نگاه: رمان «سالهای سگی» نوشتهی خورخه ماریو پدرو بارگاس یوسا – داستاننویس، مقالهنویس، سیاستمدار و روزنامهنگار پرو – از آثار مهم ادبیات آمریکای جنوبی (اسپانیایی – پرویی) است که دو جایزه منتقدان اسپانیایى و نوبل ادبی 2010 را به خود اختصاص داده است.
ماریو بارگاس یوسا تا کنون بیش از ۳۰ رمان و نمایشنامه نوشتهاست که از مشهورترین آنها میتوان به «سالهای سگی (1963)»، «گفتگو در کاتدرال (۱۹۶۹)»، «جنگ آخرالزمان (۱۹۸۱)» و «سور بز (2002)»اشاره کرد. این نویسنده پرویی زمانی به شهرت جهانی رسید که کتاب «سالهای سگی» وی منتشر شد.
او در این رمان به شرح تجربیات خود در آکادمی نظامی لئونسیو پرادو پرداختهاست. این کتاب در پرو جنجال برانگیز شد و هزار نسخه آن از سوی افسران این آکادمی در ملاء عام آتش زده شد. بسیاری از آثار ماریو بارگاس یوسا به زبانهای مختلف دنیا از جمله فارسی برگردانده شدهاند.
در این رمان كه ماجراى آن در مدرسه نظامى لئونسیو پرادو – همان مدرسهاى كه نویسنده مدتى دانشجوى آن بوده- مىگذرد، بارگاس یوسا تصویرى تحقیرآمیز از نظامیان و نظامیگرى در پرو بهدست مىدهد. موفقیت یوسا در این كتاب چنان است كه برخى معتقدند هیچ نویسندهاى تا آن زمان نتوانسته در اثرى رئالیستى جامعه آمریكاى لاتین را در قالب داستان به تصویر بكشد.
رمان «سالهای سگی» به صورت مبهمی شروع به توصیف کردن زندگی تعدادی پسر در فضای خشک و جدی آسایشگاه یک مدرسه نظامی در پرو میکند. وی زندگی پسران را به تصویر می کشد و در لابه لای آن زندگی گذشته تعدادی از بچههای آسایشگاه را نیز نشان میدهد. در همه مواردی که نویسنده از گذشته فردی میگوید، ذهن خواننده بر مبنای اطلاعات یا اسامی که داده میشود ، به سادگی به سمت شخصیتی که در نظر نویسنده بوده است میرود؛ مگر در یک مورد که نویسنده راجع به زندگی گذشته فردی میگوید که تا آخرین صفحات کتاب نمیتوان فهمید که او چه کسی است. کودک آنقدر در برگههای کتاب توصیف میشود تا آخرین صفحات کتاب به دبیرستان نظام میآید و در این جا تازه متوجه میشویم که او کدام یک از شخصیتهای داستان است و کم کم زندگی چند نفر از بچهها به یکدیگر مرتبط میشود…
یوسا سرانجام پس از سالها ازسوی آکادمی نوبل به عنوان برنده نوبل ادبی سال 2010 معرفی شد.
آکادمی نوبل دلیل انتخاب یوسا را «رسم ساختارهای قدرت و تصویرسازی نافذ او از مقاومت، شورش و شکست افراد جامعه» اعلام کرده است.
این کتاب به دو نام در ایران ترجمه شده: ابتدا با نام دوران قهرمان به ترجمه هوشنگ اسدی در سال 1369 (این ترجمه دیگر چاپ نمیشود). و امروزه با نام «سالهای سگی» با ترجمه احمد گلشیری که در چاپ هشتم خود از سوی انتشارات نگاه با 560 صفحه و قیمت 25000 تومان در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.