به انضمام نادری
عاشقانهها: نادر نادرپور
نادر نادرپور
گزینش عاطفه وطنچی (بهبهانی)
به درخواستِ ناشرِ محترم، مجموعهيى با نامِ عاشقانهها از پنج شاعر معاصر گرد آوردهام كه با يكى از ايشان، به حقيقت، بهترين ساعتهاى روزگار عمر خويش را سپرى كردهام: سيمين بهبهانى. چهار شاعر ديگر نيز درى به سوى جهانى «عاشقانه» به رويم گشودهاند ـ فارغ از «سانتىمانتاليسم» رايج.
«عاشقانهها»ى هر يك از اين شاعران نمودار احوالِ روزگار و جهان پيرامونشان بوده است: منوچهر آتشى، محمود مشرف آزاد تهرانى (م. آزاد)، حسين منزوى، نادر نادرپور ـ كه نامشان جاودان باد!
اين پنج دفتر در بردارندهى شعرهاى «عاشقانه»يى هستند كه مىتوانند حالوهواى دوران نوجوانى و جوانىى ما را رنگى ديگر دهند ـ فارغ از شعرهاى ديگر ايشان كه گاه به ناليدن از غم و درشتىهاى زمانه وادارشان كرده است. اميدوارم اين «عاشقانهها» تمهيدى باشند براى تلطيف اين روزگارِ خشن و زمزمهيى بر لبِ فرزندان نسلِ آيندهى سرزمين ما و پيك و پيامآورى با گلبانگ شادى و عشق.
عاطفه وطنچى (بهبهانى)
شعر زمان ما (10) نادر نادرپور
نادر نادرپور
نادرنادرپور (روز شانزدهم خردادماه 1308 ه.ش) در تهران بهدنيا آمد. دورانِ دبستان و دبيرستان را در شهر زادگاهش سپرى كرد. او به سال 1328 براى تكميل معلومات خود، در زبان و ادبيات فرانسه به اين كشور رفت و سه سال بعد به تهران برگشت.
در همين دوران علاقهى خود را از دوران نوجوانى و جوانى به شعر و سياست پنهان نمىكرد. مثل بسيارى از شاعران و نويسندگانِ آن ايّام به عضويّت سازمان جوانان حزب توده درآمد. اما او هم مثل فريدون توللى و نصرت رحمانى و اخوان ثالث و احمد شاملو و آل احمد از سياستِ حزبى روى برگرداند و به شعر و شاعرى پرداخت.
شعر زمان ما نام عام كتابهايى بود كه آقاى محمد حقوقى، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل يكى از مجلداتِ آن را منتشر مىكرد.
شاعران بزرگ معاصر ايران كه در اين كتابها، شاخصهها و چگونگى شعرِ آنان و به تقريب همهى جوانب كار آنان را دربرگرفته بود، نيما، اخوان، شاملو، سپهرى و فروغ فرخزاد، بودند.
مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقاى حقوقى، باعث توقفِ اين مجموعهها شد. شايد شش ماه پيش از اين اتفاق غمانگيز بود كه ايشان تلفنى از من خواست تا اين كار را پى بگيرم. از آنجا كه دكتر ايرج صفشكن از گفتوگوى نگارندهى اين واژگان با جناب حقوقى آگاهى داشت، اين مطلب را با مديريت انتشارات نگاه در ميان نهادم و ايشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتى كه در قبالِ مجموعههاى ياد شده دارند، پذيرفتند تا براى آشنايى بيشتر شاعران جوان و دانشجويان، شاعران ديگرى كه در ادبيات معاصر ايران تأثير بلامنازعى داشتهاند، مورد نقد و تحليل و بررسى قرار گيرند.
بر همين مبنا شاعرانى چون سيمين بهبهانى، نصرت رحمانى، نادرنادرپور، منوچهر آتشى، سياوش كسرايى، سيدعلى صالحى و… كه در پيوند با شاعران گروه اول بودهاند، در وهلهى اول در نقد و تحليلى خطى و زمانى مورد بررسى قرار مىگيرند. به معنى ديگر بهجز چگونگى سرايش شعرها و زبان شعرى، درونمايه، جهانبينى و تأثيرپذيرى و تأثيرگذارى آنان، ساختار شعرى و
فضاهاى ويژه و توانمندىهاى شاعرانه و ضعفهاى آنان، زمينههاى سياسى اجتماعى و تبيين و تشريح اشعار و ديدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پايان كتاب مورد توجه قرار مىگيرد. طبعاً در نقد و بررسى آثار شاعران فوقالذكر، انتظار خوانندهى بيشينه خواه خلّاق آن است كه نگارنده اين سطور از نگره و نُرم خود و نه كپىبردارى از محقق قبلى، شاعر را در برابرِ ديدگان مخاطبان قرار دهد. بر همين مبنا، در اين نوشتار، بازنمونهاى تصويرى و بوطيقاى هنجارين و وزن عروضى و موسيقى درونى شعر و سبك فرودين و ميانه و فخيم و سنجهها و سمفونىهاى رنگينكمانى و عقلانيت درونى و بيرونى و كرشمهسازىهاى هنرمندانه شاعر و همچنين كهنشيوگى، ميانه ميانى و مدرن گونگى شاعر هم در كانون نگاهِ نگارنده قرار گرفته است :
بنابر همين مقدمات است كه اين كتابها به دو بخش تقسيم شدهاند.
1) مقدمه (همه شاخصههاى سبكى شاعر)
2) بدنه (بهگزين شعرهاى شاخصِ شاعر)
گزیده اشعار نادر نادرپور
نادر نادرپور
به کوشش پوپک نادرپور
مجموعه اشعار نادر نادرپور
نادر نادرپور
نادر نادرپور فرزند «تقی میرزا» از نوادگان رضاقلی میرزا، فرزند ارشد نادرشاه افشار بود. نادرپور پس از به پایان رساندن دورهٔ متوسطه در دبیرستان ایرانشهر تهران، در سال ۱۳۲۸ برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. در سال ۱۳۳۱ پس از دریافت لیسانس از دانشگاه سوربن پاریس در رشتهٔ زبان و ادبیات فرانسه به تهران بازگشت. وی از سال ۱۳۳۷ به مدت چند سال در وزارت فرهنگ و هنر در مسئولیتهای مختلف به کار مشغول بود. نادرپور در سال ۱۳۴۶ در کنار تعدادی از روشنفکران و نویسندگان مشهور در تاسیس کانون نویسندگان ایران نقش داشت و به عنوان یکی از اعضای اولین دوره هیات دبیران کانون انتخاب گردید نادرپور به زبان فرانسه آشنایی کامل داشت و شعرها و مقالههایی را به زبان فارسی ترجمه کرد. نادرپور پس از انقلاب ایران ۱۳۵۷، به آمریکا رفت و تا پایان عمر در این کشور به سر برد. وی سرانجام در روز جمعه ۲۹ بهمن ۱۳۷۸ در لسآنجلس درگذشت.
مجموعه اشعار نادر نادرپور تجدید چاپ شد
نگاه: کتاب «مجموعه اشعار نادر نادرپور» شامل ده دفتر شعر به همراه یادداشت ها و توضیحات و با مقدمه ای از شاعر، برای سومین بار از سوی انتشارات نگاه منتشر شد. این مجموعه شامل ده دفتر شعر با عناوین زیر است: چشم ها و دست ها (1332 – 1326) دختر جام (1333 - 1331) شعر انگور (1335 – 1334) سرمه ی خورشید (1338 – 1336) گیاه و سنگ نه، آتش (1344 – 1339) از آسمان تا ریسمان (1349 – 1345) شام بازپسین (1355 – 1350) صبح دروغین (1360 – 1356) خون و خاکستر (1367 – 1360) زمین و زمان (1374...
کاپیتان و دشمن (نزدیکِ انتشار)
گراهام گرین
عباس پژمان
تصویر “مرز” و مفهوم “شک” همیشه ذهن گراهام گرین را به خود مشغول میداشت. در بسیاری از رمانهایش مرزی را ترسیم کرده و در کاپیتان و من نیز گویی که میدانسته این آخرین رمان او خواهد بود، برای وداع با تصویری که از کودکی همدم او بوده، به ترسیم یک مرز پرداخته است. این بار مرز استعاره است از شک، و به جای ایجاد یقین، به جای تصدیق درست و نادرست، خوب و بد، حق و ناحق، درباره آنها القای تردید میکند. شاید به همین دلیل است که شهر پاناماسیتی را صحنه رویداد این رمان قرار داده است. شهری که در دل آن مرزی بود (تا 1979) بین کشور پاناما و ایالات متحده و دو سوی خیابانی در این شهر به دو کشور متفاوت تعلق داشتند. این سو پانامای روستایی و آن سو آمریکا…
خاندان صفویه: دگردیسی و پیامدهای ویرانگر
عباسقلی غفاریفرد
پادشاهان سلسه صفویه به عنصر ایرانی متکی نبودند بلکه گروگانی بودند در دست اقلیتی از قبایل چادرنشین آناتولی ،حلب، شام و مجارستان که از روزگار شیخ صفیالدین عموماً و از روزگار شیخ جنید خصوصاً در جستجوی سرزمینی برای تحقق آرمانهای غالیگرایانه خود بودند و انجام این رویکرد را در تغییر جایگاه مرشد طریقت اردبیل (یا طریقت صفوی) به مقام پادشاهی ایران امکان پذیر میدانستند و وضعیت آشفته و حکومتهای ضعیف و پراکنده آن روز ایران زمینه را برای این خواسته آنها مهیا میکرد. ایرانیها هرگز با این عناصر و پادشاه آنها کنار نیامدند و بزرگترین دلیل آن این است که چون ایرانیان خواهان سرنگونی سلسله صفویه بودند، هنگام محاصره اصفهان توسط افاغنه از هیچ کجای ایران به کمک پادشاه صفویه نرفتند تا این سلسله سرنگون شد هرگاه ایرانیها به کمک اصفهان میرفتند افاغنه جنگ دفاعی ایرانیها را تاب نمیآوردند و عقب مینشستند و جنگهای بعدی نادر شاه با افغانها و شکست دادن آنها، این دیدگاه را تأیید میکند. این کتاب صرفاً نه گزارشی تاریخی بلکه پژوهشی است نقد محور دربارهٔ لحظه ای از تاریخ ایران.
سینمای ژانپیر ملویل
نوشتۀ روئی نوگویرا
عباس نادران
فکر میکنم من در فرانسه آخرین شاهد زندۀ سینمای پیش از جنگم. روزی دیگر نخواهم بود و در آن روز کسی نیست تا خاطراتم از این چیزها را به یاد داشته باشد و بتواند فیلمهای زمان ما را در جایگاهی واقعی که لایقش هستند، قرار بدهد. فیلمی که در آوریل 1934 اکران شد دقیقاً شبیه همان فیلمهایی نیست که ما این روزها در سینماتک میبینیم؛ پس من از خودم میپرسم آیا فیلمهای من اصلاً ارزش دارند _ و فکر نکنید که تلاش میکنم ادای آدمهای فروتن را درآورم _ تا برخی دربارهاش حرف بزنند، مثل من که دربارۀ فیلمهای آنها حرف میزنم؟
«از یادداشت ژانپیر ملویل بر کتاب»