کمونیسم

باید به تو خیانت کنم

روتا سپتیس
خشایار اسماعیلی

شاید یکی از دراماتیک‌ترین انقلاب‌های قرن بیستم انقلاب رومانی باشد. پس از چهل سال حکومت نظامی کمونیستی با سیاست‌های اقتصاد ریاضتی، که در این کتاب با جزئیات شرحش رفته، اخراج کشیشی در شهر تیمیشوارا جرقۀ شورش‌هایی بود که طی چند روز باعث سقوط حکومت نیکولای چائوشسکو شد. پس از این شورش‌ها، مثل همیشه، چائوشسکو تصمیم گرفت با برگزاری تظاهرات در بخارست قدرت متزلزلش را تحکیم بخشد و حمایت مردم از دولتش را نشان دهد. تعداد زیادی از کارگران با تهدید به میدان کاخ آورده شدند و مراسم زنده از تلویزیون ملی پخش شد. اما جمعیت ناراضی به جای تشویق‌های همیشگی شروع به اعتراض کردند و نظم مراسم به هم خورد، پخش این اعتراض گسترده از تلویزیون ملی برای چائوشسکو نتیجۀ معکوس داشت. مردم به خیابان‌ها ریختند و نظامیان نیز با حمایت از مردم به چائوشسکو پشت کردند. دانشجویان و دانش‌آموزان به میدان آمدند و نظام کمونیستی رومانی پایان یافت.

 

ادامه خواندن ←

لنین 2017: یادآوری، تکرار و حل‌وفصل

اسلاووی ژیژک

روژان مظفری

این مجلد ‌مجموعه‌جستارها، یادداشت‌ها و نامه‌هایی است به انتخاب ژیژک و مقدمۀ او از دو سال آخر زندگی فعال لنین و تلاش او در غلبه بر مشکلاتی که دولت شوروی در پایان جنگ داخلی با آنها مواجه بود: مبارزه برای یافتن راه‌هایی جدید برای سازمان‌دهی زندگی روزمره در دولت نوپا؛ مشکلات وفادار ماندن به بینش کمونیستی و درعین‌حال اجتناب از دو تلة فرصت‌طلبی غیراصولی و سازش‌ناپذیری جزمی؛ نیاز به ترکیب انضباط نظامی با دموکراسی پرولتری؛ تهدید شوونیسم روسی و…

ژیژک پیش از ورود به نوشته‌ها در مقدمۀ روشنگرش بر کتاب، انقلاب اکتبر و مسائل بعد از آن را با سه مفهوم روانکاوی فرویدی، یادآوری و تکرار و حل‌وفصل، بررسی و خواننده را در خواندن این متون به رویکری خاص مجهز می‌کند.

ادامه خواندن ←

زندگی روزمره در امپراتوری روسیه

گریتا بوچر
سعید درودی

تاریخ امپراتوری روسیه سرشار از جنگ، درگیری طبقاتی، رسوایی سلطنتی، و ظهور و سقوط امپراتوری است. این کتاب روسیه تزاری را از دریچه اجتماعی و مادی از جمله تغییرات در زندگی درباری، زندگی رعیتی/دهقانی، کلیسای ارتدکس و تأثیرات رهایی و صنعتی شدن، از تولد مسکو تا ظهور کمونیسم بررسی می‌کند.

 

 

 

 

ادامه خواندن ←

دربارۀ امر سیاسی

شانتال موف

ترجمۀ منصور انصاری

پروژه فکری اصلی شانتال موف چیزی است که خودش آن را انقلاب دموکراتیک می‌نامد کتاب «دربارۀ امر سیاسی» چکیده اندیشه‌های فلسفی و سیاسی اوست. در این کتاب او در گفت وگو و مجادله با طیف گسترده‌ای از اندیشمندان و جریان‌‌های فلسفی معاصر می‌کوشد تعریف خود را از ماهیت امر سیاسی تبیین کند.

ادامه خواندن ←

ژیژک و الهیات

آدام کوتسو

ترجمۀ علی قاسمی

آدام کوتسکو در کتاب حاضر کوشیده چرخش الهیاتی ژیژک را تبیین کند. به عبارت دیگر، کوتسکو درصدد آن است که نشان دهد چرا ژیژک در صورت‌بندی قرائت بدیع خود از ماتریالیسم دیالکتیکی ملزم بوده به سنت الهیات یهودی مسیحی روی آورد. پس کوتسکو علاوه بر ارائه شرحی موجز از بنیان‌های نظری اندیشه ژیژک در سنت روانکاوی لکانی در دو فصل نخست کتاب خط و ربط ارجاعات ژیژک را با ایده‌هایی همچون شریعت/قانون، عشق مسیحی، رخداد – مسیح و روح‌القدس و کسانی چون پولس رسول و ایوب و نیز دشواره‌های نظری ماتریالیسم دیالکتیکی ویژه او نشان می‌دهد. مؤلف کتاب که خود در سنت آکادمیک الهیات جدید بالیده، کوشیده نسبت قرائت ژیژک را با الهیات مسیحی و اندیشهٔ متألهان مسیحی معاصر، از دیتریش بونهافر و پل تیلیش گرفته تا تامس آلتیزر و جان ،میلبنک واکاوی کند.

 

ادامه خواندن ←

اهریمنان نئولیبرالیسم: در باب الهیات سیاسی سرمایۀ متاخر

آدام کاتسو

هومن کاسبی

پرسش محوری کاتسکو در کتاب اهريمنان نئولیبرالیسم این است: چگونه می‌توان از قسمی الهیات و به ویژه الهیات «سیاسی» در رابطه با نئولیبرالیسم سخن گفت؟ آیا این نظام منحصرا دل‌مشغول دغدغه‌های اقتصادی و بازار آزاد نیست؟ پاسخ کاتسکو روشن است: خیر. با ارائه تعریفی جدید و عام‌تر از خود حوزۀ «الهیات سیاسی» به مفهوم مطالعه نظام‌های مشروعیت و بازصورت‌بندی نئولیبرالیسم به مثابه پارادایم الهیاتی، دوگانه‌های متعارف الهیاتی/سکولار و نیز اقتصادی/سیاسی در قامت دوگانه‌هایی کاذب به کناری رفته و با نظمی مواجه می‌شویم که محدود به عدم دخالت دولت در اقتصاد نیست، مانند آنچه در فن بیان سطحی لیبرتارین ادعا می‌شود و تلاش‌ها برای مقابله با این نظام از طریق تقویت سیاست‌گذاری دولتی نظیر نئوفوردیست‌هایی مانند سندرز آن را بازتولید می‌کند، بلکه با چارچوب‌بندی مجدد هر دو قلمرو اقتصادی و سیاسی بر همه حوزه‌های حیات اجتماعی – نه فقط دولت و اقتصاد، بلکه دین، ساختار خانواده، اعمال جنسی، روابط جنسیتی و نژادی سازی- به وسيله منطق اهریمن‌انگاری حکم می راند.

 

ادامه خواندن ←

زندگی روزمره در اسپانیای دورۀ تفتیش عقاید

جیمز ام اندرسون

سعید درودی

«ديوان تفتیش عقاید اسپانیا» سه و نیم قرن تاریخ این کشور را در تاریکی و وحشتی فرو برد که مسیحی و غیرمسیحی، مسلمان و یهودی را آواره ناکجاها کرد؛ جاهایی که نمیدانستند چه سرنوشتی در انتظارشان است. قوانین دیوان تفتیش عقاید را نهاد مقدس وضع می کرد و این نکته کاملا بیانگر قدرت مهیب این دیوان است. در این کتاب از فعالیت های روزمره همه طبقات جامعه اسپانیا روایتی بی طرفانه ارائه می شود. این روایت زمینه های متفاوتی را در بر می گیرد، مثل گرایش های مذهبی، اخلاقیات، تلاش برای معاش و رویارویی های متعدد با دیوان تفتیش عقاید. در هر فصل، به یکی از این جنبه ها پرداخته شده تا نهایتا و در مجموع، تصویری منسجم از جنبه های گوناگون زندگی روزمره اسپانیایی ها و در کل اروپا در اختیار خواننده قرار گیرد. این کتاب را می توان کتابی مهیب درباره دورانی مهیب معرفی کرد.

 

ادامه خواندن ←

جامعه شناسی مارکس

ژان پیر دوران

ترجمۀ هومن حسین زاده

آنری لوفه ور در دهه ۱۹۶۰ نوشته بود: «مارکس جامعه شناس نبود، اما جامعه شناسی در آثار او وجود داشت». کتاب حاضر عناصر پایه گذار جامعه شناسی مارکسیستی و تأثیر پذیری جامعه شناسان سده بیستم را از آثار او آشکار می کند. مارکس هم زمان مبارز و اندیشمند بود و آیا می توان بین نوشته های هر یک از این دو وجه، تمایز قائل شد؟ چه چیزی از نقد مارکس از نظام سرمایه داری باقی مانده است؟ چگونه می توان نقد نظام سرمایه داری را در عصر حاضر و در جوامع صنعتی پیشرفته و حتی در حوزه های پیرامونی تحت سلطه به کار برد؟ کتاب حاضر پاسخی است به این پرسشها و مسائلی از این دست.

ادامه خواندن ←

در ستایش ریاضیات

آلن بدیو

ترجمۀ علی حسن زاده

جایگاه ریاضیات از دیرباز محل نزاع بوده است. برخی از شر آن به خدا پناه برده اند. برعکس، برخی از شر انبوه دهشتناک جزئیات ملموس به آن پناه برده اند. برخی آن را همان گویی صرف میدانند. برخی آن را یگانه صورت اندیشه میانگارند. برخی آن را انتزاعی به حساب می آورند که نابودگر زندگی باصفا و بی غل و غش است. اما برخی برعکس، واقعیت را بدون آن ناممکن می دانند. آلن بدیو، فیلسوف نامدار فرانسوی، به دفاع از ریاضیات برمی خیزد و نظریه ای نو درباره ی ریاضیات می پروراند. از دید بديو، «ریاضیات هستی شناسی است». او در کتاب حاضر می کوشد با زبانی ساده از ریاضیات و رابطه اش با فیلسوفان، فلسفه، واقعیت، زندگی و نیک بختی سخن بگوید.

ادامه خواندن ←

کتابچۀ پادزیبایی شناسی

آلن بدیو

ترجمۀ علی معصومی

پاد-زیبایی شناسی نوعی رابطه فلسفه با هنر است که بر پایه آن، هنر خود مولد حقيقتهاست. پاد – زیبایی شناسی هنر را به صورت شیء یا موضوع فلسفه درنمی آورد و به جای پرداختن به تأملات زیبایی شناختی دقیقا به توصیف تأثیرهای درون فلسفه ای می پردازد که هستی مستقل اثرهای معین هنری را از خود به جا می گذارد.

ادامه خواندن ←