«شهرهای بی‌نشان» یکی از شاهکارهای فلسفی و خیال‌پردازانه ایتالو کالوینو، نویسنده بزرگ ایتالیایی است که در سال ۱۹۷۲ منتشر شد. این رمان غیرمتعارف در قالب مکالمه‌ای میان مارکو پولو، کاوشگر ونیزی و کوبلای‌خان، امپراتور مغول شکل می‌گیرد. مارکو پولو در این داستان شهرهای خیالی و شگفت‌انگیزی را که در سفرهایش دیده است، برای امپراتور توصیف می‌کند. هر یک از این شهرها چون شعری منثور لبریز از استعاره و تخیل است، نمادی از جنبه‌های مختلف زندگی، زمان، فضا و تخیل است که با ظرافتی بی‌نظیر به قلم کالوینو جان می‌گیرد.
کتاب «شهرهای بی‌نشان» از ۵۵ شهر خیالی تشکیل شده است که به یازده گروه موضوعی تقسیم شده‌اند؛ از جمله «شهرها و خاطره»، «شهرها و شوق» و یا «شهرهای دنباله‌دار». این دسته‌بندی موضوعی به خوانندگان امکان می‌دهد که در سطوح مختلفی با متن ارتباط برقرار کنند، چرا که هر شهر نمایانگر جنبه‌ای متفاوت از زندگی شهری و احساسات انسانی است. برخلاف روایت‌های معمول داستانی، «شهرهای بی‌نشان» به شکل خطی پیش نمی‌رود؛ بلکه خوانندگان را دعوت می‌کند تا در معانی عمیق‌تری که هر شهر و ویژگی‌های آن ارائه می‌کند تأمل کنند. این تأملات اغلب بینش‌هایی درباره خود وضعیت انسان به‌دست می‌دهد.
سبک نویسندگی کالوینو تحت تأثیر عمیق جنبش اولیپو قرار دارد، که بر استفاده از محدودیت‌های ادبیات تأکید می‌کند. این تأثیر را می‌توان به‌وضوح در ساختار ظریف رمان و نحوه بازی آن با زبان و فرم مشاهده کرد. گفت‌وگوها میان کوبلای‌خان و مارکو پولو چون یک ذره‌بین عمل کرده و به آن‌ها امکان می‌دهد تا در مورد ماهیت شهرها و تأثیر آن‌ها بر فهم واقعیت و تخیل تامل و بحث کنند.
«شهرهای بی‌نشان» غالباً به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات پست‌مدرن شناخته می‌شود. این اثر با به چالش کشیدن ساختارهای سنتی روایت، خوانندگان را به کاوش در مرزهای میان واقعیت و خیال دعوت می‌کند. شهرهایی که مارکو پولو توصیف می‌کند، می‌توانند به‌عنوان تمثیل‌هایی از جنبه‌های مختلف زندگی شهری تلقی شوند و موجب تأمل در مورد فرهنگ، هویت، و گذر زمان می‌گردند. این اثر نه تنها در محافل ادبی، بلکه در میان پژوهشگران علوم اجتماعی و برنامه‌ریزان شهری نیز توجه زیادی جلب کرده است، که به‌خاطر رویکرد آن به نظریه شهری و تجربه انسانی از آن تقدیر می‌کنند.
کالوینو در این اثر ادبیات را به دنیای تخیل و فلسفه پرواز می‌دهد. این کتاب با ساختار منحصربه‌فرد خود و استفاده از نمادگرایی‌های فلسفی، خواننده را به سفری درونی می‌برد که در آن پرسش‌های اساسی درباره زندگی، مکان و زمان مطرح می‌شود. برای هر کسی که به دنبال یک اثر ادبی عمیق و متفکرانه است، «شهرهای بی‌نشان» تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود. این کتاب نه‌تنها یک رمان است، بلکه یک اثر هنری و فلسفی است که ذهن و خیال شما را به چالش می‌کشد.