«مضحک» که در سال ۱۹۵۳ منتشر شده است، یک بررسی عمیق و احساسی از تنشهای خانوادگی، خیانت و تلاش برای درک عاطفی افراد در چارچوب انتظارات اجتماعی است. داستان در فضای یک شهر کوچک اطراف کالیفرنیا جریان دارد و به زندگی اِون نازارنوس که استاد دانشگاه استفورد است، همسرش سوان و دو فرزندشان رد و اوا میپردازد که قصد دارند تعطیلاتی شاد و خوشایند را در خانه عمو دِد، برادر اِون، بگذرانند.
اما داستان با فاش شدن بارداری سوان از مرد دیگری، پیچ و تاب دراماتیکی پیدا میکند. این افشاگری دنیای اِون را ویران میکند و او را مجبور میکند با احساسات خیانت و ناامیدی دست و پنجه نرم کند. با وجود درد و رنجش تصمیم میگیرد این خبر ویرانگر را از فرزندانشان پنهان کند و امیدوار است که در تعطیلات ظاهر عادی را حفظ کند. با این حال، وزن این راز شروع به فشار آوردن بر روابط خانواده میکند و توجه و کنجکاوی جامعه نزدیکشان را جلب میکند، جامعهای که همواره درگیر شایعات و حدس و گمانها است.
در ادامه داستان، سارویان به بررسی پیچیدگیهای عشق، اعتماد و شرایط انسانی میپردازد. شخصیتها به شکلی عمیق و چندلایه توصیف شدهاند و ترکیبی از آسیبپذیری و تابآوری را به نمایش میگذارند. زمانی که اِون حین انجام مسئولیتهای پدرانه خود با خیانت همسرش درگیر میشود،کاملا تضاد درونی او آشکار است. عمق عاطفی داستان با توجه به محیط کوچک شهر برجسته میشود، جایی که زندگی شخصیتها با قضاوتها و برداشتهای همسایگانشان در هم میآمیزد.
«مضحک» با سبک نوشتاری خاص ساروویان شناخته میشود که سادگی را با بینش عاطفی عمیق ترکیب میکند. نویسنده از تجربیات شخصیاش در مورد ازدواج و خانواده بهره برده و موجب صداقت و همذاتپنداری بیشتری شده است. موضوعات تنهایی، غرور و جستجوی خودشناسانه در جای جای متن به چشم میآید، چرا که ِاون با خیانت سوان و تأثیر آن بر فرزندانشان مدام دست و پنجه نرم میکند.
عنوان رمان که ظاهرا انتظاری از فضای خوش و سبکی را در مخاطب ایجاد میکند، تراژدی نهفته در آن را پنهان میکند. سارویان با مهارت، لحظات طنز و سرخوشی را با سنگینی بحرانهای خانوادگی درمیآمیزد و داستانی را خلق میکند که در سطوح مختلف خوانندگان را درگیر میکند. بررسی نقصهای انسانی و جستجوی رستگاری از موضوعات مرکزی داستان است و خوانندگان را به تفکر در مورد روابط خود و پیچیدگیهای عشق دعوت میکند.
میتوان گفت «مضحک» به عنوان یک بررسی جذاب از شکنندگی پیوندهای خانوادگی و جستجوی دائمی انسان برای درکشدن و ارتباطگرفتن بسیار موفق است. توانایی سارویان در ترکیب طنز با روایتهایی که در تراژدی غوطهور است، به خوانندگان امکان میدهد تا با شخصیتها در سطحی عمیقتر ارتباط برقرار کنند و این رمان را به یک بررسی انسانی از عشق، فقدان و پیچیدگیهای زندگی تبدیل کند.