با مرجعیت یافتن منطق جدید در فضای آکادمیک فلسفی (فلسفه تحلیلی) از اوایل قرن بیستم و انتشار مقالهٔ کارل پوپر در مجله ذهن که حملهای به هگل و دیالکتیک او بود فضایی ضدهگلی در جامعۀ فلسفه تحلیلی به وجود آمد. ریشههای این ضدیت با نظام فکری هگل به فلسفۀ اتمیسم منطقی راسل و پرینکیپیا اتیکای مور باز میگردد اما نقدهای بعدی که هگل را متهم به تناقض باوری میکردند تیر خلاصی بر پیکره هگلیان بود. مضمون همۀ آن نقدها این بود که «کسی که تناقض را باور داشته باشد جز مهملات نمیتواند چیز دیگری بگوید». در حوزۀ منطق جدید، آثار گراهام پریست و شکلگیری منطقهای فراسازگار تناقض باور رهیافتی نو برای دیدن منطق هگل به آکادمی هدیه داد. این کتاب بازخوانی منطقی هگل در منطق جدید است و به این پرسش پاسخ میدهد که آیا از منطق هگل میتوان قرائتی فراسازگار داشت یا خیر.
چهل سال از مرگ حمید عنایت، استاد علوم سیاسی، مترجم و متفکر میگذرد و ما همچنان مرهون آثار بزرگ و ارزندهاش هستیم. دربارۀ پیشینۀ خانوادگی و تحصیلات و آثار او نوشتههایی متعدد در دسترس است. وجه ممیز آثار او را میتوان ترجمۀ آثار مهم، نثر خوش و معادلگذاریهایی دانست که هنوز کارآمد و آموزنده است. یکی از نمونههای آن کتاب فلسفۀ هگل است. این کتاب را سالها پیش خواندم، وقتی دوباره به آن مراجعه کردم از نثر و شیوایی کلام او به وجد آمدم. بهخوبی میدانیم هر اثری، چه ترجمه و چه تألیف، بیاشکال و بینقص نیست اما سرشاخ شدن با فلسفۀ هگل و حتی شرحهایی که بر آن نوشته شده، کاری سعب و دشوار است. رعایت وفاداری به متن در عین رعایت شیوایی ترجمه نیز از جملۀ این سختیهاست.
دریغ که حمید عنایت زود چشم از جهان فروبست و ما را از دوران پختگی اندیشه و آثارش محروم کرد. زندگی پرفراز و نشیب او، چه صبغۀ فرهنگی خانواده و تحصیلاتش در ایران و انگلستان و چه علائق و فعالیتهای سیاسی و فرهیختگیاش، از او متفکری توانمند ساخت که اگر بیشتر زنده میماند بر آثار پربارش میافزود.
کتابی که در دست دارید در شرح اندیشۀ هگل اثری کلاسیک است که با وجود گذشت قریب به صد سال از انتشار آن به زبان اصلی، هنوز تجدید چاپ میشود و به همین ترتیب در ایران نیز بارها تجدید چاپ شده است. امیدواریم بازنشر این کتاب در قالب و حروفچینی امروزین به کار خوانندگان و علاقهمندان فلسفۀ هگل و ترجمههای حمید عنایت بیاید. آذرماه 1401
سپهرى ناگزير است مانند ديگر معاصران براى دوام و بالندگى خويش از قانون اجتنابناپذير مرگ عبور كند، اما اين عبور از نگاه او ضرورتى است كه با آن تمامى جان و جهان كامل مىيابد.
«و اگر مرگ نبود دست ما در پى چيزى مىگشت»
نهتنها سپهرى بلكه تمامى هنرمندان و به قول فروغ: «همه آنها كه كار هنرى مىكنند علتش يا لااقل يكى از علتهايش يكجور نياز آگاهانه است براى مقابله و ايستادگى در برابر زوال، اينها آدمهايى هستند كه زندگى را بيشتر دوست دارند و مىفهمند و همينطور مرگ را. كار هنرى يك جور تلاشى است براى باقى ماندن و باقى گذاشتن خود و نفى معنى مرگ.»
تاریخ انگلستان اثر هارولد.جی شولتز به ترجمانی دکترعباسقلی غفاری فرد در 25 فصل از شالودههای دوران معاصر را در بر میگیرد. نویسنده این اثر مورخی اهل کاناداست. در این اثر از حکومت رومیها بر انگلستان تسلط وایکینگها با پادشاهی وسکس که تا 800 میلادی حاکمیت بر انگلستان داشتند و بالاخره از پادشاهی آلفرد کبیر که به عنوان رهبری انگلستان شناخته شد بحث میشود.
پس از آن تاریخ اختصاصی این کشور آغاز میشود و تا دهه هفتاد سده بیستم میلادی را در برمیگیرد. در این اثر از دیدگاههای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ادبی، فلسفی و اقتصاد و جنگ به بررسی تاریخ انگلستان پرداخته شده است.
نویسنده اثر خود فردی دانشگاهی است و در دانشگاههای وسکس و آکسفورد تدریس کرده است.
شش گشت و گذار در جنگل های روایت، نوشتارهایی است از امبرتو اکو فیلسوف و داستاننویس بزرگ ایتالیایی در باب نوشتن، اکو در این کتاب کوشیده اندیشههای خود را در باب داستان و رماننویسی تئوریزه کند و به همین دلیل نظرهایی بکر و نمونه ارئه داده است که تنها با خواندن آن میتوان به عمق اندیشههای این نویسنده بزرگ رسید.
اکو خواننده را با خود در سیری شگفت در مسیر درک و نوشتن داستان همراه کرده و در فصل نهایی اثر راهکارهای خود را برای نوشتن ارائه میکند.
قريب به اتفاق داستانهاى مجموعهى پناهگاهی در جنگل، از طريق مضمون (تم) مشتركى به هم پيوستهاند تمى كه هشدارى و تلنگرى است به اذهانى كه به روزمرّگى عادت كردهاند هشدار اينكه زندگى ممكن است در آنى و لحظهاى چهره بىرحمش را عريان و روزمرّگى به ظاهر يكنواختش را آنچنان زير و رو كند كه در مواقعى حتى فاجعهبار و مصيبتزا باشد. بىشك مضامين اكثرآ رئاليستى اين داستانها بسيار محتمل است همانندىهايى نيز با حوادث واقعى و تجربيات زندگى بسيارى از خوانندگان داشته باشد.
«پری جنگلی و 28 داستان دیگر»، یکی از چهار مجموعه داستان قصه های پریان است. «دخترک کبریت فروش و 53 داستان دیگر»، «پری دریایی و 39 داستان دیگر» و «آدم برفی و 32 داستان دیگر» از دیگر کتاب های این مجموعه اند. همچنین این چهار کتاب، درون یک قاب و با عنوان «قصه های پریان و داستان ها» منتشر شده اند
هر دو زن سوى جنوب مىروند به جايى كه تپهساران سرسبز، كوههاى بلند مىشوند و انگورها مىرسند. در راه با بازرگانهاى ثروتمندى آشنا مىشوند كه هنگام گذشتن گاريشان از وسط جنگل تاريك نگران ثروت خودند. اما ندارىِ بيوهزن او را در برابر راهزنها، كه مسافران ديگررا به دام مىاندازند، در امان مىدارد. دو زن در گارىِ لكنتهاى كه دو ورزوى سياه مىكشندش از راههاى تنگ و ناامن بىخطر مىگذرند.
شارل بودلر در هزار و هشتصد و بيست و يك در پاريس بهدنيا آمد و در همان پاريس، به سال هزار و هشتصد و شصت و هفت مرد، و هرآنچه كه بين اين دو تاريخ بود و انجام داد، او را به يكى از چهرههاى جاودان، درخشان، متناقضنما و مرموز تاريخ ادبيات بدل كرد.
بيش از اين گفتن دربارهى بودلر را در اين يادداشت ضرورى نمىبينم، چرا كه بودلر براى خانندگان فارسىزبان شخصيت ناآشنايى نيست. آثار بسيارى دربارهى بودلر و آثارش چه بهصورت كتاب و چه يادداشت و مقاله منتشر شده است؛ تنها معماى بىپاسخ براى من اين است كه چرا تا به امروز، حاصل عمر شاعرانهى او، همين «گلهاى دوزخى»، به فارسى ترجمه نشده بود.