«قطار کودکان» رمانی از نویسنده ایتالیایی ویولا آردونه است که اولین بار در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. کتابی که به سرعت به یکی از پرفروشترینهای ایتالیا تبدیل شد و در سطح بینالمللی نیز مورد توجه قرار گرفت. این رمان داستانی تکاندهنده و احساسی دارد که بر اساس رویدادهای واقعی در ایتالیای پس از جنگ جهانی دوم نوشته شده است، و به ماجرای هزاران کودک فقیر در جنوب ایتالیا میپردازد که تحت طرحی موسوم به «قطار خوشبختی» با قطار نزد خانوادههای ثروتمند شمال ایتالیا فرستاده میشدند تا از گرسنگی و فقر نجات یابند.
داستان اصلی حول محور آمریگو، پسربچهای هفت ساله از ناپل و مادرش آنتونیا میچرخد. آنتونیا تصمیم میگیرد آمریگو را به قطار کودکان بسپارد تا شاید آیندهای بهتر داشته باشد، اما این جدایی برای هر دوی آنها بسیار سخت است. داستان با چشماندازهای متناوب از آمریگو و آنتونیا روایت میشود و به ما نشان میدهد که هر دو چگونه با این دوری، امیدها و چالشهای زندگی جدید مواجه میشوند.
رمان آردونه بهواسطه بررسی عمیق هویت، وابستگیهای انسانی و تأثیر شکافهای اقتصادی-اجتماعی در ادبیات ایتالیا برجسته است. خوانندگان از دیدگاه آمریگو تضادهای آشکاری میان زندگی دشوار او در ناپل و محیط مرفهتر مودنا مشاهده میکنند و با مضامینی چون فقدان، پیوندهای خانوادگی و رشد شخصی دستوپنجه نرم میکنند. داستان با توصیفهای زنده از فرهنگ ایتالیایی و مقاومت مردم آن غنی شده است و این اثر را به قطعهای مهم از ادبیات معاصر ایتالیا تبدیل میکند که هم از لحاظ تاریخی و هم از نظر احساسی عمیقاً تأثیرگذار است.
روایت آردونه با ترکیبی تأثیرگذار از معصومیت کودکانه و واقعیتهای تلخ جنگ مشخص میشود. ساختار داستان به خوانندگان امکان میدهد تا تحول شخصیت اصلی، آمریگو، را از کودکی پر از رویاها تا بزرگسالی که با گذشتۀ خود دستوپنجه نرم میکند، مشاهده کنند. ترجمۀ عاطفه نریمان این تحول را بهخوبی منتقل میکند و میان زبان عامیانه و پرجنبوجوش کودکی ناپلی و لحن متفکرانۀ مردی درگیر گذشته تعادل برقرار میکند. این ترجمه نقش مهمی در انتقال احساس داستان برای مخاطبان فارسیزبان ایفا میکند و در عین حال ظرافتهای فرهنگی آن را حفظ میکند.
در واقع «قطار کودکان» رمانی است که با روایت احساسی و تاریخی خود، خواننده را به سفری در زمان میبرد و او را با چالشها و امیدهای نسلی آشنا میکند که در پی جنگ جهانی دوم به دنبال زندگی بهتری بودند. این کتاب به هر کسی که علاقهمند به ادبیات تاریخی، داستانهای احساسی، یا کسانی که میخواهند درک بهتری از تاریخ و جامعۀ ایتالیا داشته باشند، توصیه میشود. رمانی که قلبها را تسخیر کرده و فکرها را به چالش میکشد.