محمدتقی جواهری گیلانی؛ مشهور به شمس لنگرودی، شاعر و پژوهشگر، در سال ۱۳۲۹ در محلۀ آسید عبدالله لنگرود به دنیا آمد.
وی در خانوادهای مذهبی بزرگ شد. پدرش آیت الله جعفر شمس لنگرودی از روحانیان و امام جمعۀ لنگرود بود. این شاعر پرکار، دوره دبستان و دبیرستان را در لنگرود و دورۀ دانشگاه را در رشت گذراند.
لنگرودی سرودن شعر را از دهه ۱۳۵۰ آغاز کرد و نخستین دفتر شعرش با نام «رفتار تشنگی» در سال ۱۳۵۵ منتشر شد. وی پس از انتشار مجموعههای«خاکستر و بانو» و «جشن ناپیدا» در اواسط دهه ۱۳۶۰ به شهرت رسید.
در سالهای پرتب و تاب دهه ۱۳۶۰ از او چهار مجموعه شعر منتشر شد؛ سپس حدود 10 سال را با سکوت در شعر گذراند و سرانجام در سال ۱۳۷۹، مجموعه شعر «نتهایی برای بلبل چوبی» را به بازار کتاب عرضه کرد.
این شاعر در دهه ۱۳۸۰ «سالهای سکوت و کمکاری» را جبران میکند؛ در این سالها هشت مجموعه شعر از او منتشر شد که برخی از آنها عبارتند از: «پنجاهوسه ترانه عاشقانه»، «رسمکردن دستهای تو» و «شب، نقاب عمومی است».
مجموعه شعر واژهها به دیدن من آمدند، شامل هفتاد شعر از سرودههای شمس لنگرودی است.
نادرنادرپور (روز شانزدهم خردادماه 1308 ه.ش) در تهران بهدنيا آمد. دورانِ دبستان و دبيرستان را در شهر زادگاهش سپرى كرد. او به سال 1328 براى تكميل معلومات خود، در زبان و ادبيات فرانسه به اين كشور رفت و سه سال بعد به تهران برگشت.
در همين دوران علاقهى خود را از دوران نوجوانى و جوانى به شعر و سياست پنهان نمىكرد. مثل بسيارى از شاعران و نويسندگانِ آن ايّام به عضويّت سازمان جوانان حزب توده درآمد. اما او هم مثل فريدون توللى و نصرت رحمانى و اخوان ثالث و احمد شاملو و آل احمد از سياستِ حزبى روى برگرداند و به شعر و شاعرى پرداخت.
شعر زمان ما نام عام كتابهايى بود كه آقاى محمد حقوقى، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل يكى از مجلداتِ آن را منتشر مىكرد.
شاعران بزرگ معاصر ايران كه در اين كتابها، شاخصهها و چگونگى شعرِ آنان و به تقريب همهى جوانب كار آنان را دربرگرفته بود، نيما، اخوان، شاملو، سپهرى و فروغ فرخزاد، بودند.
مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقاى حقوقى، باعث توقفِ اين مجموعهها شد. شايد شش ماه پيش از اين اتفاق غمانگيز بود كه ايشان تلفنى از من خواست تا اين كار را پى بگيرم. از آنجا كه دكتر ايرج صفشكن از گفتوگوى نگارندهى اين واژگان با جناب حقوقى آگاهى داشت، اين مطلب را با مديريت انتشارات نگاه در ميان نهادم و ايشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتى كه در قبالِ مجموعههاى ياد شده دارند، پذيرفتند تا براى آشنايى بيشتر شاعران جوان و دانشجويان، شاعران ديگرى كه در ادبيات معاصر ايران تأثير بلامنازعى داشتهاند، مورد نقد و تحليل و بررسى قرار گيرند.
بر همين مبنا شاعرانى چون سيمين بهبهانى، نصرت رحمانى، نادرنادرپور، منوچهر آتشى، سياوش كسرايى، سيدعلى صالحى و… كه در پيوند با شاعران گروه اول بودهاند، در وهلهى اول در نقد و تحليلى خطى و زمانى مورد بررسى قرار مىگيرند. به معنى ديگر بهجز چگونگى سرايش شعرها و زبان شعرى، درونمايه، جهانبينى و تأثيرپذيرى و تأثيرگذارى آنان، ساختار شعرى و
فضاهاى ويژه و توانمندىهاى شاعرانه و ضعفهاى آنان، زمينههاى سياسى اجتماعى و تبيين و تشريح اشعار و ديدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پايان كتاب مورد توجه قرار مىگيرد. طبعاً در نقد و بررسى آثار شاعران فوقالذكر، انتظار خوانندهى بيشينه خواه خلّاق آن است كه نگارنده اين سطور از نگره و نُرم خود و نه كپىبردارى از محقق قبلى، شاعر را در برابرِ ديدگان مخاطبان قرار دهد. بر همين مبنا، در اين نوشتار، بازنمونهاى تصويرى و بوطيقاى هنجارين و وزن عروضى و موسيقى درونى شعر و سبك فرودين و ميانه و فخيم و سنجهها و سمفونىهاى رنگينكمانى و عقلانيت درونى و بيرونى و كرشمهسازىهاى هنرمندانه شاعر و همچنين كهنشيوگى، ميانه ميانى و مدرن گونگى شاعر هم در كانون نگاهِ نگارنده قرار گرفته است :
بنابر همين مقدمات است كه اين كتابها به دو بخش تقسيم شدهاند.
شعر زمان ما نام عام كتابهايى بود كه آقاى محمد حقوقى، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل يكى از مجلداتِ آن را منتشر مىكرد.
شاعران بزرگ معاصر ايران كه در اين كتابها، شاخصهها و چگونگى شعرِ آنان و به تقريب همهى جوانب كار آنان را دربرگرفته بود، نيما، اخوان، شاملو، سپهرى و فروغ فرخزاد، بودند.
مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقاى حقوقى، باعث توقفِ اين مجموعهها شد. شايد شش ماه پيش از اين اتفاق غمانگيز بود كه ايشان تلفنى از من خواست تا اين كار را پى بگيرم. از آنجا كه دكتر ايرج صفشكن از گفتوگوى نگارندهى اين واژگان با جناب حقوقى آگاهى داشت، اين مطلب را با مديريت انتشارات نگاه در ميان نهادم و ايشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتى كه در قبالِ مجموعههاى ياد شده دارند، پذيرفتند تا براى آشنايى بيشتر شاعران جوان و دانشجويان، شاعران ديگرى كه در ادبيات معاصر ايران تأثير بلامنازعى داشتهاند، مورد نقد و تحليل و بررسى قرار گيرند.
بر همين مبنا شاعرانى چون سيمين بهبهانى، نصرت رحمانى، نادرنادرپور، منوچهر آتشى، سياوش كسرايى، سيدعلى صالحى و… كه در پيوند با شاعران گروه اول بودهاند، در وهلهى اول در نقد و تحليلى خطى و زمانى مورد بررسى قرار مىگيرند. به معنى ديگر بهجز چگونگى سرايش شعرها و زبان شعرى، درونمايه، جهانبينى و تأثيرپذيرى و تأثيرگذارى آنان، ساختار شعرى و
فضاهاى ويژه و توانمندىهاى شاعرانه و ضعفهاى آنان، زمينههاى سياسى اجتماعى و تبيين و تشريح اشعار و ديدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پايان كتاب مورد توجه قرار مىگيرد. طبعاً در نقد و بررسى آثار شاعران فوقالذكر، انتظار خوانندهى بيشينه خواه خلّاق آن است كه نگارنده اين سطور از نگره و نُرم خود و نه كپىبردارى از محقق قبلى، شاعر را در برابرِ ديدگان مخاطبان قرار دهد. بر همين مبنا، در اين نوشتار، بازنمونهاى تصويرى و بوطيقاى هنجارين و وزن عروضى و موسيقى درونى شعر و سبك فرودين و ميانه و فخيم و سنجهها و سمفونىهاى رنگينكمانى و عقلانيت درونى و بيرونى و كرشمهسازىهاى هنرمندانه شاعر و همچنين كهنشيوگى، ميانه ميانى و مدرن گونگى شاعر هم در كانون نگاهِ نگارنده قرار گرفته است :
بنابر همين مقدمات است كه اين كتابها به دو بخش تقسيم شدهاند.
سیمین بهبهانی به بانوی غزل شهرت دارد و برخی از اشعار او به اندازه آثار کلاسیک شعر فارسی مشهور و محبوب اند و به خاطر تسلطی که بر اوزان شعر فارسی داشت و وزن های جدیدی که خود ایجاد کرده بود مورد استقبال سازندگان آثار موسیقایی قرار گرفت. تازه ترین مورد، سروده «چرا رفتی» با صدای همایون شجریان است.
مهم ترین تخصص شاعرانه سیمین بهبهانی که موجب حیرت و تحسین می شد کشف، به کارگیری یا ابداع اوزان تازه و نیز سرودن اشعار در مصراع های طولانی بود در حالی که وزن را با دقت رعایت کرده بود و با مهارتی خیره کننده قالب های کهن را در شکل تازه و با مضامین مدرن عرضه می کرد و چندان در این کار و خلاقیت های نوآورانه در عرصه غزل چیره دست بود که «نیمای غزل» لقب گرفت.
آثار عماد خراسانى در حدود سىهزار بيت شعر فارسى است كه در اقسام قوالب متداول از قصيده و غزل و مثنوى و قطعه و انواع مسمطات تركيبى و ازين قبيل سروده، گاهى گرايشى هم به بعضى از ملايمات نو دارد اما اهم و اغلب آثار دلنشين و بديع او در همان چند نوع مذكور، مخصوصآ مثنوى و مسمطات تركيبى و بالاخص غزل است كه حاوى لطيفترين و بهترين اشعار اوست. عماد گرچه بعضى نوشتهها و يادداشتهاى منثور (از جمله داستانى بالنسبه مفصل به نام «تورى») هم دارد اما نديدم و نشنيدم ازو كه در اين زمينه تفوه و تنفسى داشته باشد.
اگر شعر را در معنى حقيقيش به جاى آوريم (نه فقط فن و صنعتگرى و مهارت در تمشيت امر وزن و قافيه و كلمات) بىشك عماد در غزلسرائى از شعراى برجسته و طراز اول معاصر است و در قياسى وسيعتر اصلا سخن او از اين و آن متمايز است به خوبى مىتوان فرق گذاشت بين غزل او و ديگران.
صنعت سجع و قوافى هست نظم و نيست شعر اى بسا ناظم كه نظمش نيست الا حرف مفت
شعر آن باشد كه خيزد از دل و جوشد ز لب باز در دلها نشيند هركجا گوشى شنفت
کتاب «پاکت بیتمبر و تاریخ» توسط انتشارات نگاه منتشر شد. این کتاب حاوی گزیدهای از ترانههای ترانهسرای نامدار، زویا زاکاریان و همچنین مصاحبهای مفصل با اوست که به همت احسان سلطانی تهیه شده است.
زویا زاکاریان با ترانههایی نظیر «کیوکیو! بنگبنگ!»، «فصل تازه»، «گهواره»، «چکامهٔ سفرهٔ سین»، «شبزده»، «نامه»، «طلوع از مغرب»، «اعتراض»، «دست من نیست»، «بانوی خاوری»، «چهها شد!» و غیره در کنار ترانهسرایان شهیری مانند اردلان سرفراز، ایرج جنتی عطایی و شهیار قنبری، بخش قابل اعتنایی از تاریخ ترانهٔ ایران را رقم زده است.
کتاب «پاکت بیتمبروتاریخ» در بیش از ۴۰۰ صفحه در اختیار دوستداران ترانه و موسیقی قرار گرفته است.
فریدریش ویلهلم نیچه (۱۵ اکتبر ۱۸۴۴ – ۲۵ اوت ۱۹۰۰) فیلسوف، شاعر، آهنگساز و فیلولوژیست کلاسیک بزرگ آلمانی بود. از مشهورترین عقاید وی نقد فرهنگ، دین و فلسفه امروزی بر مبنای سؤالات بنیادینی درباره بنیان ارزشها و اخلاق بودهاست. نوشتههای وی سبک تازهای در زبان آلمانی محسوب میشد؛ نوشتههایی بسیار ژرف و پر از ایجاز، آمیخته با افکاری انقلابی که نیچه خود روش نوشتاری خویش را گزین گوییها مینامید.
اطلاعات وسیع نیچه در زمینه زبانها، تاریخ، فرهنگ، از جمله یونانی و رومی، پژوهشهایی که صورت میدهد نشان دهنده او در باره فرهنگ و فلسفه ایران باستان دارد. در روزگار تراژیک یونانیان، که هر دو از نخستین آثار او میباشد. شناخت او در باره تاریخ و فرهنگ یونان و روم، مطالعه آثار تاریخی بازمانده از ایران باستان، سبب آشنایی و علاقه وافر او با تاریخ و فرهنگ ایران باستان گردید. آثار او، شامل پاره نوشتهها و یادداشتهای بازمانده در دفترهای او، که حجم زیادی از کل نوشتههای او را شامل میگردد، از فرهنگ ایران باستان مکرراً یاد میکند.
دلبستگی نیچه به ایران و ستایش فرهنگ باستانی آن را در کتابی بنام “چنین می گفت زرتشت” در مورد تفکر فلسفه اشو زردشت میتوان به وضوح دید و نیز نهادن نام وی برکتاب، سعی در با ارزش نشاندادن تحقیقات خود میباشد.
“چنین می گفت زرتشت” به قولی مهمترین اثر فلسفی این بزرگمرد آلمانی است. از این اثر ترجمه های چندی به فارسی وجود دارد؛ برخی بسیار پراقبال و مورد پسند خوانندگان ایرانی، اما کار دکتر قلی خیاط از لونی دیگر است. او که سالیانی بس دراز را در کار شناخت و برگردان اثر نیچه از از زبان آلمانی به سر آورده، ترجمه ای روان و یکدست و بی نقص از فیلسوف – شاعر آلمانی ارائه داده که بی شک تصویر ذهنی نیچه را در نظر خوانندگان ایرانی دچار تغییر و تحول خواهد کرد. قلی خیاط بر این باور است که ترجمان او از این اثر خود انقلابی در فضای ادبی و فرهنگی پدید خواهد آورد و بی شک با دقت نظر و احاطه ای که او دارد این سخنی بر حق می باشد.
انتشارات نگاه افتخار دارد کار گرانسنگ دکتر قلی خیاط را در ترجمه ای ارزشمند از شاهکار نیچه: “چنین می گفت زرتشت“، تقدیم به دوستداران فرهنگ و فلسفه کند.
تاریخ ایران با شکوه ما، بدان اندازه خواندنی و پندآموز نسل امروزین است که ز هر زبان که بشنوی و یا بخوانی اش، نامکرر جلوه می کند. اثری که پیش روی خواننده ی جسنجوگر است روایت تاریخ سرزمین ایران از دوران باستان تا امروز را دربر می گیرد و حاصل تتبع عباس پرویز تاریخ نگار ارجمندی است که پیش از این در سه مجلد منتشر شده بود و انتشارات نگاه افتخار دارد که این مجموعه ی سه جلدی را در یک مجلد و با ویرایشی نو ارمغان عاشقانِ تاریخ و فرهنگ این سرزمین می کند…
حلیل و بررسی آثار بزرگان شعر میتواند تجربههایی جدید در اختیار مخاطبان بویژه شاعران جوان قرار دهد. دستیابی به افقهای تازهای که هر شاعر در آثارش کشف نموده است به منزله سالها تمرین در نوشتن و خواندن است و برای کسانی که در آغاز راه سرودن هستند این تجربهها قطعا تاثیرگذار خواهد بود.
کتاب «تفریق جمعی» از جمله کتابهایی است که در آن نویسندهاش به سراغ 13 شاعر معاصر شعر فارسی میرود و سعی میکند به بررسی و تحلیل آثار آنها بپردازد و به نوعی چراغی برای راهی که جوانترها میروند، روشن کند.
این کتاب 360 صفحهای با تلاش داریوش معمار توسط انتشارات نگاه منتشر شده است و با نام شاعر بزرگ امروز ایران و پرچمدار شعر نو یعنی نیما یوشیج آغاز شده است و پس از 12 شاعر دیگر که برخی از آنها اکنون نیز در قید حیاتند ادامه یافته است.
نویسنده خود درباره اثرش چنین نوشته است: اول اینکه، سعی کرده ام نوشته هایم در مورد شاعران تا حد ممکن چکیده ای از مهمترین نکات قابل اشاره در مورد آثار، احوال و نظرات آنها باشد. ( بررسی آثار بعضی شاعران نوپرداز به دلیل خود مولف بودن در حوزه مشخصات آثارشان نمی توانسته جدای از بررسی احوال و نظراتشان باشد). دوم اینکه، اختصار بررسی های انجام شده به این جهت است که امکان آشنائی تمام علاقه مندان از هر قشری با شاعران بزرگ نوپرداز در زمانی اندک ( که نیازمند زمانه ماست) فراهم شود. سوم اینکه، از ذکر هر منبعی در کتاب مگر در حین مقاله به صورت نقل قول مستقیم خودداری کردم تا با پیدایش کیفیتی شفاهی ماهیت این بررسی ها که بیشتر تابع فکر و تجربه ای شخصی است حفظ شود، ضمن آنکه اعتقاد دارم چنین نگاهی برای کتابی از این دست که جهت عموم علاقه مندان به شعر نو فارسی نوشته شده کارآمدی بیشتری دارد.