«مقدمهای کوتاه بر نژادپرستی» نوشتۀ علی راتانسی کاوشی مختصر و در عین حال روشنگرانه درباره پدیده پیچیده و چندوجهی نژادپرستی است. این کتاب به بررسی تاریخ ایدههای نژادی میپردازد و منشأ و تکامل آنها را در جوامع و دورههای زمانی مختلف دنبال میکند.
راتانسی به بررسی انواع مختلف نژادپرستی از جمله نژادپرستی بیولوژیکی، فرهنگی، نهادی و … می پردازد و ویژگیها و نمودهای متمایز آنها را روشن میکند. این کتاب مباحث معاصر پیرامون مسائلی مانند اسلامهراسی، یهودیستیزی، مفهوم سفیدپوستی و اهمیت درهمتنیدگی (اینترسکشنالیتی) در درک تبعیض نژادی را روشن میکند. یکی از نقاط قوت این کتاب، کاوش در ریشههای تاریخی نژادپرستی، به ویژه بررسی نقش امپریالیسم، نسلکشی، «علم» و… در جاودانه کردن ایدئولوژیهای نژادپرستانه است. راتانسی همچنین به مرگ تدریجی نژادپرستی علمی و ظهور نژادپرستی فرهنگی اشاره میکند که اغلب از تفاوتهای فرهنگی به عنوان توجیهی برای نگرشهای نژادپرستانه استفاده میکند.
این کتاب بخشی را به نژادپرستی نهادی و مفهوم برتری سفیدپوستان اختصاص داده است و نشان میدهد که چگونه نژادپرستی حتی در غیاب تبعیض آشکار، میتواند عمیقا در ساختارها و نهادهای اجتماعی نهفته باشد. راتانسی همچنین به مفهوم تعصب ناخودآگاه یا ضمنی و اهمیت آن در درک تبعیض نژادی میپردازد. علاوه بر این ظهور مجدد جنبشهای پوپولیست ملیگرای جناح راست و پیامدهای آن برای آینده نژادپرستی را مورد بررسی قرار داده وعواملی که به این بازگشت دامن زده و همچنین پیامدهای بالقوه آن برای جوامع به حاشیه رانده شده را مرور میکند.
به طور کلی «مقدمهای کوتاه بر نژادپرستی» نگاهی جامع و قابل دسترس به ماهیت پیچیده و چندوجهی نژادپرستی ارائه میکند و با پرسشهایی دقیق، چون آیا اسلام هراسی نوعی نژادپرستی است؟ آیا یهودستیزی جدیدی در شرف وقوع هست؟ چرا سفیدپوستی به یک منبع مهم قدرت تبدیل شده است؟ درهمتنیدگی (اینترسکشنالیتی) چیست؟ تعصب ناخودآگاه یا ضمنی چیست و اهمیت آن در درک تبعیض نژادی چیست؟، خود را به منبع ارزشمندی برای هر آن که به دنبال درک این معضل اجتماعی ریشهدار و پایدار است تبدیل میکند.