کسروی در کتاب پیش رو تاریخ پانصد سالۀ خوزستان را به تصویر می‌کشد؛ شهری با آب‌و‌هوایی گرم و طاقت‌فرسا که جنگ‌ها، حوادث و شورش‌هایی فراوان دیده است، سرزمینی که در آن افرادی بسیار روی کار آمده‌اند، حکومت کرده‌اند و به رسم روزگار از پای افتاده و جای خویش را به دیگری سپرده‌اند. این کتاب روایتی است از شکل‌گیری مشعشعیان، کعبیان و پیشامدهای دیگری که در سرزمین خوزستان به وقوع پیوسته است.
یادداشتهای «کلودیوس جیمز ریچ» در برخی موارد مانند وبای شیراز، از تکنگاریهای دقیق و شاخصی است که به وسیلة آن به‌خوبی از ترس و وحشت مردم و بی‌عملی حاکمان مطلع میشویم. او در روزگار شیوع بیماری، شاهد احوال مردم بوده و روزبه‌روز گزارش بیماری را هرچند موجز یادداشت کرده و حتی برای حمایت از آنها در شهر مانده است؛ درحالیکه والی و وزیر به جای ساماندهی امور، گریخته و شهر را به امان خدا سپرده‌اند!
شاید گزاف نباشد اگر بگوییم ریچ در ثبت مشاهدات و گزارش سفر خود، همچون بیهقی دیدههایش را با جزئیات نوشته است. او از کنار هیچ چیز بی‌توجه رد نشده و همه‌چیز از نظر او اعم از ماسهسنگ، رودخانه، تپه، دشت، کوه، اماکن تاریخی، عتیقهها، نسخ خطی، کتیبهها، جهات جغرافیایی، نوع بادها، محصولات، اسامی همراهان، دمای هوا، حالات و روحیات نزدیکان و … درخور اهمیت و شایستة توجه بوده است.
تاد مک‌گاوِن و شیلا کانکِل مجموعه‌ای بی‌مانند از مقالات روانکاوانه دربارۀ فیلم معاصر گردآورده‌اند که جهشی عظیم در نظریۀ فیلم را موجب خواهد شد. این کتاب حوزۀ نظریۀ فیلم را به طور عام و نظریۀ لکانی فیلم را به طور خاص ارتقا و غنا می‌بخشد. خوانندگان به درک دیگری از عملکرد نگاه خیره[1] در فیلم خواهند رسید: نگاه خیره که پیش از این در امر خیالی[2] قرار گرفته و مهار شده بود، در این مقالات از نگاهی دیگر و در ارتباطی بحث‌انگیز با امر واقعی[3] بررسی می‌شود. همین نگاه خیره، در امر واقعی، در فیلم‌هایی که برای نشان دادن وصف‌ناپذیری آن از شهامت لازم برخوردارند، نقش اساسی بالقوه‌ای بازی میکند.
[1]. the gaze
[2]. the Imaginary
[3]. the Real
در روند اسطوره‌سازی از شخصیت موسولینی محصلی پرسیده بود: ” چگونه قدرت را کسب کردند؟” دیگری پاسخ‌داده بود: ” از بس مطالعه می‌کردند. هرگز نمی‌خوابیدند. هر ده دقیقه یک‌بار پلک‌ها را بازو بسته می‌کردند و باز مثل دسته‌گل سرکارشان می‌رفتند. ماندولین هم می‌زدند! ”
زمانی که مخالفان‌اش می‌کوشیدند به مدد اطلاع‌رسانی شهری مانع فرهنگی برای پیروزی او دست‌وپا کنند، آن فرزند خلف کلیسا زیرپیراهنی چرک و پاره‌پوره به تن کرد، روی تراکتور پرید و جهت خشک کردن برنج‌زارهای منطقه‌ی ورچلی و مبارزه با آفتِ پشه، گازش را گرفته بود. چند میلیون روستایی را به سوی پیراهن‌های سیاه فاشیسم کشید!
(مترجم فارسی)
خاستگاه یا به بیان بهتر زمینۀ طرح و بسط ایده‌ها و جستارهای کتاب پیش رو، تاریخ تصویر و آرا و نظرات آبی واربورگ است. هر کوششی در گنجاندن واربورگ در چارچوب و کلیتی بسنده، ناممکن می‌نماید. کتاب طرحی کلی از آرای واربورگ، کلیدواژه‌های منظومۀ فکری او و در نهایت طرح نسبت او با اندیشمندان دیگری چون برونو، هگل، نیچه، فیشر، کاسیرر، پانوفسکی، بنیامین و… است. بدین ترتیب، مقالات پیشِ رو در فقدان متون اصلی، پیش‌درآمدی است بر اندیشۀ واربورگ و نظریۀ تاریخ هنر و آیکونولوژی. امیدواریم این مقالات بتواند تا حدی خلاء موجود در خصوص اندیشۀ آبی واربورگ را جبران کند.
به همان اندازه که تفکر اساطیری درصدد دفع بلای تغییر تاریخی است، مصرف تعمیم یافته تصاویر نیز در پی دفع بلای تاریخ در نشانه‌های تغییر است. این جامعه که وضع موجودی ابدی را در حالت سکون مصرف میکند، بستر خشونتی می‌شود که دیگر منحصراً تاریخی، مقدس، آیینی و ایدئولوژیک نیست، بل به طریقی پراکنده در بطن آسایش مصرفی ما فوران میکند و به چشم همه بخشی از کارکرد نمادین از دست رفته را عهده‌دار می‌شود، پیش از آنکه خودش در موضوع مصرف تحلیل برود. پس از نمایش آخرین مرحلهٔ بت‌وارگی کالایی زنگ وانمودگی به عنوان آخرین مرحلهٔ نمایش به صدا درمی آید.
آیا جای تعجب دارد که روان ملتی که چنین با ادبیات خود، به‌ویژه شاهنامه و گلستان و دیوان خواجه درآمیخته، در رؤیاهایش که شاهراهی به‌سوی ناخودآگاه هستند، از این گنجینۀ عظیم و یگانه برخوردار شود؟
از پیشگفتار نویسنده
هر یک از عناوین این مجموعه با یکی از مقالات کلاسیک فروید شروع می‌شود و جستارهای جمعی از مدرسان برجسته روانکاوی با زمینه‌های مختلف نظری و جغرافیایی به دنبال آن آمده است. کتاب پیش رو مجموعه مقالاتی است حول یک مقاله از فروید با نام «خودشیفتگی». فروید پیش از نگارش مقدمه‌ای بر خودشیفتگی درکی شهودی از مسائل مرتبط با خودشیفتگی داشت و حتی به سهم خود کوشید در این باره نظریه پردازی کند، ولی در این مقاله او نخستین بار پیامدهای گسترده این مفهوم را در روانکاوی مطرح کرد. مسلماً می‌توان این مقاله را بحق یکی از اولین نقطه عطف‌های تفکر فروید تلقی کرد.
این کتاب روایتی است که آخرین روزهای آلبر کامو در آن تداعی شده. نویسنده با دقت خاصی به آن پرداخته است. او این آخرین سفر را با وفاداری به واقعیت شرح می‌دهد؛ همان واقعیتی که در آثار مختلف، مقالات مطبوعاتی یا شهادت‌های گوناگون در چارچوب کتاب‌ها یا کنفرانس‌های دیگر تداعی شده است. این شاهدان _خویشاوندان و دوستان کامو، منشی، هم‌قطارها یا همکارانِ روزنامه‌نگارش_ به نویسنده اجازه داده‌اند حکایت‌هایی را بیان کند که هدفشان نشان دادن اوج انسانیتِ این مرد آزاد از جهان باشد.
این کتاب که موضوع اصلی‌اش سکوت مادر است، موقعیت‌هایی را به نمایش می‌گذارد که ممکن است کامو را در مواجهه با سرنوشتی که به نظرش قطعی نبود تصور کند. این واقعیت که ذهن نویسندۀ بیگانه یا کالیگولا را به خود مشغول کرده، همیشه درون این رمان‌نویسِ روزنامه‌نگار و فیلسوفِ انسان‌گرا زنده بوده است.
تاریخ امپراتوری روسیه سرشار از جنگ، درگیری طبقاتی، رسوایی سلطنتی، و ظهور و سقوط امپراتوری است. این کتاب روسیه تزاری را از دریچه اجتماعی و مادی از جمله تغییرات در زندگی درباری، زندگی رعیتی/دهقانی، کلیسای ارتدکس و تأثیرات رهایی و صنعتی شدن، از تولد مسکو تا ظهور کمونیسم بررسی میکند.
