«شوخی‌های کیهانی» یکی از آثار برجسته و خلاقانه ایتالو کالوینو، نویسنده ایتالیایی است که در سال ۱۹۶۵ منتشر شد. این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که هر کدام بر پایه یکی از مفاهیم علمی و کیهانی نوشته شده‌اند. در این کتاب کالوینو با ترکیب علم، اسطوره و خیال‌پردازی، دنیایی بی‌نظیر خلق می‌کند که در آن شخصیت‌هایی که گاهی ذرات اتمی و گاهی موجودات کیهانی هستند، تجربه‌های عجیب و شگفت‌انگیزی از تحول جهان را بازگو می‌کنند.
داستان‌های کتاب غالباً به پرسش‌هایی بنیادی از آغاز جهان، تحولات کیهانی و جایگاه انسان در میان این عظمت بی‌کران می‌پردازند. در واقع کالوینو از دانسته‌های علمی زمان خود، مانند نظریه انفجار بزرگ (بیگ بنگ)، تکامل کهکشان‌ها و شکل‌گیری زمین بهره می‌برد و آنها را به‌شیوه‌ای تخیلی و گاه شاعرانه به خواننده ارائه می‌کند. در عین حال، داستان‌های او جنبه‌های طنزآمیز و فلسفی بسیاری نیز دارند، که باعث می‌شود خواننده نه تنها با شگفتی‌های علمی آشنا شود، بلکه به تأمل عمیق‌تری در مورد هستی و زندگی بپردازد.
ایتالو کالوینو با نوشتن «شوخی‌های کیهانی» به مخاطبان خود نشان می‌دهد که چگونه می‌توان میان علم و ادبیات پل زد و از واقعیت‌های سرد علمی داستان‌هایی گرم، جالب و پر از تخیل ساخت. این کتاب به‌ویژه برای کسانی که علاقه‌مند به ترکیب علم و داستان‌پردازی هستند، تجربه‌ای جذاب خواهد بود. هر داستان این مجموعه با یک حقیقت علمی آغاز می‌شود و سپس به قلمرو خیال و اسطوره می‌رسد، و این تضاد بین واقعیت و خیال جذابیتی دو چندان به اثر می‌دهد.
برای مثال داستان اول، «دوری و نزدیکی ماه»، در مورد زمانی است که ماه در فاصله‌ای بسیار نزدیک‌تر به زمین بود، و داستانی را خلق می‌کند که عشق و فواصل کیهانی را در هم می‌آمیزد. یا داستان دیگری مانند «سپیده‌دمان» به تشکیل سیارات می‌پردازد، در حالی که «بازی را پایانی نیست» یک بازی کیهانی با اتم‌های هیدروژن است که در دل روایتی جذاب به مخاطب ارائه می‌شود.
اینچنین کالوینو با نگاهی پر از طنز و طراوت، مرزهای ادبیات و علم را درنوردیده و فضایی می‌سازد که خواننده را هم به اندیشیدن و هم به خندیدن وامی‌دارد. او به شکلی بسیار بدیع و نوآورانه، مفاهیم علمی پیچیده را به زبان داستان درآورده و به‌نوعی فلسفه زندگی و هستی را به شیوه‌ای سرگرم‌کننده بیان کرده است. می‌توان گفت ترکیب هوشمندانه و شاعرانۀ کالوینو از علم و ادبیات، این اثر را به یکی از شاهکارهای ادبیات معاصر تبدیل کرده است.