مجاور

از سقراط تا سارتر

ت.ز.لاوین

ترجمه پرويز بابايى

. ت.ز. لاوین، استاد فلسفه در دانشگاه جورج واشنگتن اس

«از سقراط تا سارتر» نخست به‌‌صورت سریالی تلویزیونی برای مرکز سخن‌‌پراکنی مریلند با همکاری شبکه ۴۴ در شیکاگو پخش شد و سپس نوارهای ویدئویی آن را برای یک دوره آموزشی فلسفه در اختیار کالج‌‌ها و دانشگاه‌‌‎ها قرار داد.

مؤلف در این کتاب کوشیده است معنایی از فلسفه چونان پدیده و در عین حال پدیدآورنده تمدن انسانی ارائه دهد و موقعیت تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را که هر یک از فیلسوفان سخنگوی آن بوده‌‌اند معرفی کند.

مؤلف قصد نداشته تاریخ فلسفه بنویسد ازاین رو به بحث درباره چند فیلسوف مهم پرداخته و با اشاره به سایر فلاسفه، نظرات کلیه آنان را با دیدی انتقادی نگریسته است.

روفسور لاوين استاد فلسفه در دانشگاه جورج واشنگتن، با اين كتاب درك عميق‌تر و بامعناتري از خودمان و روزگارمان ارائه مي‌دهد. وي از فلسفة غرب برحسب محيط فكري و تاريخي‌اي كه بر آن مؤثر بوده بحث مي‌كند و انديشه‌هاي ماندگار فيلسوفان را با گزينش‌هاي عام و خاصي كه ما در جهان امروز با آن رو به روييم پيوند مي‌زند. از سقراط تا سارتر نگاه انتقادي نويني است به متفكران بزرگي كه با انديشه‌هاي خويش تمدن ما را ساختند.

ادامه خواندن ←

شادکامان دره قره سو

علی محمد افغانی

علی محمد افغانی در 21 آذرماه سال 1304 در کرمانشاه متولد شد. وی در خانواده‌ای نسبتاً فقیر به دنیا آمد. پس از گذراندن دوره متوسطه در زادگاهش، به تهران آمد و وارد دانشکده افسرى شد. چون دانشجوی ممتازی بود، با استفاده از بورس تحصیلی به آمریکا رفت و در همان جا با ادبیات و رمان آشنا شد. در سال 1333 هنگام بازگشت از آمریکا، به اتهام عضویت در حزب دستگیر شد و مدت 4 سال به زندان قصر منتقل گردید. در زندان نگارش رمان “شوهر آهو خانم” که هفت سال از زندگى یک خانواده را به تصویر مى‏کشید و حکایت ماجراهاى پر کش و قوس و جذاب “سید میران سرابى” با همسرش “آهو” و میهمان ناخوانده همسر دومش “هما” را آغاز کرد. این رمان یکى از مهم‌ترین رمان‏هاى کلاسیک ایرانى نام گرفت و در سال 1340 از سوى “انجمن کتاب ایران” به عنوان رمان برگزیده انتخاب شد.
بعد از آزادى از زندان در یک شرکت ژاپنى استخدام شد، سپس کتاب “شادکامان دره قره‌سو” را نوشت. او انتظار داشت از “شادکامان دره قره‌سو” به خوبى “شوهر آهو خانم” استقبال شود که نشد و صرفاً در برخى مجلات اشاراتى به آن داشتند؛ افغانی در این خصوص می‌گوید: «این کار تعمدى بود و قصد کوبیدن کتابم را داشتند».
پس از آن 10 سال چیزى ننوشت، زیرا برای تأمین هزینه‌های مالی در شرکت ژاپنى کار می‌کرد که در آن فضاى سالم کارى وجود داشت و حقوق مناسبى هم مى‏گرفت و تنها به کار مشغول بود. همچنین او تصور می‌کرد اگر بخواهد بنویسد در دام روزنامه‌هاى رژیم مى‌افتد و فضاى ادبى آن زمان روزنامه‌ها نیز با کمک‌خرج دولت منتشر مى‌شدند که باید ناگزیر به همکارى با آن‌ها مى‌شد. افغانى در سال‏هاى بعد نیز کتاب‏هایى به چاپ رساند، اما دیگر آثار وی به اندازه “شوهر آهو خانم” محبوبیت پیدا نکرد.
افغانی کمتر داستان کوتاه نوشته‌ و معتقد است داستان‌های کوتاه او به پای بعضی از داستان‌های کوتاه نویسندگان دیگر نمی‌رسد. افغانی به آمریکا مهاجرت کرد و در آنجا ساکن شد. او همچنین زندگینامه خود را به زبان انگلیسی نوشت.

ادامه خواندن ←

سن نفرت‌انگیز: مجموعۀ هشت شاهکار داستان کوتاه از نویسندگان بزرگ جهان – چشم و چراغ 9

گزیده و ترجمۀ آرتوش بوداقیان

 

چشم و چراغ 9

 

  • … حوادث و مضامین داستان‌های این مجموعه قریب به اتفاق از بی‌عدالتی و تبعیض و فقر تحمیلیِ نظام سرمایه‌داری بر زندگی مردمان زحمتکش و تهیدست حکایت دارد. با گذشت ده‌ها سال از تاریخ چاپ این داستان‌ها، با نگاهی به حال و روز فعلی جوامع عموماً بحران‌زده بشری اعم از به‌اصطلاح پیشرفته یا عقب نگهداشته شده، به عیان مشخص است که اوضاع چندان تغییری نکرده و دَر بر همان پاشنه می‌چرخد و آرزوی آن فرزانه دلسوخته که امید داشت: «کاش امور غیر از این بود» چونان آرزویی دست‌نایافتنی همچنان بر جای مانده است و به قول خواجه شیراز، ساقی کماکان با خونابه رخ‌ها را منقش می‌کند:

خط ساقی گر از این‌گونه زند نقش بر آب

ای بسا رخ که به خونابه منقش باشد

ادامه خواندن ←

دانشکده های من

ماکسیم گورکی

ترجمه علی اصغر هلالیان

جرای رمان دانشکده‌های من‌ از این قرار است که ن.یورنیف ‌دوست ماکسیم گورکی فکر ‌دانشکده رفتن را به‌سر او‌ می‌اندازد و گورکی‌ را ترغیب می‌کند که‌ برای ورود به دانشکده به قازان برود‌ و در همین روایت است که با رسیدن به قازان پی می‌برد دشواری تحصیل در دانشکده‌های دوره‌ تزاریسم این فرصت را نمی‌دهد و می‌گوید که «من اگر فکر رفتن به ایران را می‌کردم از فکر رفتن به دانشکده عاقلانه‌تر بود»‌، هرچند امکان به دانشکده رفتن راوی‌/ شخصیت اصلی داستان ‌در این روایت فراهم نمی‌شود اما فرصتی به‌دست می‌آید تا ماکسیم گورکی ‌مانند سایر آثارش روزگار سیاه مردم روسیه در دوره‌ تزاری را روایت کند. ماکسیم گورکی در رمان ‌دانشکده‌های من‌ می‌گوید: «نتیجه افکارم از سر‌گذشت‌های خویش و کتاب‌هایی که خوانده بودم به‌دستم آمده بود‌. برای این‌که‌ از یک امر واقعی داستان عجیبی بسازم‌ و‌ رشته‌ نامریی در اساس آن ریشه دوانیده باشد زیاد به‌خود زحمت نمی‌‌دادم».

آلکسی ماکسیموویچ پِشکوف (به روسی: Алексей Максимович Пешков) که بیشتر با نام ماکسیم گورکی (به روسی: Максим Горький) شناخته می‌شود (۲۸ مارس ۱۸۶۸ – ۱۸ ژوئن ۱۹۳۶)، داستان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس و مقاله‌نویس انقلابی روس و از بنیان‌گذاران سبک رئالیسم سوسیالیستی بود. از آثار او می‌توان نمایشنامهٔ چهار پرده‌ای در اعماق، رمان مادر (که معروف‌ترین اثر او نیز هست)، آدم بیکاره، ارباب، آرتامانوف‌ها (که در ایران به نام تجارت آرتامانوف معروف است) و استادان زندگی را ذکر کرد. گرچه او را بیش‌تر به عنوان یک نویسنده، در سطح جهانی می‌شناسند و ستایش می‌کنند، از رهبران جنبش انقلابی روسیه نیز به شمار می‌آید.

ادامه خواندن ←

منشات قائم مقام فراهانى

ابوالقاسم بن عیسی قائم مقام 

به کوشش بدرالدین یغمایی

يك اديب كامل در سياستمدارى، كمتر اتفاق مى افتد بتواند احكام خود را با كلمات زيبا و جمله هاى ادبى و سجع و قرينه و شواهد نثرى و نظمى زينت ندهد، خاصه در زمان هاى گذشته كه ساده نويسى را دليل بىفضلى مىگرفته اند و هر كس مشكلتر مى نوشت بافضل تر شمرده مى شد در حالی که منشآت میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی بی گمان یکی از شاهکارهای نثر فارسی است و با این قائم مقام پیش از همه مرد سیاست و عمل است و نویسندگی او نیز به ایجاب ضرورت کار بوده، نه از راه تفنن و هنر نمائی و او نوشته های خود را غالباً سرسری و با عجله انشاء می کرده و قلم می زده است با این همه، نوشته های ی از ذوق و حسن و سلیقه مایه وافر دارد و از دو نظر حائز کمال و اهمیت اعتبار است : الف- ارزش ادبی منشآت : قائم مقام به مقدار زیادی از عبارات متکلف و متصنع و مضامین پیچیده و تشبهات بارد و نابه جا کاسته و تا اندازه ای انشای خود را، به ویژه در مراسلات خصوصی به سادگی و گفتار طبیعی نزدیک ساخته است… ب- اهمیت تاریخی منشآت: درباره اهمیت تاریخی منشآت می توان گفت ائینه تمام نمائی است که حقایق اوضاع اوایل عهد قاجار را بی کم و کاست و عاری از حب و بغض و تزویر و ریا و خویشتن داری منعکس می نماید، …

ادامه خواندن ←

دیوان نظیری نیشابوری

محمدحسین نظیری

به تصحیح محمدرضا طاهری

دیوان نظیری نیشابوری

این کتاب دیوان اشعار محمد حسین نظیری نیشابوری است که با تصحیح و تعیقات محمدرضا طاهری (حسرت) به چاپ رسیده است.
محمّدحسين نظيرى نيشابورى يكى از شاعران قادرِ سالهاى آغازين قرن يازدهم هجرى و يكى از پيشگامانِ «طرز» يا «طرز نو» مى باشد كه به غلط به «سبك هندى» مشهور شده است .
همه شاعرانى كه نظيرى را ديده يا از طريق اشعارش با وى آشنا شده اند او را به استادى پذيرفته و دقّت خيال، وسعت انديشه، و قدرت مضمون يابى وى را ستوده اند.

یادت به خیر باد که در گریه های گرم
شوقی که از خودم برهانی نهاده ای
ارزان مکن کرشمه ی خوبی که در دلم
ذوقی که بیش از آن نتوانی نهاده ای

ادامه خواندن ←

مدرنیته و انبوه خلق

روزنامه سازندگی در صفحه تازه های اندیشه به مناسبت چاپ کتاب « آنتونیو نگری : مدرنیته و انبوه خلق » نوشته تیموتی اس مورفی ترجمه فواد حبیبی مطلبی با عنوان « نقد تجدد » اختصاص داده که باهم می خوانیم :   اخیرا کتابی توسط فواد حبیبی به فارسی برگردانده شده که یکی از سرراست ترین آثار جهت ورود به منظومه فکری «نگری» است. آنتونیونگری ، فیلسوف مارکسیست پست مدرن، مدرس علوم سیاسی در دانشگاه پاریس  و دانشگاه پادوا در رم است. در اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی دانشگاه پادوا در اقدامی بی سابقه «نگری» جوان را بر کرسی استادی نشاند....

ادامه خواندن ←

حضور توت فرنگی های اهلی در میان برگزیدگان جایزه مهرگان ادب

دبیرخانه جایزه مهرگان ادب در اطلاعیه ای فهرست آثار برگزیده خود را اعلام کرد؛ مجموعه داستان توت‌فرنگی‌های اهلی نوشتۀ مهدی قلی‌نژاد ملکشاه که پیشتر توسط انتشارات نگاه عرضه شده بود نیز در این فهرست حضور دارد. متن اطلاعیه به شرح زیر  است: دبیرخانه جایزه مهرگان با ابراز تأسف از حوادث و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی اخیر که منجر به نگرانی گسترده در جامعه شده است، ضمن ابراز همدردی با مردم، امیدوار است این شرایط سخت که ناشی از اجرای سیاست‌های غلط و عدم توجه به نظر و خواست عموم جامعه است، تغییر کند. دبیرخانه جایزه مهرگان ضمن پوزش از تأخیر...

ادامه خواندن ←