چشم و چراغ

هانری بشو

ترجمه محمدجواد فیروزی

چشم و چراغ 32

هانری بشو در نوشته‌هایش هم روانکاو است و هم نویسنده و در داستان‌هایی که نقل می‌کند این دو مقوله را درهم آمیخته است. چنانچه خودش می‌گوید: «در زندگی من روانکاوی به‌شدت به نوشته‌هایم گره خورده است.» نوشتن و آنالیز کردن او را رها نمی‌کنند، «هریک از آنها راه را بر دیگری گشود و هردو در ادامه به تحول و تکامل رسیدند.» آثار این نویسندۀ مشهور القا شده از روانکاوی و اسطوره‌شناسی یونانی است. چیزی که برای او بیشتر اهمیت دارد زندگی درونی و کلماتی است که بین افراد رد و بدل می‌شود و یا نمی‌شود. بخش عظیمی ‌از ساختاردرونی آثار او را گفت‌وگوی بین زنده‌ها و مرده‌ها و بازی قیافه و ظاهر تشکیل می‌دهد.

«جاده کمربندی» متشکل از چند روایت است. هر روایت جز راوی، شخصیت محوری دیگری هم دارد. روایت اول: استفان، روایت دوم: شادو و روایت سوم: پول. در هر سه روایت، شخصیت‌های روبه‌رو می‌میرند و راوی زنده می‌ماند. هر سه نفر جوانمرگ می‌شوند و به قول راوی، همیشه جوان در خاطره‌ها می‌مانند. اولین چیزی که بعد از خواندن رمان از خود می پرسیم، ارتباط این سه روایت است. جوانی، زیبایی، عشق و مرگ به نظر می‌رسد نقاط مشترک این سه روایت باشند. ما مرگ را در مردن دیگران حس می‌کنیم. تلاشمان در از یاد بردن مرگ با مرگ دیگران است که شکست می‌خورد. جز این راوی عاشق این سه نفر هم هست؛ عاشقی‌ای نامتعارف. به استفان همچون کسی که حامی اوست، به شادو برای سیطره‌جویی و تسلطش بر آدم‌ها و به پول برای زیبایی‌اش عشق می‌ورزد. بوشو توانسته با روایت‌گری فکرشده و منظمش، ما را با خود همراه کند. حتی فلسفه‌ورزی‌های گاه و بیگاه راوی هم، ساختار داستانی رمان را بر هم نزده است. هر سه روایت با هم آغاز و با هم پایان می‌یابند. اگرچه میزان پرداختن به آ‌نها یکی نیست. در مجموع، با رمانی رو‌به‌رو هستیم که سعی کرده به همۀ زوایای روح انسان سرکشی کند. عشق و نفرت، مرگ و زندگی، توانایی و ناتوانی، ظلم و عدالت. رمان سرشار از این تقابل‌هاست. تقابل‌هایی که زندگی انسان بدون آن‌ها دوام نمی‌آورد.

ادامه خواندن ←

شروود اندرسن

ترجمه رضا ستوده، ناتاشا محرم‌زاده

چشم و چراغ 12

کتاب چراغ های بی فروغ شرود اندرسن را عامل گذر از سبک داستان نویسی قرن نوزدهم و از عوامل اصلی شکل‌یابی داستان کوتاه مدرن می نامند. از همین روست که تربیت و پیدایش نویسندگانی چون جان اشتاین‌بک، ارنست همینگوی و سرانجام ویلیام فاکنر را به آثار شروود آندرسن و تاثیر او بر نویسندگان نسل جدید منتسب می‌کنند، با این تفاوت که توقف آندرسن در آثار معدودش موجب شد تا شاگردانی که پا گرفتند با استمرار در راه خود از استاد پیشی گیرند و در تاریخ ادبیات جایگاهی بس والا بیابند. به همین خاطر است که شاید نام آندرسن برای بسیاری از علاقه مندان ادبیات کمتر شناخته شده باشد و به ویژه در کشور ما برخی از آثار او را فقط بتوان در مجموعه‌های داستان‌های کوتاه ملاحظه کرد.

ادامه خواندن ←

آبیگ آواکیان

آندرانیک خچومیان

چشم و چراغ 10

مجموعه داستان «تب جنوب» اثر آبیک آواکیان که با عنوان «اندوه بی پایان مردم غم زده» توسط آندرانیک خچومیان مترجم پرکار به فارسی ترجمه شده و اخیرا توسط انتشارات «نگاه» در سری کتب «مجموعه چشم و چراغ» منتشر شده است. مجموعه ای که کاش سال ها پیش در اختیار خوانندگان فارسی و هم چنین در معرض قضاوت نویسندگان و منتقدان ادبی ایرانی قرار می گرفت.

داستان‌ اندوه بی‌پایان مردم غم‌زده جنوب، روایتی تلخ و واقع‌گرا و بسیار تکان دهنده از مردم روستایی و گرفتار جنوب کشور در عهد رضاخان است. که توسط 1 مامور مسیحی که همراه با هیئتی نظامی به ایران آمده بیان می‌شود. داستان‌ها ضمن دلگزا بودن، تصویری از مردم دلیر، ساده‌ل و مصیبت‌زده را بیان می‌کند. ماجراهای فروپاشی و اضمحلال در عصری که از آن، به عنوان مدرنیزاسیون رضاخانی یاد می‌شود. این اثر به تمامی تصویری از فقر و عقب ماندگی را عیان می‌کند.

ادامه خواندن ←