فتح‏نامه‏‌ی کابل: اسرار پنهان جنگ بی‌‏پایان

کتاب «فتح‏نامه‏‌ی کابل: اسرار پنهان جنگ بی‌‏پایان» نوشتۀ کارلوتا گال مترجم و محقق محمد قراگوزلو

گزیده ای از متن کتاب

درآمد 1
تعمق انسانی ما!

عصر سرد نوامبر 2001 بود که به مزارشریف __ شهری در شمال افغانستان __ رسیدم. چند روزی از هزیمت طالبان گذشته بود. حمله‏‌ی 11 سپتامبر دو ماه پیش به وقوع پیوسته بود و از زمانی‏که ارتش امریکا آتش جنگ در افغانستان را شعله‏‌ور ساخته بود، یک ماه می‏‌گذشت!

نیروهای هوایی ایالات متحده از هفتم اکتبر افغانستان را زیر بمباران شدید شخم زده بودند و با شدت تمام به دنبال انهدام امارت طالبان و دستگیری رهبران القاعده بودند. با وجود حفاظت سخت،  به اعتبار یاری یکی از دوستان افغان‏‌ام از مرز ازبکستان عبور کرده بودم. دست‏کم شش سالی می‏‌شد که این آشنا را ندیده بودم اما او به پدرم کمک کرده بود تا در جریان اشغال افغانستان از سوی ارتش شوروی وارد این سرزمین جنگ‌‏‏زده شود. همچنین او تصمیم گرفته بود برای پوشش اخبار و حوادث جنگ به دختر دوست خود کمک کند. این همدلی جسورانه یکی از دلایلی بود که من عاشق افغان‏‌ها شوم: اهمیت دادن به دوستی و رفاقت و وفاداری!

سال 1990 چندین بار مزارشریف را دیده بودم و می‏‌دانستم به لحاظ مناسبات تجاری شهری پرمشغله و شلوغ است. خیابان‏‌های اصلی از کنار گنبدهای شکوه‏مند فیروزه‏‌یی و دیوارهای کاشی‌‏کاری شده‏‌ی مزار [منسوب به] حضرت علی در میدان مرکزی به اطراف امتداد می‏‌یافت. من از این پدیده‏‌ی دردناک که باشنده‌‏گان شهر دچار چنین فقر و فلاکتی بودند، مبهوت و اندوهگین بودم. ساکنان مزارشریف طی مدت چهار سال حکومت طالبان دو قتل عام وحشتناک را تحمل کرده و سخت در تنگنا و ادبارِ محاصره‌‏ی واقعی گرفتار شده بودند. متعاقب جنگ و بدترین خشکسالی ممکن دهه‌‏های اخیر هزاران خانواده‏‌ی آواره در جست‏وجوی کار و غذا از خانه‏‌ی خود به شهرهای دیگر کوچیده بودند. خیابان‏‌ها انبانی از گاری‏‌ها و درشکه‏‌های اسب‏‌کش بود. کارگران دستفروش، اجناس خود را روی سر گذاشته بودند و جار می‏زدند. خانواده‌‏ها، کودکان بیمار را از میان گِل و شُل خیابان‏‌های کثیف به بیمارستان مرکزی شهر می‏بردند. شماری از زنان در معابر گل‏آلود گدایی می‏‌کردند. چهره‏‌های آنان پسِ پشت پرده‌‏ی توری برقع پنهان بود. آنان از سر تا پا با حجابی پر چین و چروک به موجوداتی بی‌‏روح تبدیل شده بودند. تنها بخش قابل رویت بدن آنان دستان پینه بسته و مچاله شده‌‏شان بود که از زیر چادر به سوی رهگذران دراز می‏‌شد. همه سرمازده و گرسنه بودند. به دلیل فرا رسیدن ماه رمضان رستوران‌‏ها و چای‏خانه‌‏ها بسته و یا خالی از مشتری بود. دستفروشان دوره‌‏گرد آبمیوه‏‌های وارداتی [اهدایی مراکز خیریه‏‌ی جهانی] و بیسکوئیت‌‏های کهنه می‏‌فروختند. در تمام شهر حتا یک تخم مرغ نیز یافت نمی‏‌شد.

موسسه انتشارات نگاه

کتاب «فتح‏نامه‏‌ی کابل: اسرار پنهان جنگ بی‌‏پایان» نوشتۀ کارلوتا گال مترجم و محقق محمد قراگوزلو

موسسه انتشارات نگاه