پزشکان ما عادت ندارند که شرح دورۀ تحصیل و کارآموزی خود را بهطوری که برای عموم مردم قابل استفاده باشند بنویسند و فقط مرحوم دکتر اعلمالدوله ثقفی شرحی در این خصوص نوشته که جزو آثار آن مرد دانشمند دیده میشود، ولی بعضی از پزشکان اروپایی و آمریکایی شرح دورۀ تحصیل و کارآموزی خود را بهطوری که برای عموم قابل استفاده باشد، نوشتهاند و مینویسند و یکی از آنها دکتر آندره سوبیران فرانسوی است که متولد سال ۱۹۱۰ میلادی میباشد و در این تاریخ شصت و سه سال از عمرش میگذرد و این پزشک فرانسوی رسالۀ اجتهاد طبی خود را راجع به ابنسینا پزشک معروف ایرانی نوشته بود.
بهطوری که ملاحظه خواهید کرد، دکتر آندره سوبیران در این سرگذشت بدون اینکه وارد مباحث علمی بشود و اسامی و اصطلاحات پزشکی را ذکر نماید خیلی چیزها به ما میاموزد و از نظر ادبی هم سرگذشت او بــدون لطف نیست و مترجم در این مقدمه از معرفی آندره سوبیران به تفصیل خودداری مینماید و فقط به اختصار میگویدد یکی از پزشکان معروف اروپا میباشد و تخصص وی در جراحی است. اینک مقدمه را ختم میکنیم و متن سرگذشت را به نظر خوانندگان میرسانیم.
چهل سال از مرگ حمید عنایت، استاد علوم سیاسی، مترجم و متفکر میگذرد و ما همچنان مرهون آثار بزرگ و ارزندهاش هستیم. دربارۀ پیشینۀ خانوادگی و تحصیلات و آثار او نوشتههایی متعدد در دسترس است. وجه ممیز آثار او را میتوان ترجمۀ آثار مهم، نثر خوش و معادلگذاریهایی دانست که هنوز کارآمد و آموزنده است. یکی از نمونههای آن کتاب فلسفۀ هگل است. این کتاب را سالها پیش خواندم، وقتی دوباره به آن مراجعه کردم از نثر و شیوایی کلام او به وجد آمدم. بهخوبی میدانیم هر اثری، چه ترجمه و چه تألیف، بیاشکال و بینقص نیست اما سرشاخ شدن با فلسفۀ هگل و حتی شرحهایی که بر آن نوشته شده، کاری سعب و دشوار است. رعایت وفاداری به متن در عین رعایت شیوایی ترجمه نیز از جملۀ این سختیهاست.
دریغ که حمید عنایت زود چشم از جهان فروبست و ما را از دوران پختگی اندیشه و آثارش محروم کرد. زندگی پرفراز و نشیب او، چه صبغۀ فرهنگی خانواده و تحصیلاتش در ایران و انگلستان و چه علائق و فعالیتهای سیاسی و فرهیختگیاش، از او متفکری توانمند ساخت که اگر بیشتر زنده میماند بر آثار پربارش میافزود.
کتابی که در دست دارید در شرح اندیشۀ هگل اثری کلاسیک است که با وجود گذشت قریب به صد سال از انتشار آن به زبان اصلی، هنوز تجدید چاپ میشود و به همین ترتیب در ایران نیز بارها تجدید چاپ شده است. امیدواریم بازنشر این کتاب در قالب و حروفچینی امروزین به کار خوانندگان و علاقهمندان فلسفۀ هگل و ترجمههای حمید عنایت بیاید. آذرماه 1401
لذات فلسفه نظریات ویل دورانت درباره مسائل اساسی زندگی و سرنوشت انسان است. او در این کتاب میکوشد تا به فلسفهای متناسب و هماهنگ با زندگی برسد و درباره مسائلی بحث میکند که این روزها بیشتر به زندگی ما نزدیک است؛ موضوع بحث او انسان است؛ انسان کنونی، یعنی خود ما. او فلسفه را شامل مسائلی میداند که بر معنی و ارزش زندگی انسانی تأثیرگذارند. دورانت در این کتاب به زن امروزی، زیبایی شناسی، خوشبختی، سرنوشت تمدن، فلسفه سیاسی، فلسفه دین و مفاهیمی از این دست میپردازد.
حقوق جدید که بیش از حد مشغول فراهم آوردن مشخصهای مدنی برای مالکیت و تضمین حق مالکان است، فراموش میکند که برخی از مصادیق مالکیت از لحاظ سرشت آنها به هیچ وجه نمیتوانند ویژگی یک مالکیت خصوصی از پیش مشخص را تحصیل کنند و به واسطه ماهیت ابتدایی و موجودیت تصادفی آنها به حق تصرف مربوط میشوند. در نتیجه این مصادیق به حق تصرف طبقهای مربوط است که از حق هر نوع مالکیت دیگر مستثنی میشود و در جامعه مدنی همان وضعیتی را دارد که در طبیعت از آن برخوردار است. به بیانی دیگر، حقوق جدید در پی برچیدن حق فسخناپذیر فقرا از اموال عمومی عرضه شده از سوی طبیعت است.
کنیز ملکه مصر رمانی تاریخی است که نام اصلی آن کلئوپاترا: ملکه نیل است. میکل پیرامو در این رمان درباره زندگی کنیزی به نام شرمیون نوشته است. شرمیون، کنیز مورد علاقه کلئوپاترا بود. آنها از کودکی با یکدیگر دوست بودند و کلئوپاترا بر خلاف میل و نظر معلمان او را همراه خودش به کلاسهای درس میبرد. شرمیون به علت نزدیکی که با کلئوپاترا داشت از زندگی خود و اربابش نوشته است. او در کنار روایت ماجراهای عشقی اربابش با ژولیوس سزار و آنتوان جوان به اتفاقات تاریخی در زمان سلسله بطالسه میپردازد. نگارش جزئیاتی همچون فانوس اسکندریه و آتش یونانی از نقاط مثبت این کتاب میباشد.
تاریخ ایدهها همواره جذابترین وجه گذشته ما بوده است؛ کشف اینکه مردم چگونه با سؤالات اساسی خود درباره جهان مواجه میشدند و چگونه بخشی از این ایدهها نادیده گرفته شده است. دغدغه نویسنده نیز همین مسئله اخیر است، یعنی در آن هزار سال مابین دوران کلاسیک و رنسانس علم کجا بود؟ نقشه دانش نقشه جغرافیا و شهرهای دانش است که همواره آنها را در پرده کشیدهاند.
کشتن مرغ مقلد را قطع می توان شیرین ترین روایت در باب تلخ ترین موضوعات دانست
. این کتاب داستانی است درباره کینه های در کناشدنی، دوستیهای فراموش ناشدنی، نابرابری های پایان ناپذیر جنسیتی، نژادپرستی بی سروته، تجاوز و تأکید بر اهمیت و نقش پدری نیک در مقام حامی قانون؛ اما نه قانونی که نوشته شده، بل قانونی که او هست تا بر ضرورت نوشته شدنش پافشاری کند. رمان از زبان شیرین دختر کی شش ساله، الجباز و طناز روایت می شود که در کنار دو پسر بزرگتر برادری در آستانه بلوغ و دوستی تنها تجربه هایی سخت، دردناک و گاه هولناک را از سر می گذارند؛ اینان فرزندان باشفقت جامعه ای هستند بیرحم و کینه توز؛ نبرد بی امان است اما هیچ کدام از دو جبهه را سر آشتی نیست.
این کتاب روایات “ادوارد گرانویل براون” (1826-1926) _شرقشناس شهیرانگلیسی_ از ایران است که برداشت های خود از فرهنگ فارسی را در پی اقامت یک ساله اش_در سال 1266 هجری_ در ایران بازگو می کند. اثری فراتر از یک سفرنامه که علاوه بر معرفی دقیق و ارائه تصویری روشن از سرزمین و مردم ایران، مرجعی برای ادبیات و تفکر جدید ایران است.
ناپلئون پس از شکست در جنگ واترلو توسط قوای انگلیس به جزیره سنت هلن تبعید شد. این کتاب تحت یک روایت تاریخی-داستانی بیانگر این روزهای تبعید است که تا مرگ ناپلئون ادامه مییابد. شخصیت ناپلئون، روابطش و مهمتر از همه مرگ او که همواره یکی از مسائل جذاب تاریخی برای پیگیری بوده شاکلۀ اصلی روایت این کتاب را میسازند.
یورگن توروالد در کتاب «جراح دیوانه» روایتگر بخشهای جذابی از زندگی فردیناند زائربروخ جراح معروف آلمان دوران نازیست؛ پزشک متبحری که کمکم جنون خطرناکی بر تمام زندگیاش سایه افکند، طوری که در اتاق عمل حین انجام یکی از عملهای جراحی، مغز یکی از بیمارانش را تکهتکه کرد!