نگاه: «شهربندان و عادل ها» عنوان کتابی ست که به تازگی از سوی انتشارات نگاه منتشر شده است. این کتاب شامل دو نمایشنامه ی «شهربندان» در سه پرده و «عادل ها» در پنج پرده می باشد.
«شهربندان» نخستین بار در 27 اكتبر سال 1948 در تئاتر مارینى شهر پاریس از طرف «شركت مادلن رنو ـ ژان لویى بارو» به كارگردانى ژان لویى بارو به روى صحنه آمده است.
بازیگران عمده این نمایشنامه عبارت بودند از پى یر برتن (طاعون) ـ مادلن رنو (منشى) ـ پى‌یر براسور (نادا) ـ ماریا كازارس (ویكتوریا) ـ ژان لویى بارو ـ (دیه‌گو) و مارسل مارسو (ارابه ران مردگان)…
«عادل ها» براى نخستین بار در 15 دسامبر 1949 بر صحنه تئاتر هه‌برتو Hebertot به صحنه گردانى پل اوتلى Paul Oettly و دكور و لباس از روزنى Rosnayنمایش داده شده است.
ترجمه حاضر نخستین بار در مهرماه سال 1358 در تالار مولوى دانشگاه تهران به كارگردانى حمید لبخنده و بازیگرى احمد آقالو ـ على الهامى‌منش ـ فرخنده شادمنش ـ رضا طغان ـ كامران فیوضات ـ حمیدرضا قطبى و… به صحنه آمده است.
در بخشی از یادداشت محمدعلی سپانلو (مترجم) درباره «شهربندان»، چنین آمده:
آلبر كامو روزگارى یكى از محبوب‌ترین نویسندگان بیگانه در میان كتابخوان‌هاى كشور ما به شمار مى‌آمد، و امروز شاید وقتش باشد كه به همان مرتبه پیشین برگردد. رمز جدابیت او در این جا و در تمام جهان بیش از همه چیز در این بود كه آزاد از هر رنگ تعلق و از هر جناح فكرى، و بدون پیروى از مرشدهاى سیاسى، یك تنه در پرتو روشنایى‌هاى وجدانش، در جامعه تیره و بر آشفته معاصر راه سپرد، و بى اعتنا به بسیارى مصلحت‌ها، از ارزش‌هاى متحصل و تثبیت شده بشرى دفاع كرد. هنگامى كه بدین مرام، موفقیت‌هایى را كه در عمرى كوتاه به دست آورد (از جمله دریافت جایزه نوبل سال 1957) و نیز معصومیت زندگى شخصى او را بیفزاییم درخواهیم یافت كه چرا چهره كامو این چنین براى وجدان‌هاى آگاه و آزاد كه به كسى و جایى بدهكار نیستند فراموش نشدنى مانده است.
اسلوب نگارش او نیز بسیار موجز و شسته رفته است ـ كه گاه به كتب مذهبى پهلو مى‌زند ـ و از این لحاظ جملاتش مثل چهره‌اش تابناك مى‌نماید. با این سبك و لحن در جهانى كه براى آدمیزاد حیران و لطمه دیده، هر كس راه حل‌هاى دست به نقد از آستین بیرون مى‌آورد، آلبر كامو هرگز قضاوت نمى‌كند، «تنها راه نشان» نمى‌دهد، فلسفه براى زندگى نمى‌آورد. او تنها برخى از منهیات اخلاقى خود را ـ كه مثل بشریت قدیم است ـ با خواننده در میان مى‌گذارد، پس مى‌نویسد: « هنرمند قاضى نیست، سرباز بشریت است.»
«شهربندان» نمونه روشنى از منش اجتماعى و اخلاقى اوست. در این جا كامو ـ متأثر از سرنوشت اروپاى بعد از جنگ ـ اندیشه سیاسى خود را نسبت به نظام‌هاى گوناگون كه هر كدام بخشى از ارزش‌ها و حقوق انسان را زیر پا مى‌گذارند بیان مى‌دارد. نمایشنامه‌اى مى‌نویسد و در آن سیاست عقیم و بى‌انصاف بلوك بندى‌هاى «شرق و غرب» را در جامعه واحدى ـ به مثابه كل راهبرد سیاسى آنان، در تمام جوامع معاصر ـ به تماشا مى‌گذارند. و در عین حال با تمهید هنرمندانه‌اى خود را نیز از باتلاق سیاسى بالاتر قرار مى‌دهد.
مناقشاتى كه در پى نمایش این اثر برپا شد و موضع‌گیرى كامو در برابر مخالفان و خرده‌گیران، روشنگر این معناست. در این باب نویسنده در دیباچه‌اى كه بر ترجمه انگلیسى نمایشنامه هایش آورده، چنین مى‌نویسد:
این نمایشنامه، هنگامى كه اول بار در پاریس به صحنه آمد، مورد بى‌اعتنایى هماهنگ منتقدان قرار گرفت. در حقیقت نمایشنامه‌هاى اندكى از چنین لطف آزاردهنده‌اى برخوردار شده‌اند. بیشتر افسوس من این است كه «شهربندان» با تمام نقائصش، بیش از تمام نوشته‌هایم، به من شباهت دارد.
آلبر کامو متولد ۷ نوامبر ۱۹۱۳ و درگذشته ۴ ژانویه ۱۹۶۰، نویسنده، فیلسوف و روزنامه‌نگار الجزایری-فرانسوی‌تبار بود. او یکی از نویسندگان بزرگ قرن بیستم و خالق کتاب «بیگانه» است.
کامو در سال ۱۹۵۷ به خاطر «آثار مهم ادبی که به روشنی به مشکلات وجدان بشری در عصر حاضر می‌پردازد» برنده جایزه نوبل ادبیات شد. آلبر کامو پس از رودیارد کیپلینگ جوان‌ترین برنده جایزه نوبل و همچنین نخستین نویسنده زاده قاره آفریقا است که این عنوان را کسب کرده‌است. همچنین کامو در بین برندگان نوبل ادبیات، کمترین طول عمر را دارد و دو سال پس از بردن جایزه نوبل در یک سانحه رانندگی درگذشت.
«شهربندان و عادل ها» نوشته ی آلبر کامو با ترجمه ی محمدعلی سپانلو در 247 صفحه و با قیمت 12000 تومان از سوی انتشارات نگاه منتشر شده است.