مؤسسۀ انتشارات نگاه برای اولینبار به عنوان بخشی از سامانه نشر کتاب ایران در نمایشگاه فرانکفورت حضور یافت. غرفهای آبرومند، نسبتاً بزرگ و تاحدی همسو با نشر کتاب کشور فراهم آمدهبود چند ناشر بخش خصوصی نظیر ققنوس، ثالث، نگاه، هرمس، اتحادیه ناشران و چند ناشر دیگر، تاحدودی توان حوزه نشر کتابهای علومانسانی را در ایران به نمایش نهادند. امسال تدارک مناسبی هم دیدهشدهبود، دو بانوی شاهنامهخوان که حماسه ملی ایران را با حماسه ملی آلمان یعنی زیگفرید مقایسه میکردند، محلی، حضور برخی اهل قلم ایران که نشستهایی هم با علاقهمندان داشتند و همچنین بودن دو خانم جوان ایرانی که به زبان آلمانی تسلط کافی داشتند و میتوانستند پاسخگوی مراجعهکنندگان غیرایرانی باشند، کارنامه مقبولی برای حضور ناشران ایرانی رقم زد.
اگر چه هنوز عدم ارتباط منطقی بین نشر ایران و دیگر ناشران جهان، کم توجهی یا عدم شناخت توان نویسندگان ایرانی برای واگذاری حق ترجمهی آثار آنان. بیاعتمادی نشر جهان به نشر کتاب در ایران به علت عدم رعایت حق کپی رایت، یا پارهای از واکنشهای پرعصبیت دستهجاتی که هیچ درک و دریافت درستی از داخل ایران ندارند، آزار دهنده بودند.
توان مؤسسات بزرگ نشر کتاب در جهان که آنان را تبدیل به غولهای بزرگ اقتصادی کردهاست و البته کار فشرده و پرزحمت و چندین دهسالهای که باعث رشد آنان شده، طبعاً حسرتزا و در قیاس نگران کنندهاست.
اما به هر حال نمایشگاه فرانکفورت ویترینی جهانی است که هر کس میتواند نشر جهان را به تماشا بنشیند و توان و کمتوانی خود را با منطق بسنجد و بداند که کار نکرده بسیار پیش رو دارد.
نکتهی شگفتیساز در نمایشگاه فرانکفورت در قیاس با نمایشگاه کتاب تهران، تعداد قلیل بازدیدکننده است، قیمت چند ده یورویی ورودی آن را اگر مانعی جدی به حساب نیاوریم، عدم تک فروشی کتاب باعث میشود تا مردم عادی این را رویدادی جدی نگیرند، حضور در نمایشگاه فرانکفورت کیفی است و همین یکی از تفاوتهای عمده آن با نمایشگاه کتاب تهران است.
حضور این همه ناشر که جمعیتی قابل توجه هستند، هیچ تاثیری در روند زندگی عادی مردم فرانکفورت ایجاد نمیکند، نه شاهد ترافیک غیر عادی هستی، نه اجناس و کالاها گران میشوند و نه مردم هیجانزده و این نشان از نظم و مدیریت نمونه آلمانیها دارد.
مؤسسۀ انتشارات نگاه
غلیرضا رئیس دانایی