لئو(ن) نیکلایویچ تولستوی در خانواده‌ای اشرافی و با پیشینه‌ی بسیار قدیمی در یاسنایا پالیانادر جنوب مسکو زاده شد. او، فعال سیاسی-اجتماعی و از نویسندگان نامی تاریخ معاصر روسیه به شمار می‌آید.
تولستوی در سال ۱۸۵۱م. پس از گذراندان دوران مقدماتی نظام، در جنگ‌های قفقاز شرکت کرد. تجاربی که از زندگی سربازان کسب کرده بود، مبنای داستان‌های قفقازی او شد و با نوشتن داستان کودکی در ۱۸۵۲م. سه‌گانه‌ای را آغاز کرد که با نوجوانی (۱۸۵۴م.) و جوانی (۱۸۵۷م.) آن را ادامه داد. با شروع جنگ‌های کریمه در سال ۱۸۵۴م. به جبهه‌ی سواستوپل منتقل شد. او به‌خاطر ارسال گزارش های واقعی از صحنه‌های نبرد در کتاب قصه‌های سواستوپل، نامش به‌عنوان نویسنده‌ای چیره‌دست بر سر زبان‌ها افتاد. او پس از سقوط سواستوپل به سن پترزبورگ رفت. در آنجا از ارتش کناره‌گیری کرد و پس از آن به شهر خود بازگشت.
لئو به لحاظ توجه احترام‌آمیزی که به‌آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان داشت، در سال ۱۸۵۷ به مدت پنج سال از کشورهای اروپای غربی و با مشاهیر اروپا مانند: چارلز دیکنز، ایوان تورگنیف، فریدریش فروبل و آدلف دیستروِگ، دیدار کرد. پس از بازگشت به‌کشورش، براساس تجارب نوآموخته، دست به یک رشته اصلاحات آموزشی زد و در همین راستا به پیروی از ژان ژاک روسو، به تأسیس مدارس ابتدایی در روستاها پرداخت. او با انتشار کتاب‌های سرگرم‌کننده با ترکیبی از علوم طبیعی و انسانی، همچنین داستان‌های آموزشی به‌ویژه داستان‌های ازوپ، کودکان را با ارزش‌های اخلاقی، اجتماعی و معنوی آشنا نمود. میلیون‌ها کودک روسی تا دهه دوم قرن بیستم با آموزش الفبای تولستوی، سال اول دبستان را آغاز نمودند. با اتخاذ این روش، تولستوی توانست در جنبش اصلاحات آموزشی وایجاد مدارس آزاد به گونه سامرهیل، مؤثر واقع شود.
تولستوی آثار متعددی را منتشر کرد .رمانهای جنگ و صلح و آنا کارنینا تولستوی از بهترین‌های ادبیات داستانی جهان هستند.
رمان قزاقان تولستوی از جمله آثار این نویسنده بزرگ است که توسط موسسه انتشارات نگاه چاپ شده است.
