کلودیوس جیمز ریچ (۱۷۸۷-۱۸۲۱) شخصیتی برجسته بود که در ابتدای قرن نوزدهم سهم قابل توجهی در زمینههای باستانشناسی، زبانشناسی و دیپلماسی داشت. ریچ که در دیژون فرانسه به دنیا آمد، فرزند سرهنگ جیمز کوکبرن بود و از سن کم استعداد خارق العاده ای برای زبان نشان داد. استعداد زبانی ریچ واقعاً فوق العاده بود. او به یونانی، لاتین، عبری، فارسی، سریانی، ترکی، عربی و چندین زبان اروپایی مدرن تسلط داشت که بسیاری از آنها را در دوران کودکی خود آموخت. این استعداد زبانی بعدها در تلاش های آینده او بسیار ارزشمند بود.
ریچ در سن بسیار جوانی (۲۱ سالگی) به عنوان نماینده شرکت هند شرقی در بغداد منصوب شد، مقامی که تا کمی قبل از مرگش برعهده داشت. مهارتهای اداری استثنایی و تواناییهای زبانی او به برقراری بیش از یک قرن نفوذ بریتانیا در بینالنهرین کمک کرد. ریچ در طول تصدی خود، وظایف رسمی خود را با علاقه به باستان شناسی و آثار باستانی همراه کرد.
مهمترین فعالیت باستان شناسی ریچ در سال ۱۸۱۱ بود، زمانی که او به بررسی محل بابل پرداخت. این سفر به طور گسترده به عنوان نقطه شروع باستان شناسی بینالنهرین در نظر گرفته میشود. ریچ در جریان بازدید خود، منطقه را ترسیم کرد، نقشه های تقریبی تهیه کرد، آجرهای نوشته شده را جمع آوری کرد و حفره های زیرزمینی را کاوش کرد. او یافته های خود را در سال ۱۸۱۲ در یک مجله در وین منتشر کرد که بعدها در آثارش گسترش یافت.
یکی از مهمترین آثارش «سفرنامۀ کلودیوس جیمز ریچ: از نینوا تا تخت جمشید» است که پس از مرگش منتشر شد. این کتاب شرحی مفصل از سفرها و کاوشهای باستانشناسی ریچ در منطقه کردستان و بینالنهرین باستان ارائه میکند. روایت کتاب به چند بخش تقسیم شده که هر کدام بر جنبههای مختلف سفر و اکتشافات ریچ تمرکز دارد.
این کتاب با دقت و توجه ریچ به جزئیات و توانایی او برای برقراری ارتباط بین مشاهداتش با روایتهای تاریخی و سنتهای محلی جذابتر میشود. کار او بستر مهمی برای اعزامهای باستانشناسی آینده در بینالنهرین ایجاد کرد و به طور قابل توجهی به درک غرب از این تمدنهای باستانی کمک کرد.
متأسفانه، زندگی ریچ در سال ۱۸۲۱ در سن ۳۴ سالگی در اثر وبا در شیراز ایران کوتاه شد. علیرغم مرگ زودهنگام او، کلادیوس جیمز ریچ اثری فراموش نشدنی در زمینه های باستان شناسی، زبان شناسی و دیپلماسی بر جای گذاشت و راه را برای اکتشافات و مطالعات بعدی بین النهرین باستان هموار کرد.