خشم

اعمال آدمکش‌ها: تاریخ آدمکشی از مصر باستان تا امروز

جان ویتینگتون
عباسقلی غفاری‌فرد

سوءقصد چیست؟ انگیزۀ سوءقصد کننده چیست؟ هر سوءقصد کننده یک قاتل است، اما عکس آن الزاماً درست نیست. حداقل سه هزار سال است که آدمکش‌ها قدرتمندان و نامداران را می کشند. جاه طلبی شخصی، انتقام و خشم انگیزه آنان برای این اعمال خشونت آمیز است. مانند سلطان عثمانی که ۱۹ برادرش را خفه کرد یا محافظان چندین امپراتور روم که آنها را به قتل رساندند. اخیراً انگیزه‌های جدیدی مانند تعصب مذهبی یا سیاسی، انقلاب و آزادی سر برآورده است و دولت‌ها نیز وارد عمل شده اند. در حالی که به نظر می‌رسد بسیاری از قربانیان این خطر را کوچک شمرده اند. مثل آبراهام لینکلن که پس از اینکه محافظش را فرستاد تا لبی تر کند کشته شد. بنابراین آیا سوءقصد اهداف آمرانش را برآورده است؟ جان ویتینگتون در اعمال آدمکش‌ها با تکیه بر حکایات، شواهد تاریخی و تجزیه و تحلیل آماری، برخی از بدنام ترین اعمال تاریخ را بررسیده و از برخی شخصیت‌ها روش‌های مبتکرانه آدم کشی و بسیاری از پیامدهای ناخواسته آن پرده برداشته است.

ادامه خواندن ←

خاطرات دو عروس جوان

خاطرات دو عروس جوان

انوره دوبالزاک

ترجمه هژبرسنجرخانی

خاطرات دو عروس جوان یکی از آثار مجموعه جاودانی بالزاک ” کمدی انسانی ” است . این رمان تنها رمان بالزاک است که بر اساس مکاتبه و نامه نگاری نوشته شده و از طریق مکاتبات دو زن جوان ، ما وارد زندگی و دغدغه های آنها و   روابطشان می شویم. مهرورزی، پندآموزی، خشم ، دوستی، عشق و نفرت مفاهیمی هستند که از خلال سطور اثر خوانده را درگیر خود می کنند. این اثر بالزاک پایانی تلخ و تراژیک دارد اما آنچه همانند دیگر آثار او در سطر سطر آن احساس می شود حس زندگی و عشق به آن است . کاراکترهای اصلی رمان دو زنی هستند که به گزارش حالات روحی خود بیشتر بسنده می کنند تا تصویر کردن مردان و زنان دور و اطراف خود به همین جهت بر خلاف آثار دیگر بالزاک که معمولا پر از آدمهای مختلف است، این اثر فاقد چنین ویژگی ای است. اما نویسنده با استادی توانسته تصویرگر حالات روحی و اوج و فرود زندگی  دو شخصیت اصلی اش باشد.

 

ادامه خواندن ←

زند هومن یسن

صادق هدایت

کتاب حاضر ترجمه‌ی ‘زند و هومن یسن’ و ‘کارنامه‌ی اردشیر بابکان’ ـ ادبیات پهلوی ـ به کوشش ‘صادق هدایت’ (1281 – 1330) است. ‘کتابی که ‘زند هومن یسن’ یا معمولا ‘بهمن یشت’ خوانده می‌شود، شامل یک رشته حوادثی است راجع به آینده‌ی ملت و دین ایران که اورمزد وقوع آن‌ها را به زرتشت پیش‌گویی می‌کند. این پیش‌آمدها، هر کدام در دوره‌ی مشخصی اتفاق می‌افتد، دوره‌ی ما قبل آخر که هنگام تاخت و تاز ‘دیوان ژولیده‌ موی از تخمه‌ی خشم’ و اهریمن نژادان چرمین کمر است، قسمت عمده‌ی متن کتاب را تشکیل می‌دهد. در این دوره، زنگیان و آوارگان و فرومایگان، سرزمین ایران را فرا گرفته، همه چیز را می‌سوزانند و می‌آلایند و تباه می‌کنند، تا آن جا که روستای بزرگ به شهر و شهر بزرگ به ده و ده بزرگ به دودمانی مبدل می‌شود و از آن دودمان بزرگ چیزی جز مشت استخوان بازنمی‌ماند…’.

ادامه خواندن ←

ديوان پروين اعتصامى

پروین اعتصامی

عمر پروين، بسيار كوتاه بود. در مورد مرگش با آنكه گفته شده بر اثر بيمارى، زندگى را بدرود گفته است اما بسيارى برآنند و يا مى‌خواهند بر آن باشند كه او توسط مزدوران رضا شاهى به قتل رسيده است. اگر واقعيت امر، حتى چنين باشد، نشان دهنده‌ى آن است كه مردم، نمى‌توانند مرگ يك هنرمند شايسته و مردم دوست را در يك جامعه‌ى زير سلطه‌ى وحشت و رُعب، به طور طبيعى باور كنند، آنهم درست در  35 سالگى. در چنين شرايطى، هميشه عناصرى از بدگمانى، روبه‌رشد مى‌گذارد و شرايط را براى گسترش شايعه‌ها، آماده مى‌سازد.

شعر پروين تلخ و متين و زمينى است. تلخى پديده‌هاى زندگى اجتماعى انسان، دردها و ناكامى‌ها، در آن بازتابى روشن دارد. در شعر او، خبر از توفان‌هاى بزرگ روحى او، و يا احساسات برانگيخته و گرم و خصوصى يك زن نيست. زنى كه سعى كرده تا آنجا كه ممكن است، خويشتنِ خويش را در پشت واژه‌ها و آفريده‌هاى كلامى خود، پنهان سازد. شعر او مجموعه‌اى است از توصيف‌ها، تشويق‌ها، اندرزها و نشان دادنِ سمت و سوى ذهنى خود به نفع مردم محروم. شعر او در بيشترين عرصه‌ها، چنان كلّى است كه مى‌تواند چند و چندين سده ميان يك مرجع دگرگون شده در زمان و توصيف شده در شعر او فاصله باشد و در عين حال، شمول خويش را همچنان حفظ كند. عناصر مطرح شده در شعر پروين، در قيد زمان‌هاى كوتاه و يا مرزهاى محدود جغرافيايى نيستند. اگرچه رنگ ملى و اين سرزمينى خويش را، كاملا حفظ كرده‌اند. او اگرچه تصاوير دردبارى از زندگى انسانهاى محروم بدست مى‌دهد، امّا واژه‌ها آتشگون و خشماگين نيستند. حتى آنگاه كه خسم انسانى شاعر، عليه نظام غير عادلانه‌اى حاكم برانگيخته مى‌شود، از نظر مضمون، خشمى است خردمندانه. تولد او ـ 1285 هجرى خورشيدى ـ همزمان است با انقلاب مشروطيّت و دوران نوجوانيش مصادف مى‌شود با تغيير رژيم از قاجار به پهلوى و نيز حوادث ديگرى كه برآمد مستقيم تغيير حاكميّت سياسى در ايران بود.

ادامه خواندن ←

دیوارها سخن نمی گویند

احمد کایا
مترجمین: یغما گلرویی، آیدین آقاخانی

احمدكايا (ترانه‌سرا / خواننده / آهنگ‌ساز / نوازنده) در سالِ 1957 در شهر مالاتياى كشورِ تُركيه به دنيا آمد. در يك خانواده‌ى كُردتبارِ شش نفره. پدرِ او كارگرِ كارخانه‌ى نساجى بود. بعد از چند سال خانواده با رؤياى يك زنده‌گى بهتر به استامبول مى‌كوچند و در محله‌ى فقيرنشينِ كوجامصطفاپاشا ساكن مى‌شوند. در سنِ چهارده پانزده ساله‌گى تحتِ تأثيرِ جوِ سياسىِ حاكم (كه چند كودتاى پياپى را پشتِ سر گذاشته بود) نخستين شعرهاى خود را مى‌نويسد و فراگيرىِ سازِ باغلاما را آغاز مى‌كند. هم‌زمان شغل‌هاى مختلفى از قبيلِ راننده‌گىِ كاميون، فروشنده‌گى و غيره را تجربه مى‌كند.در سالِ 1985 تصميم به انتشارِ آلبومى از كارهايش را مى‌گيرد و راهىِ خيابانِ اون‌كاپى (محله‌ى هنرىِ استامبول) مى‌شود. به اين خاطر كه موسيقىِ او در قالبِ هيچ كدام از سبك‌هاى موجودِ موسيقىِ تُركيه قرار نمى‌گيرد، كسى حاضر به سرمايه‌گذارى نمى‌شود. در آخر با كمك تعدادى از دوستانِ خودش آلبومِ نخستِ خود گريه نكن. كوچولو. را ضبط و منتشر مى‌كند. اين آلبوم به سرعت از طرفِ دولت توقيف و جمع‌آورى مى‌شود. اعتراض‌هاى مكرّر احمدكايا نتيجه مى‌دهد و كار به جرايد كشيده مى‌شود و دادگاه رأى رفع توقيفِ آلبوم را صادر مى‌كند. استقبالِ فوق‌العاده از اين آلبوم، كايا در راهى كه انتخاب كرده مصمم‌تر مى‌كند.

,”مجموعه‌ي حاضر، برگرداني از ترانه‌هاي احمد كايا (1999-1957 م)، ترانه‌سرا، خواننده، آهنگ‌ساز و نوازنده‌ي ترك، به فارسي است. ترانه‌هاي كايا خشم و اعتراض و عشق و آمال قومي را فرياد مي‌زنند كه همواره سركوب شده است. احمد كايا ترانه را نه در رديف تفنن و تنقلات، كه شاخه‌يي متعهد از آفرينش‌گري هنري مي‌داند. ترانه‌هاي كايا، با مضامين اجتماعي و سياسي، منتقل‌كننده‌ي پيام‌هاي عظيم انساني است. در اين مجموعه، ترانه‌هايي چون “روشن‌فكر”، “دچار دردسرم”، “بازجوها”، “عصيان مي‌كنم”، “جنوب شهر”، “رهايم كن” و… فراهم آمده است. براي نمونه قسمتي از شعر “عصيان مي‌كنم” بدين‌قرار است: پاسخ مي‌دهم،/ مادراني را/ كه دست بر قلب خود نهاده‌اند/ از زندان‌ها سخن مي‌گويم/ از دردها/ شورش مي‌كنم/ چون از آنان كه/ سر زير خاك فرو برده‌اند،/ مي‌ترسم.”

ادامه خواندن ←

چشمان تو قاتل منند

مختوم قلی فراغی

یغما گلرویی

اين ترجمه به نوعى يك بازسرايىِ آزاد است. در بعضى قسمت‌ها سعى شُده كه ترانه‌ها آن زيبايى‌هاى زبانى و تمثيلى و تصويرى را كه در برگردانِ مو به مو به علتِ اختلافِ واژگانى از دست مى‌دانند ، با عبارات و تعابيرِ تازه بازيابند و در عينِ حال به چهارچوبِ اصلى‌شان خدشه‌يى وارد نشود.

مختوم‌قلى به سالِ 1012 خورشيدى در خيوه تركمنستان ـ كه در آن روزگار جزو خاكِ ايران بود ـ زاده شُد. در كودكى پيشِ پدرش دولت‌محمدآزادى و بعدها پيشِ شخصى به نامِ نياز صالح درس خواند. به مدرسه‌ى كؤنگلده‌ش بخارا رفت اما به علتِ دو دسته‌گى بين علماى بخارا مجبور به ترك آن مدرسه شد. به سفر پرداخت و به افغانستان، هندوستان، ازبكستان و تركمنستان سفر كرد. سپس به خيوه بازگشت و در مدرسه‌ى شيرغازى آن‌جا تحصيل را ادامه داد. بعد از عشقِ ناكامش منگلى، ترانه‌هاى بسيارى سرود و آوازه‌اش در بينِ تركمن زبان‌ها پيچيد. بعدها با دخترِ ديگرى ازدواج كرد و از او صاحبِ دو پسر شُد اما هر دو را از دست داد. او صداى عشق و سوگ و خشمِ خلق تركمن بود و شايد بشود گفت از نخستين سراينده‌گانِ ترانه‌ى اعتراض به زبانِ تركمنى. مختوم‌قلى بعد از تحمّلِ يك زنده‌گىِ سختُ سراپا رنج سرانجام به سال 1089 از دنيا رفت و در روستاى آق‌توقا از توابع شهرستان گنبدكاووس آرميد.

ادامه خواندن ←

کاپیتان و دشمن

گراهام گرین
عباس پژمان

تصویر “مرز” و مفهوم “شک” همیشه ذهن گراهام گرین را به خود مشغول می‌داشت. در بسیاری از رمان‌هایش مرزی را ترسیم کرده و در کاپیتان و من نیز گویی که می‌دانسته این آخرین رمان او خواهد بود، برای وداع با تصویری که از کودکی همدم او بوده، به ترسیم یک مرز پرداخته است. این بار مرز استعاره است از شک، و به جای ایجاد یقین، به جای تصدیق درست و نادرست، خوب و بد، حق و ناحق، درباره آن‌ها القای تردید می‌کند. شاید به همین دلیل است که شهر پاناماسیتی را صحنه رویداد این رمان قرار داده است. شهری که در دل آن مرزی بود (تا 1979) بین کشور پاناما و ایالات متحده و دو سوی خیابانی در این شهر به دو کشور متفاوت تعلق داشتند. این سو پانامای روستایی و آن سو آمریکا…

 

ادامه خواندن ←

همه‌ی نام‌ها

ژوزه ساراماگو
عباس پژمان

مرد پنجاه ساله‌ی تنهایی که منشی ساده‌ی اداره‌ی ثبت احوال است برای سرگرمی خودش کلکسیونی از صد شخصیت مشهور مملکتش درست کرده است و هر عکس یا مطلبی که درباره‌ی هر یک از آن‌ها پیدا کرد در پرونده‌شان می‌گذارد. یک شب به طور تصادفی برگه‌ی سجل احوال زن ناشناسی در میان برگه‌های سجل احوال پنج نفر از شخصیت‌های کلکسیونش به خانه‌ی او می‌آید. آنگاه او در شهرشان به جستجوی این زن ناشناس برمی‌آید. همه‌ی نام‌ها رمانی است درباره‌ی تنهایی و سرودی در ستایش زن.

 

ادامه خواندن ←

اختلالات روانی: افسردگی

واتسال تاکار
سارا ثابت

چه چیز خلق‌وخوی معمول را تبدیل به اختلال می‌کند؟ ریشۀ این تغییر خلق چیست و آن را چگونه باید تعریف کرد و شناخت. افسردگی واقعاً و دقیقاً چیست؟ در اختلالات خلقی به شرایطی اشاره می‏کنیم که در آن خلق‏وخوی فرد بسیار متفاوت از مفهوم معمول «خلق‏وخوی طبیعی» است. اختلال دوقطبی و افسردگی در زمرۀ این حالات است که شرح آن را در این کتاب خواهید خواند.

ادامه خواندن ←

داستان‌های کوتاه از نویسندگان آمریکا

ترجمۀ حسن شهباز

«داستان‏های کوتاه از نویسندگان آمریکا» دربرگیرنده چهارده داستان از نویسندگان آمریکایی است. اگر هریک از داستان‌ها اثر برگزیدۀ نویسندۀ آن نباشد، آن‏ها را در زندگینامۀ این نویسندگان در ردیف آثار اول شمرده‏اند.

این داستان‏ها معرف سبک نگارش و مکتب ادبی هریک از این نویسندگان است. جز ناتانیل هاثورن، استیفن کرین، سارا اورن جیوئت، آمبروز بی‏یرس و ا. هنری، سایر داستان‏سرایان عموماً متعلق به دورۀ بعد از جنگ جهانی اول هستند که در گوشه‏وکنار جهان مشاغل مختلفی از قبیل خبرنگاری، سربازی، کشاورزی، صنعتگری و کارگری داشته و حتی مدت‏ها آواره بوده‏اند و بعدها تصادفاً، به‏اجبار یا از روی تفنن و به‏منظور نوشتن تأثرات درونی خویش به نویسندگی و داستان‏سرایی روی آورده‏اند و به‏تدریج مشهور شده‏اند.

 

 

ادامه خواندن ←