بانو با سگ ملوس و چند داستان ديگر – پالتویی

کتاب «بانو با سگ ملوس و چند داستان دیگر» نوشته آنتوان چخوف ترجمه عبدالحسین نوشین

گزیده ای از متن کتاب

بانو با سگ ملوس

1

مى‏گفتند که در کنار دریا قیافۀ تازه‏اى پیدا شده: بانو با سگ ملوسش. دمیترى دمیتریچ گوروف هم که دو هفته بود در یالتا مى‏گذراند و دیگر به آنجا عادت کرده بود، در جست‏وجوى اشخاص و قیافه‏هاى تازه بود. روزى در پلاژ ورن نشسته بود و دید زن جوانى، میانه‏بالا، موبور، بره‏به‏سر، از خیابان کنار دریا مى‏گذشت و سگ سفید ملوسى به دنبالش مى‏دوید.

بعد، روزى چند بار در باغ شهر و گردشگاه با او برخورد مى‏کرد. زن جوان همیشه تنها گردش مى‏کرد و همان کلاه به سرش بود و سگش هم به دنبالش. هیچ‏کس او را نمى‏شناخت و همه این عنوان را رویش گذاشته بودند: بانو با سگ ملوس.

گوروف در این اندیشه بود که اگر شوهرش با او نیست و در اینجا دوست و آشنایى هم ندارد، خوب است با او آشنا بشوم.

گوروف هنوز پا به چهل سال نگذاشته بود، ولى یک دختر دوازده‏ساله داشت و دو پسر که در دبیرستان تحصیل مى‏کردند. خیلى زود، یعنى هنگامى که هنوز دانشجوى سال دوم دانشکده بود، به او زن دادند و زنش دیگر خیلى مسن‏تر از او به نظر مى‏آمد. زنى بلندبالا، با ابروان مشکى، سربه‏بالا راه مى‏رفت و خودپسند و متکبر بود و بنا به ادعاى خودش اندیشمند. زیاد کتاب مى‏خواند، در نامه‏هایش حرف w ^[1] را به کار نمى‏برد، شوهرش را به‏جاى دمیترى، دیمیترى صدا مى‏زد. اما شوهرش او را سبکسر و محدود و دور از زیبایى و ظرافت مى‏دانست، از او مى‏ترسید و دوست نداشت که زیاد در خانه با او بگذراند. از خیلى پیش بناى بى‏وفایى با او را گذاشت، غالباً به او خیانت مى‏کرد و شاید به همین جهت تقریباً هیچ‏وقت نظر خوشى نسبت به زن‏ها نداشت و هر وقت در حضور او صحبت از زن‏ها پیش مى‏آمد، آنها را چنین مى‏نامید: «نژاد پست!»

اگرچه او فکر مى‏کرد تجربۀ تلخ به او حق داده است که زن را هرطور دلش مى‏خواهد بنامد، ولى با وجود این نمى‏توانست حتى دو روز هم بدون «نژاد پست» به سر ببرد. در محفل مردان کسل مى‏شد، سردماغ نبود، کم‏حرف و سرد بود، ولى در میان زن‏ها خود را آزاد احساس مى‏کرد و مى‏دانست دربارۀ چه‏چیز با آنها صحبت و چطور با آنها رفتار کند، در مجمع زنان حتى سکوت هم برایش لذت‏بخش و شیرین بود. در بروروى و خصلت و طبیعت او کشش توصیف‏ناپذیرى وجود داشت که زن‏ها را به طرف او مى‏کشاند و جلب مى‏کرد، او این را مى‏دانست و کشش دیگرى هم خود او را به طرف زن‏ها جلب مى‏کرد.

از مدت‏ها پیش تجربۀ مکرر و در حقیقت تلخ به او آموخته بود که هر نوع دوستى و نزدیکى با زنان که در آغاز به شکل مطبوع و دلپسندى زندگى را از یکنواختى بیرون مى‏آورد و پیشامد بى‏اهمیت و دلپذیرى به نظر مى‏رسد، براى اشخاص بسیار منظم و مرتب مانند او، به‏خصوص براى اهالى مسکو که براى هر کارى باید آنها را با اهرم از جا بلند کرد و از طرف دیگر بى‏اراده و تصمیم‏اند، رفته‏رفته به مسئلۀ مهم و بسیار بغرنجى مبدل و عاقبت سربار انسان مى‏شود. ولى گوروف در هر برخورد تازه‏اى با زنى جذاب و دلربا این نتیجه را از یاد مى‏برد و مى‏خواست زندگى را به‏خوشى بگذراند و همه‏چیز به نظرش ساده و شوخ و خوشمزه مى‏آمد.

روزى هنگام غروب گوروف در باغ شام مى‏خورد، بانو کلاه‏به‏سر آرام‏آرام پیش آمد و پشت میز مجاور او نشست. حالت و رفتار و جامه و آرایش موى بانو نشانۀ آن بود که از خانوادۀ محترمى است، شوهر دارد، اولین بار است که به یالتا آمده، تنهاست و در اینجا چندان به او خوش نمى‏گذرد. در حکایت‏هاى مربوط به ناپاکى آداب و اخلاق و زن‏بارگى در یالتا دروغ بسیار هم وجود داشت، گوروف به آنها اعتنایى نداشت و مى‏دانست که بیشتر آن داستان‏ها ساختۀ کسانى‏اند که خودشان، اگر ازشان برمى‏آمد، همین‏طور مى‏کردند. ولى وقتى بانو پشت میز مجاور به فاصلۀ سه قدم از او نشست، همۀ آن داستان‏ها دربارۀ آشنایى و کامیابى بى‏معطلى و گردش در کوه‏ها به یاد گوروف آمد و اندیشۀ وسوسه‏انگیز رابطۀ آسان و زودگذر، عشقبازى با زنى که حتى نام و نام‏خانوادگى‏اش را هم نمى‏دانى، بر او مسلط شد.

ابتدا با اشاره‏هاى نوازش‏آمیز سگ را به طرف خود کشید، وقتى سگ نزدیک شد آن را با انگشت تهدید کرد، سگ به غرغر افتاد، گوروف دوباره تهدیدش کرد.

بانو نگاهى به او کرد و زود سرش را پایین انداخت.

_ گاز نمى‏گیرد.

بانو این را گفت و از خجالت سرخ شد.

_ اجازه مى‏دهید به او استخوان بدهم؟

بانو سرى به نشانۀ رضایت تکان داد و گوروف با ادب و گشاده‏رویى پرسید: «شما چه مدتى است که به یالتا تشریف آورده‏اید؟»

_ پنج روز است.

_ اما من هفتۀ دوم را مى‏گذرانم.

مدتى ساکت بودند.

بعد بانو بى‏آنکه به او نگاه کند، گفت: «زمان خیلى تند مى‏گذرد و از این گذشته اینجا دل آدم تنگ مى‏شود!»

– نخیر، بعضى فقط از روى عادت مى‏گویند که اینجا دلتنگى‏آور است. مردم در یک کوره ده دورافتاده‏اى مثل بى‏لیوو یا ژیزدا زندگى مى‏کنند و دلشان تنگ نمى‏شود، اما همین که به اینجا مى‏آیند، مى‏گویند آخ، دلم گرفت! آخ چه گردوخاکى اینجا هست! خیال مى‏کنى که یارو یکسر از شهر قرناطه (اسپانیا) به اینجا افتاده!

[1]. یكى از حروف زبان روسى كه در هر كلمه قرار گیرد، حرف پیش از آن را باید سخت تلفظ کرد. م

موسسه انتشارات نگاه

کتاب «بانو با سگ ملوس و چند داستان دیگر» نوشته آنتوان چخوف ترجمه عبدالحسین نوشین

موسسه انتشارات نگاه