مجموعه اشعار احمد شاملو – پالتویی

توضیحات

گزیده‌ای از کتاب مجموعه اشعار احمد شاملو:

دیرگاهى ست که دستى بداندیش

دروازه‌ى کوتاه ِ خانه‌ى ما را نکوفته است…

 

با آنان بگو که با ما

نیاز ِ شنیدن ِشان نیست.

با آنان بگو که با تو

مرا پرواى دوزخ ِ دیدار ِ ایشان نیست

تا پرنده‌ى سنگین‌بال ِ جادویى را که نغمه‌پرداز ِ شبان‌گاه و بامداد ِ

در آغاز کتاب مجموعه اشعار احمد شاملو، می‌خوانیم:

 

 

فهرست ِ شعرها

 

آهن‌ها و احساس (1326 ـ 1329)   21

مرغ ِ دریا 23

براى خون و ماتیک 28

مرثیه      34

 

 23 (1330)      37

بدن ِ لخت ِ خیابان …   39

 

قطع‌نامه (1329 ـ 1330)  47

تا شکوفه‌ى سُرخ ِ یک پیراهن 49

قصیده براى انسان ِ ماه ِ بهمن 62

سرود ِ مردى که خودش را کشته است  70

سرود ِ بزرگ        77

 

هواى تازه (1326 ـ 1335) 87

 

 1

بهار ِ خاموش        87

بازگشت  90

رانده      94

بیمار      96

شعر ِ گم‌شده        99

 

رنج ِ دیگر            101

دیدار ِ واپسین       102

شعر ِ ناتمام          103

 

 2

سفر       107

گُل کو    110

صبر ِ تلخ 112

مه          114

از زخم ِ قلب ِ «آبایى»          116

بادها      120

غبار       123

انتظار     125

تردید     126

احساس  128

خفاش ِ شب         130

مرگ ِ «نازلى»        133

نمى‌رقصانم‌ات چون دودى آبى‌رنگ …  135

ساعت ِ اعدام        138

شعرى که زنده‌گى ست        140

 

 3

طرح      149

در رزم ِ زنده‌گى    150

مرد ِ مجسمه         152

لعنت      155

دیوارها   157

کبود       163

مرغ ِ باران            166

بودن      173

 

 4

شبانه (شبانه شعرى چه‌گونه توان نوشت …)             174

شبانه (یاران ِ من بیایید …)        175

شبانه (من سرگذشت ِ یأس‌ام و امید …)   176

شبانه (شب که جوى نقره‌ى مهتاب …)    177

شبانه (با هزاران سوزن ِ الماس …)            178

شبانه (وه! چه شب‌هاى سحرْسوخته / من …)           181

شبانه (یه شب ِ مهتاب …)        184

 

 5

راز        188

بارون     189

پریا        195

سرگذشت            205

 

 6

افق ِ روشن           207

نگاه کن   209

عشق ِ عمومى        213

به تو سلام مى‌کنم …           216

تو را دوست مى‌دارم           218

دیگر تنها نیستم     219

سرچشمه 221

بهار ِ دیگر            224

به تو بگویم          227

بدرود     230

 

 7

از عموهاى‌ات       232

حریق ِ سرد          234

شعر ِ ناتمام          235

 

پیوند      237

براى شما که عشق ِتان زنده‌گى ست     239

 

 8

سمفونى ِ تاریک     242

آواز ِ شبانه براى کوچه‌ها       244

با سماجت ِ یک الماس …     250

رُکسانا    254

غزل ِ آخرین انزوا  268

غزل ِ بزرگ          276

حرف ِ آخر          287

چشمان ِ تاریک      293

سرود ِ مردى که تنها به راه مى‌رود       296

از مرز ِ انزوا         301

تنها …     305

پُشت ِ دیوار          308

 

باغ ِ آینه (1336 ـ 1338)  311

 

 1

خواب ِ وجین‌گر    313

مثل ِ این است …    314

حریق ِ قلعه‌یى خاموش …     316

کلید       317

اتفاق      319

برف       320

شب‌گیر   322

 

 2

غروب ِ «سیارود»    325

در دوردست …      327

بر سنگ‌فرش        329

کیفر       333

ماهى      335

کاج        338

پُل ِ الله‌وردى خان   341

شبانه (اى خداوند! از درون ِ شب …)       344

طرح      346

 

 3

فقر        347

مرثیه براى مرده‌گان ِ دیگر     348

1. ارابه‌ها 348
2. دو شبح 350
3. جز عشق 352
4. اصرار 354
5. از نفرتى لب‌ریز 356
6. فریادى و … دیگر هیچ 357
7. فریادى … 358

شبانه (شب، تار / شب، بیدار …)              359

باران (آن‌گاه بانوى ِ پُرغرور ِ عشق ِ خود را دیدم …)               362

نیم‌شب   363

شبانه (عشق، خاطره‌یى ست …)               364

زن ِ خفته 365

لوح ِ گور 366

معاد       367

باران (بر شَرب ِ بى‌پولک ِ شب …)           369

تا  شک   370

بر خاک  جدى ایستادم …     372

کوچه     373

دادخواست          375

 4

در ِ بسته …           377

از شهر ِ سرد …      382

با هم‌سفر 385

باغ ِ آینه  388

مرثیه      391

 

 5

نبوغ       394

شعار ِ ناپلئون ِ کبیر در جنگ‌هاى بزرگ ِ میهنى    398

قصه‌ى دختراى ِ ننه دریا       399

 

لحظه‌ها و همیشه (1339 ـ 1340)    409

سرود     411

میلاد      414

گریزان    416

پایتخت ِ عطش      420

1. آفتاب آتش ِ بى‌دریغ است … 420
2. کنار ِ تو را ترک گفته‌ام … 422

میان ِ ماندن و رفتن …          424

سخنى نیست …     425

حماسه!   427

ره‌گذران  429

کوه‌ها     431

انگیزه‌هاى خاموشى 432

غزل ِ ناتمام …       434

شبانه (آن‌که دانست …)           435

شبانه (اکنون دیگربار …)         436

من مرگ را …       438

وصل      440

1. در برابر ِ بى‌کرانى ِ ساکن … 440
2. اینک! چشمى بى‌دریغ … 441
3. در سرزمین ِ حسرت … 442
4. نه! / هرگز شب را باور نکردم … 444
5. شکوهى در جانم تنوره مى‌کشد … 445

شبانه (کوچه‌ها تاریکن …)      446

 

آیدا در آینه (1341 ـ 1343)        449

آغاز       451

شبانه (میان ِ خورشیدهاى همیشه …)        453

من و تو، درخت و بارون …   455

من و تو …           458

از مرگ …            460

خفته‌گان  461

تکرار     464

سرود ِ آن کس که از کوچه به خانه بازمى‌گردد    467

چهار سرود براى آیدا          471

1. سرود ِ مرد ِ سرگردان 471
2. سرود ِ آشنایى 473
3. کدامین ابلیس … 474
4. سرود براى سپاس و پرستش 475

سرود ِ پنجم         476

1. سرود ِ پنجم سرود ِ آشنایى‌هاى ژرف‌تر است … 476
2. جُستن‌اش را پا نفرسودم … 478
3. خاک را بدرودى کردم و شهر را … 479
4. اکنون من و او دوپاره‌ى یک واقعیت‌ایم … 481
5. غزل ِ درود و بدرود 482
6. بارى، خشم ِ خواننده از آن روست که … 483
7. به یک جمجمه 484
8. من محکوم ِ شکنجه‌یى مضاعف‌ام … 487
9. دربه درتر از باد زیستم … 489
10. برویم اى یار، اى یگانه‌ى من! … 490
11. اکنون رخت به سراچه‌ى آسمانى دیگر خواهم کشید … 492
12. این است عطر ِ خاکسترى ِ هوا … 493

آیدا در آینه           495

میعاد      499

جاده‌ى آن سوى پُل 501

 

آیدا: درخت و خنجر و خاطره (1343 ـ 1344) 505

شبانه      507

1. قصدم آزار ِ شماست! … 507
2. دوست‌اش مى‌دارم … 510
3. دریغا دره‌ى سرسبز و گردوى پیر، … 514
4. عصر ِ عظمت‌هاى غول‌آساى عمارت‌ها … 517
5. و شما که به سالیانى چنین دوردست … 523
6. دریغا انسان … 526
7. ما شکیبا بودیم … 531
8. اندکى بدى در نهاد ِ تو … 533
9. مرگ را دیده‌ام من … 534
10. رود / قصیده‌ى بامدادى را … 538

و تباهى آغاز یافت …          542

شبانه (با گیاه ِ بیابان‌ام …)         544

غزلى در نتوانستن  548

سرود ِ آن که برفت و آن کس که برجاى ماند      550

از مرگ من سخن گفتم        564

در جدال ِ آیینه و تصویر       570

1. دیرى با من سخن به‌درشتى گفته‌اید … 570
2. زمین به هیأت ِ دستان ِ انسان درآمد … 572
3. خو کرده‌اید و دیگر / راهى به جز این ِتان نیست … 574
4. آن‌جا که عشق / غزل نیست … 576

لوح        578

شکاف    588

از قفس   590

قُقْنوس در باران (1344 ـ 1345)    591

سفر       593

سه سرود براى آفتاب          601

1. شبانه (اعترافى طولانى ست شب …) 601
2. چلچلى 603
3. پس آه‌واره‌یى چالاک … 608

رود        611

مرگ ِ ناصرى        612

نقش      615

چه راه ِ دور…       616

مرثیه      617

اسباب    620

مجله‌ى کوچک      622

1. آه، تو مى‌دانى … 622
2. دوره‌هاى مجله‌ى کوچک … 623
3. به هنگامى که هم‌جنس‌باز و قصاب … 625
4. صبح ِ پاییزى … 627
5. ماندن به‌ناگزیر و … 628
6. در پس ِ دیوار ِ باغ … 630

چشم‌اندازى دیگر …            631

Postumus     633

1. سنگ / براى ِ سنگر … 633
2. از بیم‌ها پناهى جُستم … 636
3. بى‌خیالى و بى‌خبرى … 640

پاییز       643

 

مرثیه‌هاى خاک (1345 – 1348)    645

شعر، رهایى ست … 647

مرثیه      649

شبانه (پچپچه را / از آن‌گونه …)              651

با چشم‌ها …         653

شام‌گاهى 659

هملت     661

و حسرتى 665

1. نه / این برف را دیگر … 665
2. کجایى؟ بشنو! بشنو! … 667
3. من‌ام، آرى من‌ام … 668
4. با خشم و جدل زیستم … 670
5. من درد بوده‌ام همه … 672
6. نفس ِ خشم‌آگین ِ مرا … 675

تمثیل     676

حکایت   678

در آستانه (نگر / تا به چشم زرد ِ خورشید اندر / نظر / نکنى …)               681

 

شکُفتن در مِه (1348 – 1349)       685

نامه        687

که زندان مرا بارو مباد …       691

عقوبت    693

صبوحى  697

رستگاران 699

فصل ِ دیگر          701

سرود براى مرد ِ روشن که به سایه رفت            704

پدران و فرزندان    707

 

ابراهیم در آتش (1349 – 1352)    709

شبانه (در نیست / راه نیست …)                711

شبانه (اگر که بیهُده زیباست شب …)      713

نشانه       715

برخاستن 716

در میدان 718

شبانه (مردى چنگ در آسمان افکند …)  719

تابستان   720

شبانه (کلید ِ بزرگ ِ نقره …)   721

شبانه (مرا / تو / بى‌سببى / نیستى …)        722

تعویذ     724

سرود ِ ابراهیم در آتش         726

غریبانه    731

ترانه‌ى تاریک        734

واپسین تیر ِ ترکش، آن‌چنان که مى‌گویند.           736

بر سرماى درون     738

از این‌گونه مُردن … 740

محاق      742

درآمیختن 743

اشارتى    745

مجال      748

میلاد ِ آن‌که عاشقانه بر خاک مُرد         750

1. نگاه کن چه فروتنانه بر خاک مى‌گسترد … 750
2. انکار ِ عشق را … 751
3. نگاه کن / چه فروتنانه بر درگاه ِ نجابت … 752

 

دشنه در دیس (1350 ـ 1356)      753

ضیافت   755

شبانه (یله، بر نازُکاى چمن …) 771

در شب… 773

گفتى که باد مُرده ست…       775

فراقى     778

شبانه (شانه‌ات مُجاب‌ام مى‌کند …)          780

زبان ِ دیگر           781

هنوز در فکر ِ آن کلاغ‌ام …    783

خطابه‌ى تدفین      785

شکاف    787

سِمیرُمى  789

سپیده‌دم  790

ترانه‌ى آبى           791

از منظر   793

باران      795

شبانه (زیباترین تماشاست …)   797

ترانه‌ى بزرگ‌ترین آرزو        799

پریدن     801

 

ترانه‌هاى کوچک ِ غُربت (1356 ـ 1359)      803

بچه‌هاى اعماق      805

مترسک   807

هجرانى (چه هنگام مى‌زیسته‌ام؟ …)         809

هجرانى (تلخ، چون قرابه‌ى زهرى …)      811

هجرانى (که‌ایم و کجاییم؟ …) 813

هجرانى (جهان را بنگر، سراسر …)          814

هجرانى (غم این‌جا نه، که آن‌جاست …) 816

ترانه‌ى کوچک      817

آخر ِ بازى            818

هجرانى (سین ِ هفتم، سیب ِ سُرخى ست …)            820

صبح      822

در این بُن‌بست      824

عاشقانه (آن‌که مى‌گوید دوست‌ات مى‌دارم …)       826

ترانه‌ى هم‌سفران    828

خطابه‌ى آسان، در امید         829

شبانه (نه / تو را برنتراشیده‌ام …)              834

رستاخیز  836

در لحظه  837

عاشقانه (بیتوته‌ى کوتاهى ست جهان …) 838

شبانه (گویى / همیشه چنین است …)       841

مدایح ِ بى‌صله (اشعار تا سال ِ 1369)         843

روزنامه‌ى انقلابى   845

و چون نوبت ِ ملاحان …      846

میان ِ کتاب‌ها گشتم …         847

خواب‌آلوده هنوز … 848

من هم‌دست ِ توده‌ام …         850

پیغام      851

جهان را که آفرید؟  866

نمى‌توانم زیبا نباشم …         869

نمى‌خواستم …      871

در جدال ِ با خاموشى          872

1. من بامدادم سرانجام … 872
2. در بیمارستانى که بستر ِ من … 877

اندیشیدن…          880

سحر به بانگ ِ زحمت و جنون …        881

جخ امروز از مادر نزاده‌ام …   882

تو باعث شده‌اى…  885

دست زى دست نمى‌رسد …  886

همیشه همان …      887

سلاخى مى‌گریست …          890

پس آن‌گاه زمین …  891

شبانه (به فریادى خراشنده …)  896

این صدا دیگر …    898

بُهتان مگوى …       900

غم‌ام مدد نکرد …   901

با «برونى یفسکى»   905

کریه اکنون …        907

سپیده‌دم  908

کویرى    909

کجا بود آن جهان …            911

بوتیمار    914

ترانه‌ى اشک و آفتاب          915

بِسوده‌ترین کلام است دوست داشتن … 916

تنها اگر دمى …      917

مرد ِ مصلوب …     918

جانى پُر از زخم … 926

شب ِ غوک           927

ترجمان ِ فاجعه      928

در کوچه‌ى آشتى‌کُنان          930

سرود ِ قدیمى ِ قحط‌سالى      932

ترانه‌ى اندوه‌بار ِ سه حماسه   934

شبانه (کى بود و چه‌گونه بود …)             936

دوست‌ات مى‌دارم …           938

سرود ِ آواره‌گان     939

نلسن مانده‌لا         941

یک مایه در دو مقام 942

1. دل‌ام کَپَک زده، آه … 942
2. غریوى رعدآسا … 945

پرتوى که مى‌تابد از کجاست؟…          946

حواى دیگر          948

اى کاش آب بودم …           950

تِک‌تک ِ ناگزیر را برمشمار … 952

توازى ردِّ ممتدِّ …   954

چشم‌هاى دیوار …  956

شیهه و سُمْضربه … 957

پاییز ِ سن هوزه      958

 

در آستانه (1364 ـ 1376) 961

حکایت   963

هاسمیک 965

ظلمات ِ مطلق ِ نابینایى        967

حجم ِ قیرین ِ نه درکجایى …  968

درپیچیده به خویش …         969

طبیعت ِ بى‌جان     970

در آستانه (باید اِستاد و فرود آمد …)        971

خلاصه‌ى احوال    976

آن روز در این وادى …        977

خاطره    978

بر کدام جنازه زار مى‌زند …؟  979

ما نیز …  980

قنارى گفت …       982

نه عادلانه نه زیبا بود …        983

آن روى دیگرت … 984

یکى کودک بودن … 985

ترانه       986

سِفْر ِ شُهود          987

قفس قفس این قفس …        992

جوشان از خشم …  994

بوسه      995

گدایان بیابانى       997

ببر         998

طرح‌هاى زمستانى  1000

1. چرک مرده‌گى ِ پُرجوش و جنجال ِ کلاغان و … 1000
2. آسمان / بى گذر از شفق … 1001

طرح ِ بارانى         1002

میلاد      1004

قصه‌ى مردى که لب نداشت  1005

 

حدیث ِ بى‌قرارى ِ ماهان (1351 ـ 1378)      1017

سراسر ِ روز …      1019

نوروز در زمستان   1020

مى‌دانستند دندان براى …      1022

از خود با خویش    1023

آشتى      1028

غرش ِ خام ِ تندرهاى پوده … 1031

زنان و مردان ِ سوزان …        1033

ما فریاد مى‌زدیم «چراغ! چراغ!» …       1034

The Day After 1035

سرود ِ ششم         1036

شب بیداران         1038

شبانه (ــ بى‌آرزو چه مى‌کنى اى دوست؟ …)          1040

شرقاشرق ِ شادیانه …           1042

نگران، / آن دو چشمان است …          1042

با تخلص ِ خونین ِ بامداد      1044

چاه ِ شغاد را ماننده …         1046

چون فوران ِ فحل مست ِ آتش …        1047

نخستین که در جهان دیدم … 1048

نخستین / از غلظه‌ى پنیرک و …          1050

کژمژ و بى‌انتها …    1053

 

یادداشت‌ها و توضیحات            1055

 

نمایه‌ها      1087

نمایه‌ى الف‌بایى ِ نام ِ مجموعه‌ها          1089

نمایه‌ى الف‌بایى ِ نام ِ شعرها  1091

نمایه‌ى الف‌بایى ِ سطر ِ اول ِ شعرها     1105