53

کسی در من همه چیز را خواب می‌بیند

مهرداد عسگری

 

درست نمی‌دانم این داستان داستانِ واقعیِ زندگیِ نویسنده‌اش بوده یا همه‌اش را از خودش درآورده. می‌دانید که الان نویسنده مرده است و در دنیای مرده‌ها هم هیچچیز قطعیت ندارد. می‌شود داستان واقعی باشد، می‌شود هم نباشد. اصلاً الان که اینها را می‌گویم، نمی‌دانم خودم کیستم. گل‌فروشم یا نویسنده یا میخک یا میرزافتحعلی‌خان. بهتر است دیگر کنجکاوِ اینها نباشیم. شمای خواننده هم هیچ‌وقت مثلِ نویسنده کنجکاوِ گذشتۀ خود نشوید. یک بار آمدیم و در گذشتۀ شما هم خبری بوده و تا باخبر شوید، ژن‌هایتان هم فعال شوند. هرچه از گذشته کمتر بدانید، مصون‌ترید. گذشته همان کلتِ گلاک 19 اتریشی است که سایه‌اش سال‌ها زیرِ چانهتان را قلقلک می‌دهد و منتظر است کی انگشتتان ماشه را بچکاند.

ادامه خواندن ←

فلسفه چیست؟

جورجو آگامبن
ترجمۀ ابراهیم رنجبر

آگامبن در این کتاب، هوشمندانه به سراغ مفاهیمی می‌رود که از چرایی گرایش انسان به فلسفه‌ورزی حکایت می‌کند. این کتاب با کنکاش در مفاهیمی چون نوا، ذهن، کلام، حقیقت، مثال، تصویر و وجود، تاریخ مفهومی مختصری از فلسفه به دست می‌دهد که به یاری آن می‌توان «آستانۀ فلسفه» را به چشم خود دید. کتاب «فلسفه چیست؟» گلگشتی نظرورزانه در تاریخ فلسفه ورزی است نه انباشت اطلاعاتی تاریخی که پس از چندی فراموش شود، برعکس، با این کتاب می توان به گوهر گرایش ما به فلسفه و گریزناپذیری آن در حیات انسانی مان پی برد، به تماشای آن نشست و دید چطور مادام که آدمی نفس می‌کشد و اصلا تا زمانی که آدمی اینگونه باشد، فلسفه هم خواهد بود. چراکه فلسفه زبان گمشده‌ای است که به شکرانه آن می‌توان با خود سخن گفت، در خود کاوش کرد و بر گوهر درون نقشی تازه زد.

ادامه خواندن ←

اهریمنان نئولیبرالیسم: در باب الهیات سیاسی سرمایۀ متاخر

آدام کاتسو

هومن کاسبی

پرسش محوری کاتسکو در کتاب اهريمنان نئولیبرالیسم این است: چگونه می‌توان از قسمی الهیات و به ویژه الهیات «سیاسی» در رابطه با نئولیبرالیسم سخن گفت؟ آیا این نظام منحصرا دل‌مشغول دغدغه‌های اقتصادی و بازار آزاد نیست؟ پاسخ کاتسکو روشن است: خیر. با ارائه تعریفی جدید و عام‌تر از خود حوزۀ «الهیات سیاسی» به مفهوم مطالعه نظام‌های مشروعیت و بازصورت‌بندی نئولیبرالیسم به مثابه پارادایم الهیاتی، دوگانه‌های متعارف الهیاتی/سکولار و نیز اقتصادی/سیاسی در قامت دوگانه‌هایی کاذب به کناری رفته و با نظمی مواجه می‌شویم که محدود به عدم دخالت دولت در اقتصاد نیست، مانند آنچه در فن بیان سطحی لیبرتارین ادعا می‌شود و تلاش‌ها برای مقابله با این نظام از طریق تقویت سیاست‌گذاری دولتی نظیر نئوفوردیست‌هایی مانند سندرز آن را بازتولید می‌کند، بلکه با چارچوب‌بندی مجدد هر دو قلمرو اقتصادی و سیاسی بر همه حوزه‌های حیات اجتماعی – نه فقط دولت و اقتصاد، بلکه دین، ساختار خانواده، اعمال جنسی، روابط جنسیتی و نژادی سازی- به وسيله منطق اهریمن‌انگاری حکم می راند.

ادامه خواندن ←

مردی بالای صلیب

میکا والتاری

ذبیح الله منصوری

داستانی تاریخی از روزهای به صلیب کشیده شدن عیسی مسیح. روایتی از دید مارکوس مزنتیوس، شهروند برجسته رومی که در روز مصلوب شدن عیسی ناصری به اورشلیم می‌رسد، و در پس این حادثه نشانه‌های ورود به دوره جدیدی از حیات بشر را در می‌یابد.

ادامه خواندن ←

عشق صدراعظم

الکساندر دوما

ذبیح الله منصوری

آلکساندر دوما در داستان «عشق صدراعظم» راوی عشق دیوانه‌وار کاردینال ریشیلو به همسر لویی سیزدهم _ملکه آن اتریش_ و تلاش‌های جنون‌آمیز او برای رسیدن به ملکه است، و به این بهانه گوشه‌هایی جذاب از تاریخ فرانسه را روایت می‌کند.

ادامه خواندن ←

دوپارگی ایگو در فرآیند دفاعی

زیگموند فروید

مولود سلیمانی

مقاله دوپارگی فروید مقاله‌ای کوتاه اما بسیار کلیدی در فهم دیدگاه او و نقطه عزیمت بسیاری دیدگاه‌‌های پس از فروید بوده است. کتاب حاضر مشتمل بر مقاله اصلی و شرح های مختلفی است که از منظر مکاتب گوناگون روانکاوی در فرانسه، انگلیس و آمریکای لاتین بیان شده است. از رهگذر این تفاسیر، اهمیت مقاله و چشم اندازهای نظری و بالینی ما درباره روانکاوی و کاربست آن در جهان پیچیده امروز گسترش خواهد یافت.

ادامه خواندن ←

خرم آن نغمه

گزیده اشعار ژاله اصفهانی

به مناسبت صد سالگی ژاله

بنیاد فرهنگی ژاله اصفهانی، که پس از درگذشت ژاله در لندن در سال 1386 (2007 میلادی) تأسیس شد، شادمان است که به مناسبت صدمین سال تولد او این مجموعه را، که شامل صد شعر ژاله است، برای آشنایی جوانان شاعر و دیگر علاقه‌مندان به شعر منتشر می‌کند.

در مقدمه‌ای که برای چاپ کتاب مجموعه اشعار ژاله در تهران تهیه شده بود و متن آن به تأیید خود ژاله رسیده، اما متأسفانه هنگام چاپ در کتاب گنجانده نشده بود، دلیل تلاش برای چاپ آن مجموعه چنین بیان شده است:

«شگفت نیست اگر ژاله اصفهانی آخرین فرصت تماشای جهان و لحظه‌لحظۀ بودن و سرودن را که در اختیار دارد صرف سیر در نوشته‌های گذشته‌اش کند و با دشواری بسیار به گردآوری گزینه‌ای از آنچه گفته بپردازد. انگیزه چست؟» … «ژاله شاعری است که طیّ عمر دراز و پُرنشیب‌وفراز خود همواره گرفتار سفرهای ناگزیر بوده است. از این رو بر روی ریشۀ خویشیری نمانده تا درخت شعری که کاشته و پرورانده است، اگر گل و میوۀ نارس و نورس و تلخ و شیرینی داشته، همان‌جا در دسترس مردم خویش قرار دهد. شعر ژاله شرحی است از سرگذشت و سرنوشت او در متن جامعه‌ای که در آنجا روزگار گذرانده. در هر کشوری بوده با یاد زادگاه‌اش دفترهایی از شعر به چاپ رسانده که غالباً به‌سبب گوناگونی ساختارهای سیاسی اجتماعی کشورها، شعر او از یک جا به جای دیگر راه نیافته است، به‌ویژه به سرزمین خود او که در آنجا گاهی ممنوع‌القلم و همواره گرفتار سانسورهای شدید بوده است.»

دلیل اصلی چاپ مجموعۀ حاضر، که به بهانۀ صد سالگی ژاله چاپ می‌شود، نیز همان است که در بالا آمد. درعین‌حال این مجموعه شامل برخی از اشعاری است که ژاله قصد گنجاندن در آن مجموعه را داشت اما به‌عللی در آن کتاب نیامدند، و نیز تعدادی از اشعاری که بعد از چاپ مجموعه سروده شده‌، در اینجا آمده است.

در انتخاب اشعاری که در این کتاب گنجانده شده، دوستان زیادی از شاعران جوان شرکت‌کننده در ادوار مختلف جایزۀ شعر بنیاد، برخی داوران جایزۀ شعر، و شاعرانی که با اشعار ژاله آشنایی داشتند، شرکت کردند؛ با این هدف که تنوع سلیقه این دوستان برای جلب سلایق مختلف خوانندگان به اشعار این کتاب کمک کند.

مقدمه‌ای که پیش‌تر اشاره شد و برای چاپ کتاب مجموعه آثارش در سال 1383 نوشته شده و به تأیید خود ژاله رسیده بود، بدون هیچ‌گونه تغییری در آخر این کتاب و با عنوان «پسین‌گفتار»آمده است. همچنین زندگی‌نامۀ کوتاه ژاله که چند روز بعد از درگذشت وی در لندن منتشر شد بدون تغییری در انتهای این کتاب آمده است.

به امید آنکه این کتاب با اقبال خوانندگان شعر در ایران و دیگر کشورهای فارسی‌زبان، به‌ویژه جوانان، روبه‌رو شود.

هیئت امنای بنیاد فرهنگی ژاله اصفهانی – لندن

نوامبر 2021 برابر با آبان ماه 1400 خورشیدی[1]

[1]. www.jalehesfahani.com
bonyad@jalehesfahani.com

ادامه خواندن ←

رباعیات پسوآ

فرناندو پسوا

ترجمۀ سپیده رادفر

Sabio é o que fecha á chave o que não tem,

Para que o nada que é não saiba alguem.

Toda mascara cobre uma caveira.

Toda alma é a mascara de ninguem.

 

عالم آن است که آنچه را که نمی داند حفظ کند،

تا کسی این هیچی را نیابد.

هر نقابی رخساری را می­پوشاند.

و هر روحی، نقاب هیچ.

ادامه خواندن ←

ماهیگیر و پسرش

زولفو لیوانلی

پری اشتری

زن به او نگاه کرد. نگاه‌هایشان در هم گره خورد. زن، زن را فهمید، زن، زن را حس کرد، زن، زن را درک کرد. زیلها دست مسعوده را گرفت، کمی فشار داد، با چشمانش به او اطمینان خاطر داد و بعد باز هم دست او را گرفت و روی سر بچه گذاشت. زنان دیگری که در اتاق بودند بی صدا این آیین را تماشا می‌کردند. بوی زغالی که از بیرون می‌آمد با بوی لباس‌های کثیف اتاق در هم می‌آمیخت. دو زن بدون بر زبان آوردن حتی یک کلمه همه چیز را گفته بودند. میان امانت دهنده و امانت گیرنده به عنوان دو مادر، پیوند عمیقی ایجاد شده، قول‌ها داده شده و سوگندها یاد شده بود. مسعوده سعی می کرد حرف‌های وکیل را به یاد نیاورد اما نمی‌توانست.

ادامه خواندن ←

کائوس

 آلکساندر شیروان زاده

ترجمۀ آندرانیک خچومیان

کائوس داستان آلیمیان‌هاست؛ خانواده‌ای ارمنی، سرشناس و ثروتمند. بعد از مرگ مارکوس آلیمیان و خواندن وصیت‌نامه‌اش، این خانواده در کائوسی گرفتار می‌شود که رهایی از آن جز با عشق میسر نیست. کائوس داستان دلدادگی‌ها و تطهیر عاشقان است، با معصومیتی که مدت‌هاست رخت از این خاندان بربسته.

ادامه خواندن ←