نگاه: «گوساله و دونده ی دو استقامت» نوشته ی مو یان نویسنده معاصر چینی است که در سال ۲۰۱۲ به خاطر رئالیسم خیرهکنندهای که قصههای مردمی و تاریخ را با زمان حال پیوند میدهد، برنده جایزه نوبل شد. این کتاب که دربردارنده دو داستان بلند است، نخستین اثری است که از این نویسنده جهانی به فارسی ترجمه شده است.
این کتاب ترجمه ای است از اصغر نوری. در ادامه بخش هایی از یادداشت وی را که در ابتدای کتاب آمده می خوانیم:
مو یان، به معنای «کسی که حرف نمیزند»، اسم مستعار نویسندهی چینی، گوآن مویه است که سال 1955 در شهر کوچک شاندونگ به دنیا آمد. کسی که حرف نمیزند، عمیق فکر میکند و بیشک همین موضوع به او این امکان را میدهد که ملاحظهکاری و اعتدال مفرط در زندگی را با جسارت و خلاقیت در ادبیات مخلوط کند. کسی که حرف نمیزند، قبل از آنکه همهچیز را بهیکباره روی کاغذ ثبت کند، ماهها در ذهنش مینویسد: رمانهای طولانی او معمولاً ظرف سی یا چهل روز نوشته شدهاند. مو یان، در کودکی از والدینش آموخت که بهتر است از حرف زدن در بیرون پرهیز کند، چون آن موقع این کار میتوانست گران تمام شود. پس او زبان دیگری برای حرف زدن برگزید و برای در امان ماندن والدینش، آثارش را با اسم مستعار چاپ کرد.
مو یان اولین نویسندهی چینی است که جایزهی نوبل ادبیات را در سال 2012 به خود اختصاص داد. اما دریافت این جایزه، فقط نقدهای مخالفان رژیم را نسبت به او تندتر کرد و موقعیت او را به عنوان نویسندهای که بهرغم نظرات دوپهلو در قبال حکومت چین، راحت و مرفه زندگی میکند، تثبیتترکرد. از نظر روشنفکرانی که مو یان را میشناسند، او با نوعی محافظهکاری نبوغآمیز همیشه میتواند حساب زندگیاش را از آثارش جدا کند. مو یان طی سالها هنر دور زدن سانسور را بهخوبی فرا گرفته و با توسل به چرخدندههای نوشتار آن را خنثی میکند، البته مشورتهای طولانی با ناشرها راجع به محتوی کتابهایش و پادرمیانی آنها هم در این امر موثر است. مو یان میگوید: «جاخالی دادن به سانسور مسئلهی ظریفی است و محدودیتهایی که سانسور به بار میآورد، راههای فوقالعادهای برای آفرینش ادبی پیش رویمان ترسیم میکند.»
اگرچه منتقدان و کارشناسان ادبی آثار مو یان را با رمانهای دیکنز، فاکنر و مارکز مقایسه میکنند، اما میتوان او را یک لا فونتن چینی هم بهحساب آورد. چیزی که مو یان از تشبیه، استعاره و اخلاقِ دنیای حیوانات برمیگیرد، نوشتارش را به رئالیسمی قوی و سرشار از ابتکار مجهز میکند؛ حکایتهای مربوط به حیوانات، فانتزی، ابسورد، مضحکه، هجو و کمدی به سبک نوشتاری او غنا میبخشند و از بعضی جنبهها منحصر به فردش میکنند.
دو داستان بلند «گوساله» و «دوندهی دوی استقامت» در سال 1998 نوشته شدهاند و سال 2012، توسط فرانسوا ساستورنه به فرانسه ترجمه شدند. کتاب حاضر از روی این نسخه به فارسی ترجمه شده است. از نظر منتقدان فرانسوی، این دو داستان، به دلیل دارا بودن بسیاری از ویژگیهای سبک نوشتاری مو یان، مدخل خوبی برای ورود به دنیای داستانی او هستند.