بربریت واقعاً موجود

گزیده‌ای از کتاب بربریت واقعاً موجود

از سری دفترهای سوسیالیستی 2009 (Socialist Register)

یکی از آشکارترین تفاوت‌ها بین سرمایه‌داری امروزی و دوران‌های پیشین این است که دولت‌های سرمایه‌داری عمده، دیگر به جنگ علیه یکدیگر نمی‌پردازند و حتی تهدید به جنگ هم نمی‌کنند. به جای آن با همدستی یکدیگر تمام مردم جهان را به موضوع رقابت در بازار سرمایه‌داری جهانی تبدیل می‌کنند.

در آغاز کتاب بربریت واقعاً موجود ، می‌خوانیم

 

فهرست مطالب

 

نويسندگان. 11

پيشگفتار ویراستار. 15

پیشگفتار مترجم. 19

 

1. تأملاتی دربارة خشونت امروز

خشونت سرمایه‌داری.. 26

پیوستار و ضد خشونت… 29

خشونت در میان مردم. 30

ایدئولوژی‌های خشونت… 35

پلیس جهانی.. 40

بار دیگر سوسیالیسم یا بربریت… 43

یادداشت‌ها 49

 

2. نظامی‌گری امریکایی و قدرت سیاسی حاکم آن:

درس‌های واقعی از حمله به عراق

از جنگ سرد تا نظم نوین جهانی.. 58

عراق پیش از بوش دوم. 62

از سد نفوذ تا تغییر رژیم. 62

روی آوردن به تغییر رژیم. 65

کلینتون بر سر دو راهی.. 68

پا پیش گذاشتن: جنگ نومحافظه‌کاران؟. 70

یک چندجانبه‌گرایی دروغین.. 78

گره‌گشایی.. 84

تأملی دوباره در ارتباط نفتی.. 86

نقش نومحافظه‌کاران چه بود و چه نبود. 89

نتیجه‌گیری.. 91

يادداشت‌ها 97

 

3. بربریت روی پرده: خشونت در فرهنگ دیداری

یادداشت‌ها 139

 

4. نژاد، زندان‌ها و جنگ: صحنه‌هایی از تاریخ خشونت در امریکا

لوئیزیانای جنوبی: مردان سفیدپوست مسلح.. 146

نیوانگلند جنوبی: مجتمع صنعتی‌ـ نظامی.. 153

از ایستگاه گِرِی هاند تا ابوغریب: زندان‌ها چونان بیان تقدیر. 158

هم‌اکنون برچینید. 168

یادداشت‌ها 171

 

5. حرف زدن دولت، سکوت دولت: کار و خشونت در انگلستان

«دولت قربانی شده» 175

خشونت در محل کار. 182

خشونت، ایدئولوژی و اخلاق.. 190

یادداشت‌ها 197

 

6. قربانیان خشونت: دیدگاه جنسی

مقابله با خشونت و سوء استفادة داخلی.. 204

خشونت زنان. 207

بررسی اختلاف نظر دربارة تجاوز. 212

رودررویی با داربست‌های فرهنگی تجاوز. 215

آسیب‌پذیری و توان جنسی درعرصة جهانی.. 221

مردان، زنان و جنگ… 226

یادداشت‌ها 233

 

7. دختران چونان کالا‌های یک‌بار مصرف در هند

یادداشت‌ها 261

 

8. الگوواره‌هاى خشونت فرقه‌اى در هند

خشونت در هند: همه چيز به‌جز نابهنجارى.. 272

هيندوتوا: عاملى كليدى.. 281

خشونت فرقه‌اى در هند. 286

قوم‌كشى در گجرات… 291

نماى طبقاتى.. 293

مبارزه با هيندوتوا 296

یادداشت‌ها 301

 

9. تأملى در خشونت اندونزيايى: دو روايت و سه سكوت

تاريخ.. 314

جغرافيا 316

سرزمين‌هاى روستايى.. 316

جايى در ميان ملت… 318

كارگزارى.. 322

كارگزاران مكان‌گزينى.. 322

قساوت… 323

برعلیه خشونت… 328

كنش سياسى.. 330

يادداشت‌ها 335

 

10. كلمبيا: روال‌هاى كهنه و نو خشونت

خشونت (لاويولنسيا) در چشم‌انداز. 344

الگوواره‌هاى خشونت معاصر. 349

خشونت و توسعه سرمايه‌دارى در منطقه. 353

كرانۀ اقيانوس آرام. 353

خشونتِ بى‌هودگی در كشت نخل افریقايى.. 358

يادداشت‌ها 365

 

11. کالاشدگى خشونت در دلتاى نيجر

كنارگذارى اجتماعى در دلتاى نيجر. 377

استعمار، قوميت و کالاشدگی.. 380

خشونت و بازنمودهاى آن. 385

«خشونت دموكراتيزه شده» 395

يادداشت‌ها 399

 

12. انقلابى‌ها، بربريت يا ماشين جنگى

دارودسته‌ها در نيكاراگوئه و افریقاى جنوبى

دارودسته‌هاى انقلاب: ماناگوا 412

دارودسته‌ها و انقلاب: كيپ تاون. 420

دارودسته‌ها و ماشين جنگى.. 427

يادداشت‌ها 433

 

13. رهایی‌بخشی و چپ: مسئلة خشونت

خشونت چیست؟. 444

حق مقاومت… 446

خشونت جنایت است… 451

مصلحت ضد خشونت… 456

ضد خشونت در لیبرال دموکراسی.. 458

مقاومت در شرایط نولیبرالیسم. 463

یادداشت‌ها 471

 

14. دفاع از انسانیت نیازمند رادیکال شدن تلاش عمومی است

ضرورت ریشه‌ای کردن مبارزة عمومی.. 479

رودررویی با تجاوز امپریالیستی: مرور مقاومت مسلحانه. 482

راه‌های میانه‌رو: استدلال‌ها ومحدودیت‌ها 492

 

15. سپر انسانی.. 497

 

 

نويسندگان

 

سمير امين (Samir Amin) رئيس موسسة افریقایي سازمان ملل متحد براي برنامه‌ريزي (IDEP)، رئيس مجمع اجتماعي جهان سوم در داكار و يكي از بنيان‌گذاران مجمع جهاني بديل‌ها (World Forum for Alternatives)‌.

جان برگر (John Berger) منتقد هنري بريتانيا، درام‌نویس و مقاله‌نويس در فرانسه.

هنري برنشتاين (Henry Bernstein) استاد مطالعات توسعه در مدرسه مطالعات شرق و افریقا (SOAS)، لندن.

مايكل براي (Michael Brie) رئيس بخش تحليل سياسي در بنياد رزا لوكزامبورگ، برلين.

ويوِك چايبر (Vivek Chibber) استاديار جامعه‌شناسي در دانشگاه نيويورك.

راث ويلسون گيلمور (Ruth Wilson Gilmore) استاد دانشگاه كاليفرنياي جنوبي و عضو پايه‌گذار مقاومت انتقادی‌‌‌ـ آن سوي مجتمع صنعتي زندان.

فيليپ گرين (Philip Green) استاد مدعو علوم سياسي در دانشکده تحقيقات تكميلي علوم اجتماعي، نيويورك.

باربارا هريس‌ـ وايت (Barbara Harriss–White) مدير برنامة مطالعات آسياي جنوبي معاصر در دانشگاه آكسفورد.

استيفن جنسن (Steffen Jensen) مركز توان‌بخشي و پژوهش براي قربانيان شكنجه در كپنهاك و همكار موسسة ويتس براي پژوهش‌هاي اجتماعي و اقتصادي (Wiser) در ژوهانسبورگ.

سافيري جوآب پتيرسايد (Sofiri Joab-Peterside) مربی بخش جامعه‌شناسي دانشگاه پرت هاركورت نيجريه و دستيار تحقيقي مركز عالي علوم اجتماعي (CASS).

تانيا موراي‌لی (Tania Murray Li) استاد و رئيس پژوهش كانادا در رشتة انسان‌شناسي دانشگاه تورنتو، كانادا.

اولريچ اُسلندر (Ulrich Oslender) متخصص جغرافيای سياسي‌ در دانشگاه گلاسكو.

دنيس راجرز (Dennis Rodgers) عضو ارشد پژوهشي در موسسة فقر جهاني بروكز، دانشگاه منچستر و عضو ارشد میهمان در مركز تحقيقات بحران كشورها، مدرسة اقتصاد لندن (LSE).

لين سگال (Lynne Segal) استاد مراسم سالگرد روان‌شناسي و مطالعات جنسيتي، بِرك‌بِك كالج، دانشگاه لندن.

جو سيم (Joe Sim) استاد جرم‌شناسي در مدرسة علوم اجتماعي دانشگاه جان مور ليورپول.

استيو تامبز (Steve Tombs) استاد جامعه‌شناسي در دانشگاه جان مور ليورپول.

آچين وانايك (Achin Vanaik) استاد روابط بين‌الملل و سياست‌هاي جهاني در بخش تحصيلات تكميلي علوم سياسي، دانشگاه دهلي.

آنا زاليك (Anna Zalik) استاديار دانشكدة مطالعات محيط زيست در دانشگاه يورك، تورنتو، كانادا.

 

 

 

پیشگفتار مترجم

 

این کتاب را بیشتر از آن‌رو ترجمه کردم که باب بحث و گفت‌وگو درباره یکی از عرصه‌های مهم را پیش‌روی سوسیالیست‌ها باز می‌کند. البته دلیل دیگری هم داشتم. در زمانی که این کتاب را ترجمه می‌کردم کار دیگری نمی‌توانستم انجام دهم زیرا کتاب دیگری برای ترجمه در اختیارم نبود؛ همین غنیمت بود. در ضمن بخش‌های زیادی از آن را پسندیدم و از دیدگاه خودم کاملاً قابل دفاع دانستم. پذیرفتم که در اختیار قرار دادن این کتاب، حتی بخش‌هایی که با آن موافق نیستم، برای فارسی‌زبانان مفید است و آن‌ها را به فکر و چالش وامی‌دارد.

سوسیالیست‌ها در دنیای پیچیده و پرشتاب امروز، جایی که سرمایه‌داری جهانی، نولیبرالیسم و امپریالیسم با تمهیدهای گوناگون به زور و نیرنگ و خشونت متوسل می‌شوند و این خشونت برای آن‌ها ذاتی و حیاتی است، باید بتوانند به مقابله با این مسائل بپردازند و از این‌رو ضروری است آن را خوب بشناسند. همچنین است مواردی مانند محیط زیست، حقوق زنان، حقوق کارگران، شمول کار و کارگران و نیروی کار در انواع آن، ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی جوامع و مسایل دموکراسی. سوسیالیست‌ها باید بر روی این موارد بیشتر کار کنند. گرچه از هم‌اکنون چشم‌انداز باورها و مواضع و زمینه‌های اندیشه و عمل و سمت و سوی کار آنان مشخص شده است. با این وصف نباید به مواضع سخت و محکم و جزمی متوسل شد. باید مواضع اصولی را، به‌جز بررسی تمامیت و جهان‌شمولی، با حرکت در مسیر قانون و شناخت نیاز جوامع محلی و جهانی شروع کرد و دریافت که شیوه‌های نگرش مارکسیستی چنین‌اند.

در مورد خشونت و نشان دادن این‌که در سوسیالیسم، خشونت یک انحراف و چه بسا کاملاً بی‌ارتباط با آن است باید کار میدانی و نظری بیشتری صورت گیرد. باید به نقد خشونت نفوذ یافته در سوسیالیسم پیشین ادامه دهیم. باید راه مبارزه را از راه قدرت‌طلبی خشونت‌آمیز جدا کنیم. باید به واقع نشان دهیم چرا در نظام سرمایه و حداکثر سود، خشونت با انواع نیرنگ‌ها و جهانی کردن‌هایش، امری ذاتی است اما در سوسیالیسم چنین نیست و آن‌چه در سوسیالیسم‌های دولتی و سرمایه‌داری دولتی و آمیزه‌های آن‌ها اتفاق افتاده ربطی به مارکسیسم و سوسیالیسم ندارد. این کتاب از این منظر بسیار روشنگرانه به‌حساب می‌آید.

با این وصف، مقاله‌هایی از این کتاب را نسبتاً سست و بیشتر دارای پایة عاطفی کم‌مایه و خود مبرا داشتن می‌دانم تا پایة عواطف انسانی و قدرت‌مند. بعضی مقاله‌ها در پرهیز از خشونت، به تلة پنددهی کلی و فرصت‌دهی برای خشونت ستم‌کاران و قدرت‌مداران گرفتار آمده‌اند. گرچه خود آن مقاله‌ها خلاف این را ادعا می‌کنند، اما من نگرانم. به هر حال جای خواندن و نقدپذیری باز است و به همین جهت ترجمة این کتاب فرصت خوبی فراهم می‌آورد تا دیدگاه‌های تازه‌ای را بشناسیم.

در یک کلام خشونت در همة ابعاد آشکار و پنهان، روراست و نیرنگ‌بازانه، نظامی و غیرنظامی، داخلی و جهانی، جسمی و روحی، شکنجه و تسلیم‌خواهی نرم و جز آن زشت است؛ اما هر نوع فرصت‌دهی به خشونت‌گران به بهانة پرهیز از خشونت جرم بزرگ‌تری است. راه‌حل، یاد گرفتن راه مقاومت انسانی است. این کتاب به‌طور کلی، چنین راهی را می‌جوید و تلاش دارد که این نقاب‌ها را کنار زند.

تمام زیرنویس‌های کتاب از مترجم است.

ف. ر