداع مفاهیمی جدید برای پیریزی شالودههای این مسیرهاست. این تقلای دشوار و پرفرازونشیب قبل از هرچیز از بطن تجربهای مشخصاً مدرن شکل گرفته، تجربۀ مواجههای خاص میان بیمار و درمانگر که متضمن انبوهی از سردرگمیها، تجدید خاطرهها، طفرهرفتنها، مقاومتها و بیدارکردن دردهای خفته است، تجربهای که چشمی بینا و گوشی شنوا و حساس به کوچکترین جزئیات را میطلبد.
برخی روانکاوان اضطراب را مهمترین احساسی دانستهاند که نظریه و عمل روانکاوی با آن سر و کار دارد. رساله مشهور بازداریها، نشانگان و اضطراب شاید برجستهترین اثر زیگموند فروید در زمینه مفهوم پردازی این پدیده و از مهم ترین آثار دوران پختگی اندیشه اوست که هرچند نزدیک به یک سده از زمان نگارش آن میگذرد، مضامین و تبیین هایش، به ویژه درباره مفهوم اضطراب، همچنان سرشار از نکات درخشان است. کتاب کنونی علاوه بر رساله اصلی فروید، شامل تفسیرهای مختلفی است که نظریهپردازان برجسته مکاتب گوناگون روانکاوی از این اثر و از نحوه صورت بندی اضطراب ارائه کردهاند.
شاید از نظر برخی نسبت دادن عنوان فرقه به ترامپ، هوادارانش و حتی اعضای دولتش عجیب و نادرست باشد. درست است که «فرقه ترامپ» با رفتار کلیشه ای مریدان مذهبی که ظاهر خاصی دارند و لباس هایی ویژه می پوشند تناسب ندارد، اما باید بدانیم که این فرقه ها استثنا هستند! اکثر افرادی که در فرقه های مخرب و ویرانگر نقش دارند همانند من و ش ما لباس می پوشند و کارهایشان عادی و متداول می نماید، حتی لزوما مذهبی نیستند؛ مثل فرقه های سیاسی، روان درمانی، بازرگانی و نیز شخصیتی همان گونه که در این کتاب هم مشاهده خواهیم کرد، این باورها نیستند که گروهها را در قالب فرقه توصیف و تعریف می کنند، بلکه روشی آنها را به فرقه تبدیل می کند که این گروهها فریبکارانه برای جذب، تلقین و سرانجام کنترل زندگی اعضایشان به کار می گیرند. شاید سخت باشد که از این جنبه به یک چهره منتخب یعنی رئیس جمهور ایالات متحده نگریسته شود، اما در این کتاب نشان داده می شود که چگونه نشانه های فرقه ای را در افراد و گروه های به ظاهر س اده و عادی اجتماعی تشخیص دهیم و در دام حقه هایشان گرفتار نشویم.
رمان نوری از تاریکی داستان ویلیام هاردینگ، بازیگر جوان و مشهور سینمای آمریکا را روایت می کند که زندگی خانوادگی اش در شرف فروپاشی است. درست در همین زمان ویلیام برای اولین بار در عمر حرفه ای بازیگری خود قرار است بازی در برادوی را نیز تجربه کند. روزگار ویلیام به آشفتگی می گذرد و هر لحظه تا مرز فروپاشی عصبی پیش می رود. آیا تئاتر می تواند نجات بخش او از این تاریکی باشد؟ به چهره تک تک آدمها زیر چشمی نگاه کردم. می پنداشتم اگر زنم به دیدن نمایش بیاید، ما به نزد هم باز می گردیم و زندگی را از سر می گیریم. همه امیدم به این بود؛ اگر می آمد، یعنی دوستم داشت و می دانست به اندازه کافی تنبیه شده ام. آیا بازمی گردد؟»