«هیملر به جای هیتلر » رمانی جاسوسی و مهیج اثر نویسنده مشهور روس، یولیان سمیونوف است. این اثر که در اصل با عنوان «لحظات هفده‌گانه بهاری» در سال ۱۹۷۶ منتشر شد، یکی از برترین آثار ادبیات شوروی و شاهکاری در ژانر جاسوسی به شمار می‌رود.
داستان در ماه‌های پایانی جنگ جهانی دوم روایت می‌شود و ماجراهای ماکسیم ایسایف، جاسوس کارکشته شوروی را دنبال می‌کند که به طور مخفیانه در آلمان نازی نفوذ کرده است. ایسایف، با نام مستعار مکس اتوفون اشتیرلیتز، به بالاترین رده‌های اس‌اس و اداره اصلی امنیت رایش نفوذ کرده و مستقیماً زیر نظر هاینریش هیملر، شخصیت بدنام این سازمان کار می‌کند.
با فروپاشی رایش سوم، ماموریت ایسایف جمع‌آوری اطلاعات، خرابکاری در عملیات نازی‌ها و در نهایت تسهیل پیروزی شوروی است. رمان یک تریلر روان‌شناختی پرتنش است که به ذهن یک جاسوس ماهر می‌پردازد و پیچیدگی‌های زندگی دوگانه و معضلات اخلاقی در سایه جاسوسی را کاوش می‌کند.
«هیملر به جای هیتلر » به خاطر دقت تاریخی بی‌نظیر، شخصیت‌پردازی غنی و چرخش‌های داستانی پیچیده مورد تحسین قرار گرفته است. نوشته‌های سمیونوف هم مهیج و هم ظریف هستند و نگاهی نادر به عملکرد داخلی دستگاه اطلاعاتی شوروی در طول جنگ جهانی دوم ارائه می‌دهد.
این رمان به خاطر به تصویر کشیدن واقع‌گرایانه آن دوران، و به تصویر کشیدن تنش و پارانویایی که رژیم نازی را در روزهای پایانی‌اش فرا گرفته بود، تحسین شده است. توجه سمیونوف به جزئیات و توانایی او در درآمیختن واقعیت و داستان به طور یکپارچه، «هیملر به جای هیتلر » را به یک اثر کلاسیک در این ژانر تبدیل کرده است.
محبوبیت رمان فراتر از ریشه‌های ادبی آن رفته و الهام‌بخش چندین فیلم و اقتباس تلویزیونی، از جمله مینی‌سریال تحسین‌شده شوروی در سال ۱۹۷۳ با عنوان «لحظات هفده‌گانه بهاری» شده است که این سریال در تلویزیون ایران با نام «جنگ سرد» پخش شده است. جذابیت ماندگار آن جایگاه سمیونوف را به عنوان یک استاد داستان‌سرا و چهره‌ای مهم در ادبیات روسیه تثبیت کرده است.
«هیملر به جای هیتلر » همچنان اثری گیرا و تأثیرگذار باقی مانده است و سفری هیجان‌انگیز به دنیای تاریک جاسوسی و کاوش عمیقی در وضعیت انسانی در برابر جنگ و ابهام اخلاقی را به خوانندگان ارائه می‌دهد.