شاید کمتر کسی را در دنیای ادبیات بتوان یافت که چون يوستين گوردر دغدغه آموزش فلسفه و انتقال مفاهیم سخت فهم آن به کودکان را داشته باشد. داستان هایی که آموزگار نروژی در قامت داستان از هستی و نیستی سخن می گوید، اینکه ما از کجا آمده ایم و هدف از این هبوط چیست. «دختر رئیس سیرک» نیز از این قاعده مستثنا نیست و در پشت داستانی به ظاهر ساده از پیچیدگی های غیر قابل درک جهان صحبت کرده و شخصیت های داستان هر کدام جهان متفاوتی را در پس کلامشان روایت می کنند. نام کتاب بر گرفته شده از یکی از داستان هایی است که «پتر» ضد قهرمان دوست داشتنی داستان در حال نوشتن آن است. رئیس سیر کی که در سالهای دور، دختر خردسالش را گم کرده و حالا در هنگام مرگ متوجه می شود که استعلای کار بر جان و روح او مانع از آن بود که متوجه شود گمشده اش در سیرک خود کار می کرد و گویی که خود می دانست اما نمی خواست باور کند.
آدم ، گربه ، مرگ نوشته زولفو لیوانی ترجمه ایلناز حقوقی
سامی باران یکی از پناهنده هایی که طوفان 12 مارس او را از استانبول به استکهلم پرت کرده، در بیمارستانی که بستری ست با یک بیمار ترکیه ای روبه رو می شود. این مرد وزیر سابقی است که سامی او را مسئول بلاهایی که به سرش آمده میبیند. با دوستانش که از کشورهای دیگری مثل اروگوئه، ایران و شیلی به استکهلم پناهنده شده اند، نقشه می کشد تا از او انتقام بگیرد. اما اجرا کردن این نقشه آنقدرها هم ساده نیست: سامی باران فکرش را نکرده بود که اگر پای زبان مادری در میان باشد با دشمن هم می شود به توافق رسید و این تنها یکی از موانع اجرای نقشه است…
قلم استادانه ی زولفو لیوانلی زندگی پناهنده‌ها و دوراهی بین کشتن یا بخشیدن را در رمانی بی نقص به تصویر کشیده است و با روایتگری متفاوت و پایان بندی(ها)ی غیرقابل پیشبینی، خواننده ها و منتقدین را تحت تاثیر قرار میدهد.
” یک شاهکار واقعی! بینظیر در تکنیک و روانشناسی! بهترین رمانی که دو راهیِ بخشیدن یا کشتن را روایت کرده است.”
… کمرش که نشکسته. گردنش که خرد نشده. چرا کارش را درست انجام نمیدهد؟ جنبوجوش هر فعلی دست اوست. افعال لازم و کمکی، بویژه افعال متعدی. [ ببین! دوست ندارد بهاین «بویژه» تن بدهد. حتا «مخصو…»ی مخصوصن را هم مینویسد. با حرکت نیرومند دستم ناگزیر به حرفم گردن مینهد]. مصداق بارز چموشیست. [ از این یکی خیلی خوشش آمده؛ از نوشتن مصداق بارز بال درآوردهست]. اما «چموشی» حالش را بد میکند. نوکش را به گوشهی کاغذ گیر میدهد. مینویسد:« مصداق بارز خموشیست». این یکی را بهتر درآورده. خموشی را از چموشی بهتر میداند. «خموشی کاری بهکار کسی ندارد. تصمیم گرفته حرف بهدردبخوری نزند. زبان به دهان بگیرد. لام تا کام چیزی نگوید. اگر پسگردنی و زور دو انگشت قلچماق پشتش نباشد، پاک لالمانی میگیرد. با اینهمه نمیتوانم خیلی زیر فشار قرارش بدهم. اما نباید لیلی به لالایش بگذارم. بگذارم کمی پیش برود…
امروز باید به بهترین وضع روانی و بدنی انسان متمدن توجه کرد؛ یعنی باید برای پرورش موجوداتی پرمایه‌تر از تمام آنچه تا امروز به روی زمین زیسته‌اند، دست به کار شد. این تصمیم ضروری است، زیرا فکر ما به‌نسبت پیچیدگی مسائلی که باید حل شود، بزرگ نشده است؛ برای همین ما در آستانۀ اضمحلالیم. اجتماع امروزی جز به ارزش‌های مادی توجه ندارد و مسائل اصلی انسانی را که در عین حال مادی و معنوی است، فراموش کرده و نه‌تنها برایمان خوشبختی به ارمغان نیاورده، بلکه خود را برای جلوگیری از فساد ما ناتوان نشان داده است. پیروزی بر سلامتی کافی نیست. در هر فرد باید به پرورش کامل خصایل ارثی و شخصیت او نیز توجه کرد، زیرا کیفیت زندگی به مراتب مهم‌تر از خود زندگی است.
داستانهای «عزیز نسین» گاه به صورت جدا و گاه در قالب مجموعه به فارسی ترجمه شده اند. آپارتمان اجاره ای، مجموعه ای از داستانهای کوتاه عزیز نسین است که می توان آن را از شاهکارهای نویسنده برشمرد. نسین با بهره گیری از طنزی گزنده، حوادثی را روایت می کند که خواننده ایرانی نیز با آنها بیگانه نیست. از اختلاس و فساد اداری تا فرهنگ مصرف گرایی و کالاپرستی، که در لایه های اجتماعی ترکیه رخنه کرده است و تحت عنوان مدرنیزاسیون، ارزش های اخلاقی کهن جامعه را به نابودی می کشاند. البته عزیز نسین حکومت و سیستم سیاسی را تنها مسبب عقب افتادگی کشور نمیداند و با نمایش خرافات و ساده اندیشی مردم، سعی در حفظ توازن قلم نقاد خود را نیز دارد. … « باید چیزی را به شما اعتراف کنم. من که امروز یک مامور پلیس هستم، در حقیقت لطف الهی است که پلیس شده ام. اگر چند روز دیگر بیکار می ماندم، خیلی بد میشد. چون اگر پلیس نمیشدم، مسلما دزد میشدم.» ‘
شخصیت های داستان های عزیز نسین پیچیده نیستند. انسان هایی در قالب کارمند، صاحبخانه، رئیس اداره، شهردار و … که همه ما روزانه با آنها مواجه ایم ونثر عزیز نسین به آن جان می بخشد و برای خواننده دلچسب و واقعی می سازد.
نویسنده با به کارگیری طنز، مشکلاتی را از جامعه ترکیه ترسیم می کند که برای خوانندگان ایرانی کتاب بیگانه نیست… از اختلاس و دروغ تا ابتذال فرهنگی که ردپایش در تمامی داستان ها قابل مشاهده است.
«… نویسنده هفت تیرش را غلاف کرد؛ و میلیونر بزرگ شروع به شرح ماجرا نمود: میلیونر شدن خیلی کار مشکلی نیست! چیزی که مشکله، جمع کردن صد لیرۂ اول است.»
مکبث یکی از چهار تراژدی بزرگ شکسپیر است. روایتی است از جنایت و مکافات که بر چهار ستون جادوگری، جنایت، ظهور ارواج خبیث و شکوه ادبی قرار دارد. شکسپیر در اوج استادی خود آنها را به گونه ای تاثیرگذار، مهیج و به یادماندنی در هم آمیخته است.
انوش صالحی داستان‌نویس و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران است. از او تاکنون کتابهای «راوی بهاران/سرگذشت کرامت‌الله دانشیان»،«مصطفی شعاعیان و رومانتیسم انقلابی» و « اسم شب سیاهکل» در حوزه تاریخ چپ ایران منتشر شده است.
در چاپ تازه«حماسه سیاهکل»- اثر بحث‌برانگیز حمید اشرف در این سال‌ها- علاوه بر متن اصلی، دو مقاله نیز به ضمیمه آمده است که در آنها انوش صالحی به عمده‌ترین انتقادات وارده بر این اثر از دیدگاه خود و با تکیه بر اسناد موجود جنبش فدایی پاسخ میگوید.
«توتم و تابو» یکی از آثار مهم زیگموند فروید است. فروید در این اثر به بررسی این دو موضوع و ریشه‌یابی تاریخی آنها می‌پردازد. او موشکافانه با بررسی آثار معتبر در این زمینه به زمینه‌های اصلی پیدایی توتم و تابو پرداخته و سپس به بررسی این موارد در جامعه‌ی متمدن می‌رسد. کتاب، نقش عوامل روانی در فرد و جمع را در پیدایی و رواج این دو مسئله بازتاب داده و به خوبی در بازگشایی این دو فاکتور مهم در جامعه‌ی کهن تا جامعه‌ی امروزی موثر است. کتاب توسط شادروان محمدعلی خنجی ترجمه و پس از سال‌ها با یک ویرایش اساسی به علاقمندان آثار فروید عرضه می‌شود.
