استالین

تاریخ تلخ به روایت شاملو

محمد قراگوزلو

«تاریخ تلخ» اثری نوگرایانه است. نویسنده با جسارتی شگفت‌انگیز به روایتی تاریخی از زندگی و روزگار احمدشاملو پرداخته اما این روایت نه مبتنی بر اسناد رسمی یا آثار پرداخته شدۀ قبلی که به طور کامل بر اساس سروده‌های شاعر است، نویسنده موشکافانه و البته با حوصله و صبری چندساله با آثار شاعر خوگر شده، شأن نزول و نکات مختلف و شعر را کاویده، دقایق و زوایای مختلف زیست و زمانۀ شاعر را از درون هر شعر برآورده و کتابی جذاب و خواندنی نوشته که پر از نکات تازه و بیان نشده از روزگار و زندگی شاعر است.
تاریخ تلخ خیلی زود مورد اقبال جامعۀ کتابخوان قرار گرفت و نسخه‌های چاپ اول آن به سرعت به اتمام رسید، اینک با پاره‌ای از اصلاحات و رفع کاستی‌ها چاپ دوم این اثر تقدیم دوستداران تاریخ و ادبیات معاصر ایران می‌گردد….

ادامه خواندن ←

فرهنگ اصطلاحات و مکتب های سیاسی

پرویز بابایی

فرهنگ حاضر ویژگی‌هایی دارد که شاید در آثاری مشابه کمتر یافت شود. در این فرهنگ افزون بر تبیین اصطلاحات، نهادها و مکتب‌های سیاسی، تلاش بر این بوده که آگاهی‌های لازمی نیز درباره‌ی فیلسوفان و نظریه‌پردازان علوم سیاسی و سیاستمداران ارائه گردد. الگوی فراهم‌آورنده در گزینش عناوین و مدخل‌ها، عمدتاً «فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد»بوده که در حال حاضر یکی از مراجع اهل فن است، با تأکید بر این نکته که در شیوه‌ی کار ما تنها گزینش عناوین به پیروی از فرهنگ آکسفورد بوده و در توضیح و شرح مربوط به هر مدخل با تألیف و نیز ترجمه از مراجع و منابع دیگر، سعی کرده‌ایم به‌روزترین اطلاعات و آگاهی‌ها تا زمان انتشار این فرهنگ به دست داده شود.

 

ادامه خواندن ←

مجموعه اشعار شیرکو بی کس

شیرکو بی کس

گزینش، گردآوری و بازسرایی: رضا کریم مجاور

در این مجموعه‌ی برگزیده سعی شده از همه‌ی دوران‌ها و همه‌ی سبْک‌های متفاوت شعری شاعر، آثاری آورده شود و برای نخستین بار نمایی جامع از شعر شیرکو بی‌کس در زبان و ادبیات فارسی در دسترس خواننده قرار گیرد.

و سرانجام اینکه شیرکو در حقیقت، همه‌ی تاریخ و فرهنگ و فولکلور چندهزارساله‌ی ملت و میهن‌اش را به شکلی نو و به با نگاه و دیدگاهی جهانی در شعرهایش بازسرایی کرده و در همان حال گوشه‌ی چشمی هم به تاریخ و فرهنگ جهان دارد. شعرهای او با تمام وجود از ژرفای دل دریایی‌اش برآمده و از این‌رو بر دل جهانیان نشسته است. او در همان حال، زیباترین تعبیرات شاعرانه را در مورد دلبر به کار می‌گیرد و همواره در دل شعرهای اجتماعی و سیاسی‌اش گوشه‌ی نگاهی به عشق دارد.

ادامه خواندن ←

سوزان سانتاگ در جدال با مرگ

دیوید ریف

ترجمه فرزانه قوجلو

سوزان سانتاگ که نویسنده ی 17 کتاب است و این کتاب ها به 32 زبان زنده ی دنیا ترجمه شده، یکی از تاثیرگذارترین روشنفکران آمریکایی است که به سبب دل مشغولی سوداوار و دامنه ی هوش انتقادی و نیز فعالیت پرشور خود در زمینه ی حقوق بشر به شهرتی جهانی دست یافته است… کتاب دیویدریف که عنوان اصلی آن Swinning in a sea of Death یا در حقیقت “شنا در دریای مرگ” است، گزارشی است از شیوه ای که مادرش، سوزان سانتاگ، با بیماری و مرگ دست و پنجه نرم کرد. این کتاب توصیفی است از زیر و بم‌های روحی، روانی و عاطفی نویسنده‌ای که در عرصه هنر و اجتماع بسیار جسور بود و همواره به نظام سیاسی حاکم بر آمریکا اعتراض داشت. زنی که نمی‌خواست تسلیم مرگ شود و از پذیرفتن سر باز می‌زد. اما سرانجام مرگ او را به زانو درآورد.دیویدریف در این کتاب می‌کوشد تا قضاوتی درباره مادرش نداشته باشد بلکه از آنچه بر او رفته و باور‌هایش، سرسختی و مبارزه ناامیدانه‌ اش با دشمنی که به هیچ روی هم‌سنگ او نیست تصویری روشن دهد.در نگاه به زندگی سانتاگ و نبردی که برای ادامه آن به جان خریده و تحمل کرده با زنی روبرو می‌شویم که از نیستی می‌ترسد و ترسش را پنهان نمی‌کند. نمی‌خواهد او را انسانی بر‌تر ببینیم که از هراس‌های زمینی به‌دور است. نمی‌خواهد برای مخاطب آثارش تصویری فرا انسانی بسازد. برعکس، سانتاگ در قله صداقت جای می‌گیرد. او در تمام تاروپودش /انسان است و ورای آن هیچ. انسان با همه گوشت و خونش، بیم و امید و دلهره‌هایش و ناباوری به جهان پس از مرگ. این ناباوری برای هیچ کس غریب نیست: «بازآمده‌ای کو که به ما گوید راز». شاید برخی نگرش سانتاگ را به زندگی نگرشی اپیکوری ببینند اما سانتاگ به هیچ روی نمی‌خواهد فقط به شرط لذت بردن از زندگی زنده بماند. او می‌خواهد «باشد»، ستیز‌هایش با زمانه و زندگی به هیچ روی کم و آسان نبوده، او از «نبودن» می‌هراسد. هراسی که بی‌گمان به سراغ بیشتر ما، در هنگام تنهاییمان، آمده است اما جسارت ابراز آن را نداشته‌ایم و خواسته‌ایم شاید حتی از خودمان پنهانش کنیم.

ادامه خواندن ←

امکان فروپاشی سرمایه داری و دلایل شکست سوسیالیسم اردوگاهی

محمد قراگوزلو

«کارل مارکس» در دست‎نوشته‎های اقتصادی و فلسفی خود در سال 1844 درباره قدرت پول در جامعه‎ی بورژوایی نوشته است؛ « پول، وفاداری را به بی‎وفایی، عشق را به نفرت، نفرت را به عشق، فضیلت را به شرارت، شرارت را به فضیلت، خدمت‎کار را به ارباب، ارباب را به خدمت‎کار، حماقت را به هوش، هوش را به حماقت تبدیل می‎کند. چون پول به مثابه‎ی مفهومی فعال از ارزش، تمام چیزها را در هم می‎آمیزد و معاوضه می‎کند. خود نیز بیان‎گر در هم آمیخته‎گی و معاوضه‎ی عام همه چیزها – جهانی وارونه – یا به عبارتی در هم آمیخته‎گی و معاوضه‎ی همه‎ی کیفیت‎های طبیعی و انسانی است….

اگر انسان، انسان باشد و روابطش با دنیا روابطی انسانی، آن‎گاه می‎توان عشق را فقط با عشق، اعتماد را با اعتماد و غیره معاوضه کرد.

کتاب « امکان فروپاشی سرمایه‎داری و دلایل شکست سوسیالیسم اردوگاهی» درآمدی به تناقض‎های درونی و تبیین بحران‌های بزرگ سرمایه‎داری است. و اگر چه دوران ما، به حکم قانون تکامل و روند پویایی تاریخ اجتماعی و سیر مستمر مبارزه‎ی طبقاتی، عصر زوال و سقوط جهان سرمایه‎داری است اما برهه‎ی تاریکی از خونبارترین دوران سلطه‎ی آن نیز هست.

حال وقت آن رسیده است که بار دیگر ضمن تبیین سازوکارهای سازنده‎ی پیکر جهان سرمایه‎داری و ترسیم مجدد متناقض‎های درونی آن، صورت‎های متفاوت‎اش را مشخص کرد. منظور از ماهیت جهان سرمایه‎داری، ماهیت آن و شیوه‎ی تولید سرمایه‎داری است. شیوه‎یی که بر مبنای استثمار نیروی کار و مبتنی بر مزد و ایجاد ارزش اضافه و انباشت سرمایه، انواع مالکیت‌های خصوصی و دولتی را به عرصه‎های مختلف بازار آزاد و برنامه + بازار پیوند زده است. این شیوهی تولید بنا بر تناقض‎های ذاتی‎اش طی صد سال گذشته، دست‌کم دو جنگ فراگیر، ده‎ها جنگ منطقه‎ای و بحران‌های متعدد اقتصادی را به جامعه‌ی جهانی تحمیل کرده است. ضد انسانی‎ترین جنبه‎ی این روند معیوب در جریان جبران خسارت‎های ناشی از بحران ادواری سرمایه از طریق یورش به معاش کارگران و زحمت‎کشان قرار گرفته است.

کتاب حاضردر 7 فصل جداگانه «چرا امکان فروپاشی؟»، «انباشت سرمایه»، «تبیین بحران»، «اضافه تولید»، «نرخ نزولی سود»، «سرمایه در بحران» و «دلائل شکست سوسیالیسم اردوگاهی» تدوین شده است که در هر فصل به توضیح مطالب آن پرداخته شده است.

ادامه خواندن ←

چندوچون حکمرانی ولادیمیر پوتین بر روس‌ها: گفت‌وگو با نیما حُسن‌ویجویه درباره کتاب «میانِ دو آتش»

مصاحبه با مترجم کتاب «میانِ دو آتش: حقیقت، جاه ­طلبی و سازش در روسیۀ دورۀ پوتین» نیما حُسن‌ویجویه

ادامه خواندن ←

سوسیالیست شریف

به مناسبت انتشار کتاب «درآمدی بر اندیشه های سیاسی آنتونیو گرامشی » روزنامه سازندگی در صفحه «تازه های اندیشه» خود به معرفی زندگی و اندیشه های گرامشی پرداخته است که در ادامه می خوانید.   سوسیالیست شریف اگر آنتونیو گرامشی اندیشمند مارکسیست ایتالیایی امروز زنده بود، ۱۳۰ ساله میشد! گرامشی را باید در زمره برجسته ترین متفکران معاصر دانست که میان تأملات نظری و افکار و عقاید وی با زندگی و حیات عملی و مبارزاتش در جنبش کارگری ایتالیا در نقش روشنفکر انقلابی طبقه کارگر و در مقام یک انقلابی حرفه ای به معنای مبسوط کلمه پیوندی تنگاتنگ و ناگسستنی...

ادامه خواندن ←

آثار لوکاچ در انتشارات نگاه

گئورگ لوکاچ فیلسوف، نویسنده، منتقد ادبی، و تئوریسین و مبارز کمونیست مجار و یهودی، کمیسر فرهنگ و آموزش در حکومت سوسیالیستی کوتاه‌مدت مجارستان در ۱۹۱۹ بود. لوکاچ، از سران «شورش مجار» در سال ۱۹۵۶ بود که طی آن مردم علیه حکومت استالینیستی به پا خواستند. از لوکاچ آثاری در زمینهٔ تئوری مارکسیستی زیبایی‌شناسی که با کنترل سیاسی هنرمندان مخالف بود، دفاع از انسانیت و تشریح مفهوم «از خود بیگانگی» برجای مانده‌است و در غرب کلاً او را مارکسیستی با گرایش‌های انسان‌دوستانه می‌شناسند. انتشارات نگاه از او دو کتاب "نویسنده، نقد و فرهنگ" و "جستارهایی دربارۀ توماس مان" را با ترجمه...

ادامه خواندن ←

پوست

مدتی پیش هنگام خروج از  کوستانتینووکا، با  گروهی اسب‏سوار  مجارستانی همراه شده بودم  که با پیپ‏های درازشان در  دهان، به سوی استالینو  اسب می‏راندند.  گاه‏گاهی ایستاده و  با همدیگر  گرم  گفت و  گو  می‏شدند؛ آوای صدای‏شان به  گوش نرم و  خوش‏آیند می‏نمود. ابتدا  گمان بردم  که موضوع  گفت‏ و  گوی‏شان مشورت برای انتخاب راه بود اما، آن‏که رهبری  گروه را به عهده داشت رو  به من و  به آلمانی پرسید آیا اسبم را می‏فروشم. اسب من یک اسب قزاق بود. بوها و  طعم‏ها‏و  صداهای جلگه را به خوبی می‏شناخت.  گفتم: «این اسب دوست من است. من دوست‏هایم را نمی‏فروشم.» گروهبان...

ادامه خواندن ←

بربریت واقعاً موجود

بربریت واقعاً موجود، ویراسته‌ی لئوپانیچ و کالین لیز، و با ترجمه‌ی فریبرز رییس دانا توسط مؤسسۀ انتشارات نگاه به چاپ رسید. این کتاب از سری دفترهای سوسیالیستی است و این کتاب چهل و پنجمین مجلد آن است. در این کتاب خشونت هایی که در قرن معاصر شکل گرفته و علیه بشریت بوده بررسی می شود و اثبات می کند که امپریالیسم جهانی در تمام آنها نقش داشته اند؛ این ایفای نقش علیه بشریت به صورت مستقیم و غیر مستقیم، با تحریک کردن مردم علیه هم، انجام شده است. از جمله سر فصل‌های این کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد: تأملاتی...

ادامه خواندن ←