مجموعه اشعار سیاوش کسرایی

گزیده ای از مجموعه اشعار سیاوش کسرایی

برف می بارد؛
برف می بارد به روی خار و خارا سنگ.
کوه ها خاموش،
دره ها دلتنگ؛
راه ها چشم انتظار کاروانی با صدای زنگ …

بر نمی شد گر ز بام خانه ها دودی،
یا که سوسوی چراغی گر پیامی مان نمی آورد،
رد پاها گر نمی افتاد روی جاده ها لغزان،
ما چه می کردیم در کولاک دل آشفته ی دم سرد؟
آنک، آنک کلبه ای روشن،
روی تپه، رو به روی من

در آغاز این کتاب می خوانیم:

فهرست

اشاره 21

آوا
مجسّمه‌ی فردوسي 25
كارگرانِ راه 28
رقص ايرانی 29
شاليكار 32
گريزْرنگ 34
كولی من 36
چشمه 42
پس از من شاعری آيد 44
مارافسا 48
موج 51
خواب 53
گلدان 60
اقيانوس 62
پاييزِ درو 63
عاشق‌كُش 66
بهار 67
باغ 69
داغگاه 71
مست 73
سكّه 75
آرزو 77
در شب پايان‌نيافته‌ی سعدی 80
چشم‌ها 82
تشويش 87
پرواز 88
انسان 91
آرزوی بهار 94
بندباز 96

منظومه‌ی آرش کمانگیر
برف می‌بارد 99

خون سیاوش
واریز 119
مرغ توفان 122
زمستان 128
سرگذشت شمشیر 129
هنوز 131
جستجو 132
طبیعت نیمه‌جان 133
حَنظَل 134
انتظار 137
سایه 138
کبوترانِ اشک 140
یادگار 142
طرح 143
عَطَش 144
نیاز 146
اندوه سیمُرغ 148
بادبادک‌ها 152
کارگاه 154
بیداری 158
مترسک 159
تشویش 161
شهر ما 162
ننگ 164
پاییز 167
دریا 168
شبنم 170
آتشی در دوردست 172
اشک و لبخند 175
چلچله 177
افسوس … 179
قلوه سنگ 181
آبادی 182
بهانه 184
بوی بهار 186
گل‌های سپید 188
کابوس 190
آرزو 193
سنگ 197
جُفت 199
ماهیِ آینه 200
هیچ‌کس در خانه‌ی خود نیست 202
طنین 205
شب‌های دشت 207
بهار می‌شود 209
داربَست 211
جهان‌پهلوان 214
دیدار 220
کودک و میوه 223
من آن خموش درختم 224
کنار غم 226
نامزدی 228
کلید 230
فردا 231
جامه‌ای بر آدمیت 235
هدیه 237
بُن‌بَست 238
زندگی 239

سنگ و شبنم
ترانه 243
رباعی 253
دو بیتی 262

با دماوند خاموش
باور 267
آوازی از پنجره‌ی ماه 271
گرمسیر 274
غزل برای درخت 276
دیوانگی 278
طرح 279
پیوند 281
زایندگی 283
در آستانه 284
خر در چمن 286
چشمداشت 290
هول 291
رونق 297
فاتح 298
بیدار خواب 300
حاصل 302
تصویر 304
غربت 305
زمین باطل 308
بهار و شادی 310
باران چه کرد خواهد؟ 311
دعای گل سرخ 313
در راه 316
دزد 319
مگس 322
خاموشانه 323
بینایی 324
کبوتران قاصد 326
بدرود 327
با دماوند خاموش 329
درد دست 332
آبادان 333
گل و بلبل 334
هنگام هنگامه ها 336

خانگی
بر تخت عمل 361
زمين كال 372
با برافروختن كبريتی 373
رشد 376
سازندگی 378
سياهه 379
چاقو تيزكن 382
خنده 384
حكايت مردی كه نه می‌‌گفت 386
شبنم و آه 388
خانه‌ی انسان 391
كليدها 392
خانگی 394
تاريكی در تاريكی 396
در تماشاگه پاييز 397
تاريخی 399
چه بگويم؟ 401
بچه كلاغ 402
شب می‌‌رود ز دست 404
يك، دو، سه 405
عمر كوتاه من و قرن و مرگ 406
قشو 410
نوزاد 412
رفتگر 413
ياد دوست 414
ويتنامی ديگر 417
پيش از بيداری شهر 420
سرود 421
يك ضرب 423
آيينه را بيفكن 425
شكار 427
ماه و ديوانه 429
شيهه 431
طرح 432
چشم، نه گوش و دهان 433
كرانه‌ی عظيم دوست داشتن 435

به سرخی آتش به طعم دود
له‌له و تنفس 439
دگر به جوخه‌ی آتش نمی‌دهند طعام 443
به سرخی آتش به طعم دود 446
پويندگان 450
تصوير 452
رای ديگر 454
ديداری يك‌سويه 456
پرستوها در باران 459
تولّد 460
بازماندگان 463
پوكه 464
هجده‌هزارمين 465
خواب نوشين 469
بر سرزمين سوختگی 471
دوست داشتن 475
شعری 478
زنهار 481
خم، بر جنازه‌ای ديگر 485
گرهبند خون 490
شقايق 494
نام و سيما 495
از قرق تا خروس‌خوان
پیام 499
مصبّ 501
دیداری با آتش و عسل 506
از قُرق تا خروسخوان 509
در فروبستگی 512
قصیده‌ی درازراهِ رنج تا رستاخیز 517
چراغی فرا راه توفان 523
بهشت زهرا 526
هزاردستان 530
در بزمِ یاد شمایم 533

آمریکا! آمریکا!
طلوع دوباره 537
گذر از تاريكی 539
بزم خجسته 542
كَجرايی 543
بازگشت 545
بر سكوی ماه مِه 547
من برادر توام! 551
گزينش 553
حكايت 555
بر سنگ مزار خسرو روزبه 557
بر سنگ مزار پرويز حكمت‌جو 558
مگذار تا بخوانمت 559
از رسول رنج به امام خلق 561
خانه‌ی خيابان شانزده آذر 564
در پايان 567
بی ‌مَرگان 569
به آن‌ها كه زنده‌اند 571
آشتی 573
آمريكا! آمريكا! 575
از ننگخانه‌ی شيطان 578
تعليق 580
يلدا 581
جنگ ناگزير 582
سرود دريا 583
دعای من 584
عطر وفا 586
نغمه‌ی پيوند 588
صبحانه 590
مردی بزرگ در خم اين راه 591
چشم و چراغ 593
جغرافيای يك سرگذشت 597
پيغام 604
سرود همراهی 606
سرود جمهوری 609

چهل کلید
در گذر از خوان هشتم 613
اسم شب 620
فرهادها 621
شعر يونانی 622
پرنده 625
اين بار 627
اشاره 629
وحدت 631
شيشه‌ی عمر 632
پيك 634
خاموشی 636
گل خفته 637
شهادت شمع 639
آغاز 641

تراشه‌های تبر
پاییز 645
باران نمی‌تواند 646
سرسام 648
شوق 649
کاشی اصفهان 650
سرحد آدمی 652
نماز بر سجاده‌ی سبز 653
گشایش 655
رهایی 656
ساز سرود 658
پیامبر و پیام 660
کوبه 661
چشم‌انداز 663
آفتابی 664
هجوم 665
زمین 667
ره‌آورد 668
تشییع جنازه 671
گره 672
تفنگ من! 674
تا شبچراغ دریا 677
سال نو سلام! 682
هیروشیما 684
در رهگذار باد 686
روایتی دیگر 688
افسوس 689
اسیر 691
شاعر 693

پیوند
پُل 697
ميهن خشم 699
سرود مردمی 703
جزيره‌ی جان 705
ميزبان 707
همبستگی 708
آن زن بهار كرد 711

هدیه برای خاک
هديه برای خاك 715

ستارگان سپیده‌دم
من با توام رفيق 725
طلوعی با خورشيدهای خاموش 728
عقاب سپيدبال 736
پيك پيشتاز 739
آواز قو 741
عشق را و درد را 743
در آتش 745
به آن زندانی 747

مهره‌ی سرخ
درآمدی بر مهره‌ی سرخ 751

هوای آفتاب
برگ‌های پاييزی 803
آن زمرّدِ دلتنگ 804
آه آينه 805
همراه 806
قصّه‌ی مرد آواز و گُل 808
در خانه‌ی دوست 810
آينده‌كاران 812
چون در رسد هنگام 813
سرود مردمی 814
پاييز 816
پيوند 818
آفتاب در شهر 821
بدآهنگی 823
بندی خوان هشتم 825
ما برمی‌‌گرديم 828
ريشه و جنگل 830
كابُل (طرح) 831
به سبزِ جاودانِ من 832
چشم به‌راه 836
در من كسی 838
مار 840
درختِ تر 842
سرِ جان باختن 844
ای جانِ آفتابی عشق 845
برآ سمندرِ من! 847
خاموش‌وار 849
دود نيلوفر 850
ابرِ غم 852
دريا دلی كجا و دلِ تنگِ من كجا! 853
بهار آزادی 854
يادِ دورافتادگان 856
قفس 857
بوی وطن 858
پاسخ به ”سايه“ 859
نهنگ 861
با آن پهلوان می‌‌آيم 862
ديدار خوب تو 865
فرزند من كجاست!؟ 866
با هر چه‌ام كه شعله به جان است 868
دردِ خويش 871
عمرِ من 872
گره گشايی 873
سرگذشت 875
ما مهاجران 878
دريايی 880
خطر! 882
غريبانه 883
جوانی 885
در برون‌رفت از شب يلدا 886
سرود كودكان 888
محبوس در ابريشم خويش 890
دشت. آهو. ستاره 891
ققنوس 893
در جنگل 897
از اين سوی با خزر 898
با آرزو آمده 901
پنهانه 903
غم 906
از آن پرنده‌ی چوبی 907
به سوارِ سبزپوش 909
بر جادّه‌های جهان 911
هستی سوز 913
غزل سياه 915
پيام 918
ای عشق 920
چه كسی كُشت مرا!؟ 922
بر آب می‌‌روم 924
در آزمون آتش 926
باريك‌تر از مو 930
دريغا گل سرخ 931
هستی باغ 932
هوای آفتاب 934
بيداری آينه 937
واژه‌ی دلخواه 939
خواب آب‌ها 942
نالان 944
خواب شمع 945

نمایه
نمایه‌ی الفبایی نام مجموعه‌ها 949
نمایه‌ی الفبایی نام شعر‌ها 951
نمایه‌ی الفبایی سطر اول شعرها 966

اشاره

‌
سياوش كسرايي به سال 1305 خورشيدي در اصفهان زاده‌شد و بسيار زود، در همان كودكي، ‌به همراه خانواده‌اش به پايتخت آمد. در دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درس خواند. او در صف شاگردان نيمايوشيج، ‌شاعري نام‌آور و برجســـته به ‌شـــمار مي‌رود. دوازده سال پاياني زندگي‌اش در خارج از كشور گذشــت و در سال 1374 به دليــل بيماري قلبي در ويــن، پاي‌تخت اتريش، زندگي را بدرود گفت و در گورستان مركزي وين (بخش هنرمندان) به خاك سپرده‌شد.
کتاب حاضر مجموعه‌ی کامل همه‌ی دفترهای شعر شاعر است: . آوا (1336)، آرش کمانگیر (1338)، خون سیاوش (1341)، سنگ و شبنم (1345)، با دماوند خاموش (1345)، خانگی (1346)، به سرخی آتش، به طعم دود (1355)، از قرق تا خروسخوان (1357)، آمریکا!ا آمریکا! (1358)، چهل کلید (1360)، تراشه‌‌های تبر (1362)، پیوند (1363)، هدیه برای خاک (1368)، ستارگان سپیده‌دم (1368)، مهره‌ی سرخ (1374)، هوای آفتاب (1381).
چاپ اين دفترها بر اساس اصلاحاتي است كه شاعر در سال‌هاي آخر عمر خود انجام داده‌است. در چاپ مستقل برخي از اين دفترها شعرهايي به انتخاب خود شاعر تكرار شده‌است كه در اين مجموعه‌ي كامل ضرورتي به تجديد چاپ آنها نديديم.