«چندواقعیت باورنکردنی» به قلم امیرحسن چهلتن مجموعه داستانی ست که در آن با دغدغه همیشگی چهل تن یعنی تاریخ و بهویژه تاریخ معاصر ایران مواجهیم. وی در باره ی ایده نوشتن داستانهای کتابش می گوید : این ایده شاید ناشی از تاملات من در مورد تاریخ است. تاریخ در همه جای دنیا و به مقدار بیشتری در مملکت ما پر از گوشههای پنهان است. من در این مجموعه در واقع خواستهام این گوشههای پنهان را تخیل کنم و اینجوری سربهسر تاریخ بگذارم و ببینم اگر فرضیه محتملی را جانشین آن حلقههای مفقود کنیم، واقعیت ممکن است به چه شکلی در بیاید. در ضمن خواستهام به رازهای تاریخ بیفزایم به شرط آنکه توانسته باشم رازهای دیگری از آن را برملا کنم…
امیرحسن چهلتن، نویسنده معاصر ایرانی و عضو کانون نویسندگان ایران است. وی که بارها نامزد جوایز مختلف ادبی از جمله جایزه هوشنگ گلشیری و کتاب سال جمهوری اسلامی بوده، مجموعه داستانها، رمانها و آثار متعددی را نگاشته که از آن جمله می توان «تالار آیینه»، «مهر گیاه»، «تهران، شهر بی آسمان»، «سپیده دم ایرانی»، «دخیل بر پنجره فولاد»، «دیگر کسی صدایم نزد»، «ساعت پنج برای مردن دیر است» و «کات! منطقه ممنوعه» را نام برد که پیش از این از سوی انتشارات نگاه منتشر شده اند.
اینک بعد از مدتها مجموعه داستانی از امیرحسن چهلتن از سوی نشر نگاه منتشر شده است. این مجموعه با نام «چند واقعیت باورنکردنی» شامل هشت داستان مستندگونه از روایت زندگی اشخاص حقیقی بوده و به گفته صاحبنظران، یکی از بهترین مجموعه داستانها در چند سال اخیر است.
در این کتاب نویسنده در دو بخش با عنواوین “کودکان بی قرار ما” و “کودکان بیقرار: کودکان استرسی” به مقوله تربیت کودکان و تبیین بیقراری کودکان و نوجوان معاصر میپردازد. نقش والدین، مدارس و مراکز آموزشی و وسائل ارتباط جمعی بهعنوان عوامل موثر در زودرسی نابهنگام کودکان در بخش اول این کتاب و رشد تدریجی و آرام، یادگیری رفتارهای اجتماعی، واکنش کودکان نسبت به استرس، کمک به کودکان بیقرار و زودرس نابهنگام از موضوعاتی هستند که در بخش دوم مورد بررسی قرار میگیرند. در کتاب “کودک بیقرار” میخوانیم: استرس و فشار تا حدی برای کودکان مفید و سالم است تا انرژی و توان کامل خود را بشناسند. فشارها و استرسها فقط زمانی مضر است که نامناسب و خارج از توان دانشآموزان میشود، شبیه مدارس امروزی ما که انتظارات و توقعات، شتابدهنده هستند. بسیاری از ابتکارات و پیشگامی در حوزه آموزش برای اهداف غیرقابل تجسم که برچسب اصلاحات را به پیشانی دارد کودکان را در معرض آسیبها و خطرات جدی قرار میدهد.
نمایشنامه شهربندان در سه پرده و “عادل ها” در پنج پرده نوشته شده است.
عادلها: داستان انقلابیهای روسی را که در سال ۱۹۰۵ میلادی، تصمیم به کشتن “سرژ” – دوک بزرگ- ( نماد استبداد در حکومت تزاری روسیه) میگیرند، روایت میکند.
.
.
یادداشتی از محمدعلی سپانلو برای نمایشنامه شهربندان: . «شهربندان» نمونه روشنى از منش اجتماعى و اخلاقى اوست. در این جا کامو ـ متأثر از سرنوشت اروپاى بعد از جنگ ـ اندیشه سیاسى خود را نسبت به نظامهاى گوناگون که هر کدام بخشى از ارزشها و حقوق انسان را زیر پا مىگذارند بیان مىدارد. نمایشنامهاى مىنویسد و در آن سیاست عقیم و بىانصاف بلوک بندىهاى «شرق و غرب» را در جامعه واحدى ـ به مثابه کل راهبرد سیاسى آنان، در تمام جوامع معاصر ـ به تماشا مىگذارند. و در عین حال با تمهید هنرمندانهاى خود را نیز از باتلاق سیاسى بالاتر قرار مىدهد. مناقشاتى که در پى نمایش این اثر برپا شد و موضعگیرى کامو در برابر مخالفان و خردهگیران، روشنگر این معناست. در این باب نویسنده در دیباچهاى که بر ترجمه انگلیسى نمایشنامههایش آورده، چنین مىنویسد: این نمایشنامه، هنگامى که اول بار در پاریس به صحنه آمد، مورد بىاعتنایى هماهنگ منتقدان قرار گرفت. در حقیقت نمایشنامههاى اندکى از چنین لطف آزاردهندهاى برخوردار شدهاند. بیشتر افسوس من این است که «شهربندان» با تمام نقائصش، بیش از تمام نوشتههایم، به من شباهت دارد
حلیل و بررسی آثار بزرگان شعر میتواند تجربههایی جدید در اختیار مخاطبان بویژه شاعران جوان قرار دهد. دستیابی به افقهای تازهای که هر شاعر در آثارش کشف نموده است به منزله سالها تمرین در نوشتن و خواندن است و برای کسانی که در آغاز راه سرودن هستند این تجربهها قطعا تاثیرگذار خواهد بود.
کتاب «تفریق جمعی» از جمله کتابهایی است که در آن نویسندهاش به سراغ 13 شاعر معاصر شعر فارسی میرود و سعی میکند به بررسی و تحلیل آثار آنها بپردازد و به نوعی چراغی برای راهی که جوانترها میروند، روشن کند.
این کتاب 360 صفحهای با تلاش داریوش معمار توسط انتشارات نگاه منتشر شده است و با نام شاعر بزرگ امروز ایران و پرچمدار شعر نو یعنی نیما یوشیج آغاز شده است و پس از 12 شاعر دیگر که برخی از آنها اکنون نیز در قید حیاتند ادامه یافته است.
نویسنده خود درباره اثرش چنین نوشته است: اول اینکه، سعی کرده ام نوشته هایم در مورد شاعران تا حد ممکن چکیده ای از مهمترین نکات قابل اشاره در مورد آثار، احوال و نظرات آنها باشد. ( بررسی آثار بعضی شاعران نوپرداز به دلیل خود مولف بودن در حوزه مشخصات آثارشان نمی توانسته جدای از بررسی احوال و نظراتشان باشد). دوم اینکه، اختصار بررسی های انجام شده به این جهت است که امکان آشنائی تمام علاقه مندان از هر قشری با شاعران بزرگ نوپرداز در زمانی اندک ( که نیازمند زمانه ماست) فراهم شود. سوم اینکه، از ذکر هر منبعی در کتاب مگر در حین مقاله به صورت نقل قول مستقیم خودداری کردم تا با پیدایش کیفیتی شفاهی ماهیت این بررسی ها که بیشتر تابع فکر و تجربه ای شخصی است حفظ شود، ضمن آنکه اعتقاد دارم چنین نگاهی برای کتابی از این دست که جهت عموم علاقه مندان به شعر نو فارسی نوشته شده کارآمدی بیشتری دارد.
«شب آخر با سیلویا پلات» مجموعه ای از مقالات در باب شعر و شاعری است که توسط ادوارد هرش و دیگران و با ترجمه ی فریده حسن زاده (مصطفوی) به تازگی از سوی انتشارات نگاه منتشر شده است.
این کتاب شامل بررسی اشعاری از سیلویا پلات، آنا آخماتوآ، ویسلاوا شمبورسکا، دلمور شوارتز، کریستوفر اسمارت، چارلز سیمیک، میکلوس رادنوتی به همراه اشاراتی به دیگر شاعران برتر جهان است.
در قسمت یادداشت مترجم این طور آورده:
“صدای شعر به رغمِ خصوصی بودن، میان همه ی ما مشترک است؛ صدایی نه خطاب به جمع بلکه برای خودِ یگانه و منحصر به فردِ ما: صدایی که هرگز خاموشی نمی پذیرد زیرا با نبضِ زندگی می تپد، و همان قدر طبیعی و ضروری است که نفس کشیدن.
مقالاتِ این کتاب را که برگزیده ای از مقالاتِ شاعرانِ مطرحِ معاصر است به امیدِ بهتر شنیده شدنِ صدای شعر ترجمه کرده ام؛ به امیدِ آن که هوادارانِ دلشده ی شعر دگر بار به آن دل ببازند…”
کتاب نامه های جلال آل احمد که به کوشش علی دهباشی به رشته تحریر در آمده است. این کتاب نامه های جلال آل احمد خطاب به روشنفکران و اصحاب اهل قلم آن زمان است.(از سال 1327-1348) در انتهای کتاب پاسخ نامه های اشخاص خطاب به جلال آل احمد آمده است.
علی دهباشی همزمان با تحصیل از سال آخر دبستان کار در چاپخانه را آغاز کرد و بهعنوان مصحح نمونههای چاپی چندین انتشاراتی در چاپخانه «مسعود سعد» کار میکرد. از همان سالها با اساتید صاحبنامی از فرهنگ و ادب معاصر کار کرد و با مبانی فرهنگ، تاریخ و ادبیات ایران آشنا شد.
او در دوران نوجوانی از اعضای فعال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بهشمار میرفت و چندین روزنامه دیواری که ماهها مورد بازدید و مطالعه علاقهمندان قرار گرفت تنظیم و اجرا کرد. بعدها فعالیت روزنامهنگاری خود را با همکاری در نشریه «جنبش» آغاز کرد که از مدتی پیش از انقلاب اسلامی توسط علیاصغر حاج سید جوادی بهصورت زیراکسی و مخفی منتشر میشد و این همکاری بعد از پیروزی انقلاب هم ادامه یافت. پس از آن با انتشارات رواق به سرپرستی شمس آلاحمد همکاری داشت که ناشر آثار جلال آلاحمد بود.
,”آن چه در اين كتاب از مجموعهي آثار نيما يوشيج آمده، نوشتههاي مستقل اوست دربارهي هنر و شعر و شاعري، غير از آن چه در “نامهها” و “دفتر يادداشتهاي روزانه”ي وي در اين زمينه آمده است. “ارزش احساسات در زندگي هنرپيشگان”، “مقدمهي خانوادهي سرباز”، “حرفهاي همسايه”، “نامه به شين پرتو”، “مقدمهي آخرين نبرد”، شعرهاي اسماعيل شاهرودي “آينده”، “يادداشت براي مجموعهي شعر منوچهر شيباني”، “شعر چيست؟”، “از يك مقدمه”، “تعريف و تبصره”، “يك مصاحبه”، “دربارهي جعفرخان از فرنگ آمده” و “يك ديدار” عناوين كتاب را تشكيل ميدهد. براي نمونه، نيما در “ارزش احساسات در زندگي هنرپيشگان” از تحولات هنرهاي گوناگون در قرن نوزدهم و بيستم ميلادي و نقش تحولات اجتماعي در هنر بحث ميكند و براي نخستين بار در ايران به معرفي و بحث دربارهي نهضت “فوتوريسم” و شاعراني چون “مارينيي”، “ويتمن” و “ورهان” ميپردازد. همچنين دربارهي نويسندگان، شاعران، نمايشنامهنويسان، و موسيقيدانان كشورهاي همجوار (گرجستان، تاجيكستان، قفقاز، و تركيه) سخن ميراند. “نامه به شين پرتو” نيز نامه بلندي است كه نيما در تاريخ 4 شهريور ماه 1325 از جنگل كلارزمي خطاب به دوست ديرين خود، “علي پرتو” مشهور به شين پرتو نوشته و در آن به بهانهي معرفي شعرهاي اين شاعر به توضيح نظرات و شيوهي كار خويش پرداخته است.”
نیما بنیانگذار شعر نو فارسی و ملقب به پدر شعر نوی فارسی است. او با مجموعه تاثیرگذار افسانه، که مانیفست شعر نو فارسی بود، در فضای راکد شعر ایران انقلابی بهپا کرد. نیما آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خودِ نیما بر هنر خویش نهاده بود. تمام جریانهای اصلی شعر معاصر فارسی وامدار این انقلاب و تحولی هستند که نیما نوآور آن بود. بسیاری از شاعران و منتقدان معاصر، اشعار نیما را نمادین میدانند و او را همپایه شاعران سمبولیست به نام جهان میدانند. نیما همچنین اشعاری به زبان مازندرانی دارد که با نام «روجا» چاپ شدهاست.
احمد شاملو ( زاده ۲۱ آذر، ۱۳۰۴ در تهران ) شاعر، نویسنده، فرهنگنویس، ادیب و مترجم ایرانی است. آرامگاه او در امامزاده طاهر کرج واقع است. تخلص او در شعر الف. بامداد و الف. صبح بود.
شهرت اصلی شاملو به خاطر شعرهای اوست که شامل اشعار نو و برخی قالبهای کهن نظیر قصیده و نیز ترانههای عامیانه است. شاملو تحت تأثیر نیما یوشیج، به شعر نو (که بعدها شعر نیمایی هم نامیده شد) روی آورد، اما برای اولین بار درشعر « تا شکوفهٔ سرخ یک پیراهن » که در سال ۱۳۲۹ با نام «شعر سفید غفران» منتشر شد وزن را رها کرد و بصورت پیشرو سبک جدیدی را در شعر معاصر فارسی گسترش داد. از این سبک به شعر سپید یا شعر منثور یا شعر شاملویی یاد کردهاند. بعضی از منتقدان ادبی او را تنها شاعر موفق در زمینه شعر منثور میدانند.
شاملو علاوه بر شعر، کارهای تحقیق و ترجمه شناختهشدهای دارد. مجموعه کتاب کوچه او بزرگترین اثر پژوهشی در باب فرهنگ عامیانه مردم ایران میباشد. آثار وی به زبانهای: سوئدی، انگلیسی، ژاپنی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، روسی، ارمنی، هلندی، زاگربی، رومانیایی، فنلاندی و ترکی ترجمه شده است.
احمد شاملو پس از تحمل سالها رنج و بیماری، در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۷۹ درگذشت و پیکرش در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شدهاست. عشق، آزادی و انسانگرایی، از ویژگیهای آشکار سرودههای شاملو هستند.
بخشی از پیش گفتار: گفت و شنود با آقا ی شاملو بدین ترتیب به عمل آمد که پرسش های مطرح شده به ایشان داده شد و ایشان پاسخ هایی را که در نشریات مختلف به پرسش های مشابه داده بودند در اختیار ما گذاشته و به سوالاتی که از آن پاسخ ها ناشی می شد جداگانه جواب گفتند.
دیری است که یدالله رؤیایی در جریان شعری معاصر ایران حضوری مشخص دارد و مردم اهل شعر دربارۀ کارهای او قضاوت میکنند، قضاوتهای متفاوت و گاهی متضاد. با او به قصد روشنکردن این خطوط مبهم به گفتگو نشسته شده است و به ایرادها بی آنکه روی ترش کند، جواب داده است و آنچه در این گفتگو انجام شده، در این کتاب گردآوری شده است.
از سکوی سرخ اثری است پیرامون مسائل شعر که به روشنی و هیچ ابهامی نوع نگاه رؤیایی را به مسائل تئوریک شعر و شاعران همدورهاش باز میتابد و چاپ نخست آن گو اینکه همزمان بود با سالهای انقلاب و دگرگونیهای ژرف در نظام سیاسی و اجتماعی ایران؛ ولی در میان اهل شعر جایگاه ویژهاش را یافت و آرا و ایدههای آمده در آن رد و تأثیر خود را بر شعر معاصر ایران نهاد. شاعری که گفتههایش در این کتاب آمده، مثل هر هنرمندی ویژگیهای خاص خودش را در نظر و عقیده دارد و شعر و مسائل اطراف شعر. همانطور که خودش میگوید: هرکس به سمت خودش راهی دارد و کشف آن راه جز با جنونش میسر نمیشود. این نوع تازهای از جنون است که تعریف دایرةالمعارفی نمیپذیرد و ندارد.
مهدی اخوان ثالث در سال ۱۳۰۷ در توسنو مشهد چشم به جهان گشود .در مشهد تا دوره متوسطه ادامه تحصیل داد. از نوجوانی به شاعری روی آورد و در آغاز قالب شعر کهن را برگزید.
در سال ۱۳۲۶ دوره هنرستان مشهد رشته آهنگری را به پایان برد و همانجا در همین رشته آغاز به کار کرد. در آغاز دههٔ بیست زندگیش به تهران آمد و پیشهٔ آموزگاری را برگزید. اخوان چندبار به زندان افتاد و یکبار نیز به حومه کاشان تبعید شد.در سال ۱۳۲۹ بادخترعمویش ایران (خدیجه) اخوان ثالث ازدواج کرد. در سال ۱۳۳۳ برای دومینبار به اتهام سیاسی زندانی شد. پس از آزادی از زندان در ۱۳۳۶ به کار در رادیو پرداخت و مدتی بعد به تلویزیون خوزستان منتقل شد. در سال ۱۳۵۳ از خوزستان به تهران بازگشت و این بار در رادیو و تلویزیون ملی ایران به کار پرداخت. در سال ۱۳۵۶ در دانشگاههای تهران، ملی و تربیت معلم به تدریس شعر سامانی و معاصر روی آورد.در سال ۱۳۶۰ بدون حقوق و با محرومیت از تمام مشاغل دولتی بازنشسته (بازنشانده) شد.
در سال ۱۳۶۹ به دعوت خانه فرهنگ آلمان برای برگزاری شب شعری از تاریخ ۴ تا ۷ آوریل برای نخستینبار به خارج رفت و سرانجام چند ماهی پس از بازگشت از سفر در چهارم شهریور ماه همان سال از دنیا رفت. طبق وصیت، او را در توس در کنار آرامگاه فردوسی به خاک سپردند.
از او ۴ فرزند بهجای مانده است.
کتاب«آفاق و اسرار عزیز شب» مجموعهای است شامل 30 گفتوگو درباره زندگی و آثار مهدی اخوان ثالث که به کوشش مهدی مظفری ساوجی گردآوری شده اند.
ساوجی در این اثر به معرفی مهدی اخوان ثالث در گفت و گو با:عنایت سمیعی، رضا سیدحسینی، محمد قهرمان، مسعود کیمیایی، ابراهیم گلستان، ضیاء موحد، ایران درودی، احسان یارشاطر، رضا براهنی، سیمین بهبهانی، تقی پورنامداریان، صفدر تقی زاده، بهاءالدین خرمشاهی، عطاءالله مهاجرانی، اسماعیل خویی و… پرداخته است.
این نویسنده و محقق از سال 85 به جمع آوری این گفت و گوها با چهرههای مختلف پرداخته که حاصلش مجموعهای 1012 صفحه ای را شامل شده است.