پناهی

شاهكار

اميل زولا

ترجمه على‌اكبر معصوم‌بيگى

امیل زولا معرفی امیل زولا از پایه گذاران مکتب ناتورالیسم و از آزادیخواهان فرانسوی بوده است. امیل زولا در 2اوریل 1840 در پاریس متولد شد.وی فرزند فرانسیس زولا و امیلی آبروت بود.دراستان Aix-en بزرگ شد.اول وارد Collage Mignet شد وسپس بهLycee Saint Louis رفت. به خاطر مشکلاتی مالی شدیدی که بعد از مرگ پدرش با آن روبه رو شد مجبور به انجام کارهای مختلف اداری شد.بعد از مدتی شروع به نوشتن ستونهای ادبی در روزنامه ها کرد.وی به صراحت از ناپلئون انتقاد می کرد .از اولین آثار منتشر شدهِ وی نگارش زندگینامه خودش در سال 1865 است که مورد توجه منتقدان قرار گرفت. شاید بتوان گفت جنجال برانگیزترین و به لحاظ سیاسی تاثیر گذارترین اثر وی J”accuse” (I Accuse!) (1898)” می باشد که نامه ای است سرگشاده به رئیس جمهور وقت فرانسه .نامه ی افشاگرانه و جنجال برانگیز زولا، باعث شد که قانون گذاران فرانسوی درسال 1905 امور مربوط به کلیسا را از دولت جدا کنند.به اتهام نشر اکاذیب دادگاه وی را به زندان محکوم کرد ولی زولا به انگلستان فرار کرد.زمانی به فرانسه برگشت که اتهام علیه وی به دست فراموشی سپرده شده بود.در بازگشت به فرانسه به نویسندگی ادامه داد و چندین اثر دیگر از خود به یادگار گذاشت.سر نجام امیل زولا در 29 سپتامبر 1902 در خانه اش در شهر پاریس در گذشت.

شاهكار در میان سلسله رمانهاى “روگون ماكار” تنها داستانى است كه تا حدودى رنگ و بوى سرگذشت نامه ى شخصى دارد. در این كتاب بسیارى از دوستان زولا مثلا بایل، والابرگ، الكسیس، سولارى، بابا تانگى، (خود زولا در قالب شخصیت ساندور) و سرانجام بسیارى از خصایص سزان را در شخصیت اول داستان یعنى كلود لانتیه ى نقاش مىتوان باز شناخت .شاهکار داستان مرد جوان نقاشی است که در یک شب بارانی با دختری روبرو می شود که در باران مانده و پناهی ندارد او را به خانه می برد و صبحگاه دختر از خانه اش می رود در تمام این مدت کلود نقاش دختر را از یاد نمی برد و دختر هم اورا ، کلود که تمام تلاشش خلق شاهکاری در نقاشی است ، از طرفی درگیر عشق دختر جوان می شود .آنها یکدیگر را پیدا می کنند و ازدواج می کنند اما همچنان کلود تلاش می کند تا شاهکاری خلق کند و در این راه پروایی از فدا کردن فرزند و همسرش برای به دست آوردن آرمانی که معتقد است جهان را دگرگون کند ندارد.

ادامه خواندن ←

سرزمین بی‌حاصل

تی اس الیوت
ترجمۀ حسن شهباز

تی ـ اس ـ الیوت در جهان کنونی یک نام بلندآوازه‏ و اثر منظوم او «سرزمین بی‏حاصل» از سروده‏های مهم قرن بیستم است. در واقع شعر بلند منظومه «سرزمین بی حاصل» به عقیدۀ بسیاری از هنرشناسان، مظهر کمال سخنوری در زبان و ادبیات انگلستان قرن بیستم و نمودار بارزی از شیوۀ شاعری در دورۀ معاصر به شمار می‌رود. همین منظومه سبب شد که منتقدان ادب شناس جهان، الیوت، این شاعر برنده جایزه ادبی نوبل را بزرگ ترین شاعر انگلیسی قرن خود بدانند.

اليوت در جایی نوشته است: « …من شکسپیر را می‏خواندم، اما خوشم نمی‏آمد. تنها مسرتی که از مطالعۀ شکسپیر برایم حاصل می‏شد این بود که دیگران تعریفم را می‏کردند که دارم شکسپیر می‏خوانم. راستش اگر اختیار در دست خودم بود ابداً لای کتاب او را باز نمی‏کردم. در عوض از «عمر خیام» و رباعیات او خوشم می‏آمد. وقتی ترجمۀ فیتزجرالد را از نظر می‏گذراندم ناگهان رنگ‏های روشنی در نظرم جلوه‏گر می‏شد که هم لذت بخش بود و هم دردناك و من تحت‏تأثیر این اشعار شروع به سرودن رباعی کردم. رباعیاتی که خیال‏انگیز و غم‏فزا بودند.»

 

 

ادامه خواندن ←

مفاهیم روانکاوی: اختگی

ایوان وارد

سارا اسکندری

اختگی ما را از چه چیز منع می کند؟ ترس از اختگی در نتیجه چه ساز و کارهایی بروز می کند و نقش آن در رشد و یا سرکوب فرد چیست؟ اختگی یعنی مجموعه ای از باورهای کودکی؛ لحظه ای متحول کننده؛ میراثی فیلوژنتیکی؛ یکی از تنظیم کننده های تفاوت جنسیتی؛ و یکی از مشخصه های کلیدی شخصیت و سرنوشت افراد. آثار عقده اختگی بر فرد و بر فرهنگ، پردامنه و پرشمارند.  عقدة «اختگی» به ما کمک می کند بفهمیم چرا ترس های انسان از همان منبعی سرچشمه می گیرند که در عین حال، والاترین ایده آل های او را نیز می سازند. 

ادامه خواندن ←

رودخانه ای در تاریکی

رودخانه ای در تاریکی

داستان واقعی فرار یک مرد از کره شمالی

ماساجی ایشیکاوا

بهاره بقایی

انتشارات نگاه

رودخانه ای در تاریکی داستانی واقعی و ناراحت کننده از زندگی و متعاقبا فرار یک مرد از کره شمالی است. ماساجی ایشاکاوا که اصالتا ژاپنی- کره ای است تقریبا تمام عمر خود را مانند کسی که هیچ کشوری ندارد سپری کرد.در این زندگینامه نویسنده از تلاش هر روز خود برای فارغ آمدن بر مشکلات زندگی در پست ترین طبقه جامعه کره شمالی و نیز تبعیض های طبقاتی که برگرفته از بینش و سیاست رهبر کره شمالی است می گوید.

این داستان نه تنها یک تصویر واقعی و  تکان دهنده از زندگی مردمی است که با دنیا در ارتباط نیستند ، بلکه شناختی آگاهانه از حکومت هایی می دهد که شأن و منزلت طبیعت روح انسانی را نادیده می گیرند.

ادامه خواندن ←

از غربت، با عشق

مجموعه نامه‌های هانیبال الخاص به محمود مشرف آزاد تهرانی(م.آزاد)

با مقدمه و کوشش محمد مفتاحی

انتشارات نگاه

 

آن چه می‏خوانید نامه‏‌های نقاش مشهور معاصر، هانیبال الخاص، به شاعر نام آشنا، م. آزاد (محمود مشرف آزاد تهرانی) است. از شواهد امر چنین بر می‌‏آید که نامه‏‌نگاری بین این دو چهره‌ی شناخته شده‏ی هنر و ادب معاصر، حدود یک دهه ادامه داشته است؛ اما با تأسف آن چه در اختیار ماست، بیش‏تر مربوط به سال‏های 1964 تا 1966 است. البته لازم به ذکر است که از سال 1967 نیز تک و توک نامه‏هایی وجود دارد.

درباره‌‏ی اهمیت این نامه‌‏ها و علت انتشار آن‏ها، باید به چند نکته اشاره کنیم: نخست این که در این نامه‌‏ها، عمق ارتباط بین این دو چهره‏‌ی مهم ادب و هنر سرزمین‏مان روشن می‏‌شود. رابطه‏‌ای که بی‏‌شباهت به رابطه شمس و مولانا نیست. در اغلب این نامه‏‌ها، شیفتگی هانیبال الخاص به م. آزاد به روشنی دیده می‏شود. حتی گاهی خود الخاص به رابطه‌ی شمس و مولانا اشاره می‏کند: «…من هر چه به گذشته بیش‌تر فکر می‏کنم و به خصوص آن زمان کوتاه، که عمری بود و زندگی و به قول تو آن راه رفتن‏‌ها در حاشیه‏‌های آن سرزمین، محبت‌‏ام به تو بیش‌تر می‏شود. البته سخت است، ابراز این نوع حرف‏ها که به معاشقه می‏ماند؛ ولی این حرف‏ها حتی مولوی و شمس‌‏بازی نیست. دوستی خالص و الخاص است و من هر چه فکر می‏کنم که زندگی جز لذت این همدمی‏‌ها و هم‏نفسی‌‏ها نیست و مرگ جز غم از دست دادن آنان. و هر وقت این حرف‏ها را گفتیم، خجالتی بود و فلسفه‌‏بازی، برای جبران آن خجالت و بله و نه خیر (!)»

ادامه خواندن ←

شناختنامۀ ابراهیم یونسی

امید ورزنده و شجاع نی نوا

این شناختنامه تلاشی است برای واکاوی شخصیتی که تمام عمر خود را صرف نوشتن کرد، کسی که بیش از هشتاد عنوان ترجمه و تألیف را به کتابخانه ایران‏ زمین تقدیم کرده است. کسی که پای استوار ترجمۀ ایران است. در کتاب پیش رو شخصیت چندبعدی ابراهیم یونسی چه به‏ عنوان مترجم و چه به‏ عنوان نویسنده و روشنفکر بررسی شده است.علاوه بر یادداشت‏هایی که قلم‏ به‏ دستان نامدار ایران در وصف و رثایش نوشته‏ اند و پیش‏تر در مطبوعات چاپ‏ شده است، کسانی نیز یادداشتها و مقالاتی اختصاصاً برای این شناختنامه نوشته اند . .مقالات علمی و پژوهشی قابل‏ تأملی نیز در باب ابراهیم یونسی داستان‏ نویس و ابراهیم یونسی مترجم در این کتاب آمده است.چند گفتگوی مفصل با ایشان نیز بی‏ پروا و بی‏ پرده چهره این مرد بزرگ را برایمان آشناتر کرده است.

ادامه خواندن ←

مقدمه ای بر اقتصاد سیاسی در عصر جهانی کردن

احمد سیف

آیا هیچ وقت از خودتان پرسیده اید یا برای شما این سؤال پیش آمده است که در میان مکاتب مختلف اقتصادی، به واقع دعوا بر سر چیست؛ یا به عبارت دیگر، معیار سنجش و مقایسه یک نظام اقتصادی با دیگری کدام است .

بخش اول این دفتر به مباحثی در اقتصاد سیاسی از منظری کلی پرداخته است و بخش دوم نمونه هایی از اقتصاد سیاسی ایران معاصر ارایه می دهد

ادامه خواندن ←

زمستان بی بهار

ابراهیم یونسی

واقعا هم دو نفری را پیدا نمی کنی که همه وجود یکدیگر را شناخته و ادراک کرده باشند. در این شهر کوچکی که ما زندگی می کنیم، درون همین خانه های توسری خورده ای که مظلوموار سر به هم آورده و از بی پناهی یکدیگر را بغل کرده اند، رازهایی است… وجود ما نه تنها برای دیگران بلکه برای خود ما هم رازی است و کیست که رازی ندارد و با راز جاودانه خود نمی میرد؟

ادامه خواندن ←

سبز و بنفش و نارنجی: گفت‌وگو با سیمین بهبهانی

مهدی مظفری ساوجی

مصاحبه شونده سیمین بهبهانی

«سبز و بنفش و نارنجی» گفت‌وگویی است با سیمین بهبهانی که از طرف انتشارات نگاه چاپ شده است. این گفت‌وگو را مهدی مظفری‌ساوجی بین سال‌های ١٣٨٥ تا ١٣٩٠ انجام داده است. سیمین بهبهانی، خود در بخشی از یادداشتی کوتاه درباره این گفت‌وگو که پس از مقدمه مهدی مظفری‌ساوجی در کتاب درج شده، می‌نویسد: «زمینه گفت‌و‌گو برداشت کلی من است از شگرد شعری خودم و نیز نظرگاهم درباره سروده‌های دو تن از بزرگ‌ترین شاعران هم‌دیار و هم‌روزگارم، زنده‌یادان احمد شاملو و مهدی اخوان‌ثالث.» کتاب، در هشت بخش تنظیم شده است. بخش اول شامل مقدمه گفت‌وگوکننده، یادداشت سیمین بهبهانی، شعری از مهدی مظفری‌ساوجی برای سیمین بهبهانی و کتابشناسی شاعر است. آنگاه گفت‌وگو آغاز می‌شود. در اولین بخش گفت‌وگو با عنوان «شعر»، سیمین بهبهانی از مسایلی نظیر سیر تاریخی غزل، تحولات این قالب در دوره‌های مختلف و در شعر شاعران کلاسیک غزلسرا، غزل معاصر، شعر سیاسی و اجتماعی و رابطه فرم و محتوا سخن گفته است. بخش بعدی کتاب، به «زبان و فرهنگ عامه» اختصاص دارد و از جمله به کارکرد زبان و فرهنگ عامه در شعر سیمین بهبهانی. بهبهانی در این بخش به ضرورت توجه به زبان و فرهنگ عامه و همچنین کاربرد آن در شعر شاعران معاصر نظیر نیما و اخوان و فروغ فرخزاد و احمد شاملو پرداخته است و همچنین به نقش نویسندگانی چون دهخدا، جمالزاده، هدایت و آل‌احمد در ثبت و گردآوری فرهنگ عامه. بخش بعدی گفت‌وگو با عنوان «زن» با بحث درباره «زن در ادبیات قدیم فارسی» آغاز می‌شود و با بررسی نحوه نگاه به زن در دوره‌های مختلف تاریخی و آثار مهم ادبی ادامه می‌یابد. «مسایل روشنفکری و دموکراسی»، عنوان بخش بعدی کتاب است. در این بخش به مباحثی چون نقش روشنفکران، دموکراسی و آزادی بیان، موانع دموکراسی در ایران، رابطه هنر و سیاست و… پرداخته شده است. بخش بعدی کتاب درباره «کودتای ٢٨مرداد» است. در این بخش، صحبت‌های بهبهانی را درباره مصدق، حزب توده، و حال‌وهوای روز کودتا و روز بعد از آن را می‌خوانیم. بخش بعدی، درباره احمد شاملو است. در این بخش بهبهانی درباره زبان در شعرهای شاملو می‌گوید: «زبان شاملو تلفیقی از شیوه نثر پرداخته قدمایی با واژه‌های زنده و کارای این روزگار است. چیره‌دستی او در این تلفیق، زبان خاص شعر او را به‌وجود آورده است که مقلدان بی‌شمارش هرگز توفیق او را نیافتند و اصلا هنر اصیل به همان اندازه که تقلیدی نیست، تقلیدپذیر هم نیست.» عاشقانه‌های شاملو، جایگاه زن در شعر او، شاملو و مساله روشنفکری و نگاه شاملو به انسان از دیگرمباحثی است که در این بخش مطرح شده. و آخرین بخش کتاب درباره مهدی اخوان‌ثالث است. اخوان و کودتای ٢٨مرداد، تخیل در شعر اخوان، وزن از منظر اخوان، شباهت‌ها و تفاوت‌های اخوان و نیما و اخوان و مساله روشنفکری از جمله مباحث این بخش از کتاب است.

ادامه خواندن ←