گزیده ای از کتاب دربارهى هنر و شعر و شاعرى
آنچه در این کتاب از مجموعه‌ی آثار نیما یوشیج آمده، نوشته‌های مستقل اوست درباره‌ی هنر و شعر و شاعری، غیر از آنچه در “نامه‌ها” و “دفتر یادداشت‌های روزانه”ی وی در این زمینه آمده است.
در آغاز کتاب دربارهى هنر و شعر و شاعرى می خوانیم
فهرست مطالب
يادداشت ناشر 5
دو سند دربارهى دست‌نوشته‌هاى نيما يوشيج 9
يادداشت جلال آل‌احمد 15
يادداشت سيروس طاهباز 17
سال‌شمار زندگى و آثار نيما يوشيج 21
ارزش احساسات در زندگى هنرپيشگان 27
مقدمه‌ى «خانواده‌ى سرباز» 97
حرف‌هاى همسايه 105
نامه به شين پرتو 273
مقدمه‌ى «آخرين نبرد»، شعرهاى اسماعيل شاهرودى «آينده» 345
يادداشت براى مجموعه‌ى شعر منوچهر شيبانى 363
شعر چيست؟ 369
از يك مقدمه 375
تعريف و تبصره 381
يك مصاحبه 425
دربارهى جعفرخان از فرنگ آمده 437
يك ديدار 455
يادداشت ناشر
زنده‌ياد سيروس طاهباز كتاب «دربارهى شعر و شاعرى» از «مجموعه‌ى آثار نيما يوشيج» را در سال 1368 براى نخستين بار منتشر كرد. او با افزودن مقاله‌هاى ديگرى از نيما به اين كتاب آن را براى تجديد چاپ آماده كرده بود، اما افسوس كه شمع وجودش ديرى نپائيد و 25 اسفند ماه 1377 خاموش شد و به «نيما» در «يوش» پيوست. اين كتاب با نام «دربارهى هنر و شعر و شاعرى» به كوشش سيروس طاهباز به عنوان جلد سوّم از مجموعه آثار نيما يوشيج در سال 1385 منتشر شد. اينك «مؤسسه‌ى انتشارات نگاه» بر آن شده است تا با تجديد چاپ «دربارهى هنر و شعر و شاعرى» اين كتاب ناياب را در اختيار دوست‌داران آثار بنيان‌گذار شعر نو ايران قرار دهد و هم‌چنين دين خود را به «يگانه» فردى ادا كند كه بيش از سى سال عمر خود را در راه گردآورى، نسخه‌بردارى و تدوين آثار نيما يوشيج صرف كرد و در اين راه هر سختى و رنجى را به عشق انتشار اين آثار به جان خريد.
جايگاه پر اهميت سيروس طاهباز در اشاعه و به كرسى نشاندن شعر نو در ايران انكارناپذير است. او با انتشار سيزده شماره مجله‌ى پيشروى «آرش» در دهه‌ى چهل نمونه‌هايى از چاپ نخست درخشان‌ترين آثار ادبيات معاصر ايران را منتشر كرد و اين مهم را با كار سترگ گردآورى، نسخه‌بردارى و تدوين آثار نيما يوشيج پى گرفت. ميراث طاهباز نسخه‌هاى چاپى هزاران برگ دست‌نوشته‌هاى ناخوانا و فرسوده‌ى نيماست كه به اذعان بسيارى از اهل فرهنگ و ادب كه از سال 1340 و از نزديك شاهد كوشش‌هاى خستگى‌ناپذير سيروس طاهباز در انتشار آثار نيما بودند، اگر او به اين امر همت نمى‌گماشت چه بسا بسيارى از اين آثار از بين مى‌رفت و هرگز منتشر نمى‌شد.
«مؤسسه‌ى انتشارات نگاه» از سال‌هاى دور شاهد تلاش‌هاى «يك‌تنه» و خستگى‌ناپذير سيروس طاهباز در راه نسخه‌بردارى و انتشار آثار نيما يوشيج بود. او بود كه «يكه» و «تنها» بار اين امانت را بر دوش مى‌كشيد و عاشق‌وار و بدون چشم‌داشت مادى با تمام توان خود مى‌كوشيد آثار نيما را يكى پس از ديگرى منتشر كند. اما پس از گذشت سى سال از خاموشى نيما و ملّى شدن آثار او عده‌اى از جمله فرزند او در گوشه و كنار آثارى از نيما را كه پيش‌تر توسط سيروس طاهباز نسخه‌بردارى شده بود به نام خود منتشر كردند. ايشان به انگيزه‌هاى صرفآ مادى و به سوداى توجيه اين اقدامات سعى كرده‌اند تا با خدشه‌دار نمودن كوشش‌هاى توان‌فرساى سيروس طاهباز در انتشار آثار نيما، زمينه را براى فروش نسخه‌هاى «به ظاهر جديدى» از اين آثار فراهم كنند. با مقايسه‌ى كتاب‌هايى كه طاهباز از نيما منتشر كرده است با نسخه‌هاى ديگر درمى‌يابيم كه اين آثار قريب باتفاق كپى‌بردارى شده از نسخه‌هايى هستند كه او طى ساليان دراز منتشر كرده بود. اندك مطالبى كه توسط ديگران به اين كتاب‌ها افزوده يا از آنها كاسته شده است در بسيارى از موارد چنان ساختگى و مجعول به نظر مى‌رسند كه صحت آنها را با ترديد جدى روبرو مى‌سازد.
دريغ و درد كه به جاى قدرشناسى از آنچه زنده‌ياد سيروس طاهباز براى ادبيات اين مرز و بوم به يادگار گذاشته است، عده‌اى اندك كوشيده‌اند تا با هر وسيله‌ى ممكن به ظلم، كوشش‌هاى او را در اين راه خدشه‌دار سازند و يا اتهاماتى را متوجه او و خانواده‌اش سازند كه سراسر كذب محض است. در اين باره دو سند مهم و روشنگرانه كه مربوط است به سرنوشت دست‌نوشته‌هاى نيما در پى آورده شده است. اين اسناد
برخلاف ادعاهاى سراسر كذب شراگيم يوشيج به وضوح نشان مى‌دهند كه او در سال 1373 سال‌ها پيش‌تر از خاموشى سيروس طاهباز كليه‌ى دست‌نوشته‌هاى نيما را كه نزد طاهباز بوده است (بالغ بر چهار هزار برگ) به فرهنگستان زبان و ادب فارسى تحويل داده و كليه‌ى حقوق مادّى و معنوى خود را به فرهنگستان واگذار كرده است.
استقبال هميشگى دوست‌داران فرهنگ و ادب اين سرزمين از آثارى كه سيروس طاهباز از نيما يوشيج منتشر كرده است، دليل اين مدعاست كه شايد بتوان در بوق و كرنا «ناحقى» را مدام جار زد اما آنان كه در پى آشنايى با آثار بنيان‌گذار شعر نو ايران هستند هنوز سيروس طاهباز را به عنوان «يگانه» فردى مى‌شناسند كه عاشقانه برگ برگ دست‌نوشته‌هاى آن بزرگ‌مرد ادب اين سرزمين را نسخه‌بردارى كرد و به چاپ سپرد و سرانجام جاودانه در كنار نيماى بزرگ در خانه‌ى او در روستاى يوش آرميد…
«مؤسسه‌ى انتشارات نگاه» به عنوان ناشر مجموعه‌ى آثار نيما يوشيج علاوه بر كتاب حاضر، «مجموعه‌ى اشعار نيما يوشيج» و كتاب «مجموعه‌ى نامه‌هاى نيما يوشيج» همگى به كوشش سيروس طاهباز را منتشر كرده است.
مؤسسه‌ى انتشارات نگاه
عليرضا رئيس‌دانايى
تهران، 1394
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.