بیهقی

پژوهش «تاریخ بیهقی» محمود دولت‌آبادی به انتشارات نگاه می‌رود

فرید مرادی، ویراستار انتشارات نگاه گفت: آقای دولت‌آبادی این روزها ایران نیستند، ولی طی توافقاتی که با انتشارات نگاه داشتند قرار است که کتاب «تاریخ بیهقی» را پس از بازبینی نهایی به این ناشر بسپارند. مجموعه‌ 10 جلدی «كارنامه سپنج» پس از گذشت سال‌ها از آخرین انتشار آن، در روزهای گذشته با فرمت جدید از سوی انتشارات نگاه به كتابفروشی‌ها رسید. «سفر»، زندگینامه «دیدار بلوچ»، «باشبیرو»، «گاواره‌بان»، «گلدسته و سایه‌ها»، «از خم چمبر»، «بیابانی و هجرت»، «عقیل عقیل»، «اوسنه‌ی باباسبحان» و «ادبار و آینه» از كتاب‌های این مجموعه در زمینه زندگینامه، مجموعه داستان و داستان بلند هستند. وی با اشاره به این‌كه «سپنج» به معنی...

ادامه خواندن ←

سفرنامۀ کلودیوس جیمز ریچ

کلودیوس جیمز ریچ

فرامرز آقابیگی

یادداشت‏‌های «کلودیوس جیمز ریچ» در برخی موارد مانند وبای شیراز، از تک‌‏نگاری‌‏های دقیق و شاخصی است که به وسیلة آن به‌خوبی از ترس و وحشت مردم و بی‌عملی حاکمان مطلع می‌‏شویم. او در روزگار شیوع بیماری، شاهد احوال مردم بوده و روزبه‌روز گزارش بیماری را هرچند موجز یادداشت کرده و حتی برای حمایت از آنها در شهر مانده است؛ درحالی‏که والی و وزیر به جای ساماندهی امور، گریخته‌ و شهر را به امان خدا سپرده‌‏اند!

شاید گزاف نباشد اگر بگوییم ریچ در ثبت مشاهدات و گزارش سفر خود، همچون بیهقی دیده‌‏هایش را با جزئیات نوشته است. او از کنار هیچ چیز بی‌توجه رد نشده و همه‌چیز از نظر او اعم از ماسه‌‏سنگ، رودخانه، تپه، دشت، کوه، اماکن تاریخی، عتیقه‏‌ها، نسخ خطی، کتیبه‏‌ها، جهات جغرافیایی، نوع بادها، محصولات، اسامی همراهان، دمای هوا، حالات و روحیات نزدیکان و … درخور اهمیت و شایستة توجه بوده است.

ادامه خواندن ←

از پس پرده های مه آلود

محمدرضا پورجعفری

موسسه انتشارات نگاه

… کمرش که نشکسته. گردنش که خرد نشده. چرا کارش را درست انجام نمی­دهد؟ جنب­وجوش هر فعلی دست اوست. افعال لازم و کمکی، بویژه افعال متعدی. [ ببین! دوست ندارد به­این «بویژه» تن بدهد. حتا «مخصو…»ی مخصوصن را هم می­نویسد. با حرکت نیرومند دستم ناگزیر به حرفم گردن می­نهد]. مصداق بارز چموشی­ست. [ از این یکی خیلی خوشش آمده؛ از نوشتن مصداق بارز بال درآورده­ست]. اما «چموشی» حالش را بد می­کند. نوکش را به گوشه­ی کاغذ گیر می­دهد. می­نویسد:« مصداق بارز خموشی­ست». این یکی را بهتر درآورده. خموشی را از چموشی بهتر می­داند. «خموشی کاری به­کار کسی ندارد. تصمیم گرفته حرف به­دردبخوری نزند. زبان به دهان بگیرد. لام تا کام چیزی نگوید. اگر پس­گردنی و زور دو انگشت قلچماق پشتش نباشد، پاک لالمانی می­گیرد. با این­همه نمی­توانم خیلی زیر فشار قرارش بدهم. اما نباید لی­لی به لالایش بگذارم. بگذارم کمی پیش برود…

ادامه خواندن ←

کلیدر؛ کلید زبان در قفل تاریخ

هلن اولیائی‌نیا

«کلیدر» از مهم‌ترین آثار ادبی ایران است. رمانی هزار تو با لایه‌های مختلفی که با تاریخ درهم تنیده شده و از دل آن چهره‌هایی سر بر می‌کشد که نماد انسانیت تام، دلاوری، از خود گذشتگی و جان سپاری در راه آرمان هستند. از سوی دیگرچهره‌هایی که درآن پلشتی، تیرگی و حیوانیت را به تمامی معنا می‌بخشد. دولت‌آبادی استادی توانسته منش آدم‌هارا آشکار کند. سرکار خانم اولیائی‌نیا با دقتی قابل تحسین و البته با نگاهی ستایشگر به بررسی و تحسین این رمان ماندگار پرداخته و لایه‌های تازه از آن را کاویده و نقد کرده‌است.

ادامه خواندن ←

این هزار و یک شب لعنتی

درباب اینکه چرا؟ و چگونه؟ هزار و یک شب را بخوانیم

مسعود میری

«هزارو یک شب» یک دنیا معنا و ژرفا دارد. کتابی که در وجه قصه‌پردازی اثری شگفت و در وجه تاریخی اثری با تاریخی پیچیده و نکاویده است که می‌توان پژوهشهای بسیاری پیرامون آن انجام داد. بسیاری از قصه‌های عامیانۀ فارسی تحت تأثیر این کتاب عظیم روایت یا نگاشته شده‌‌اند و خودِ قصه‌گوی اثر یعنی شهرزاد موضوع پژوهشهای بسیاری قرار گرفته است. آقای مسعود میری سالهاست که با نگارش مدرن به کندوکاو در هزارو یک شب پرداخته و آثار بسیاری در این مورد فراهم کرده که نگاهی نو به متن این اثر ماندگار است. این کتاب نیز یکی از پژوهشهای خواندنی وی است که برای ما ایرانیان اثر شناسنامه‌ای دارد.

ادامه خواندن ←

تاریخ تلخ به روایت شاملو

محمد قراگوزلو

«تاریخ تلخ» اثری نوگرایانه است. نویسنده با جسارتی شگفت‌انگیز به روایتی تاریخی از زندگی و روزگار احمدشاملو پرداخته اما این روایت نه مبتنی بر اسناد رسمی یا آثار پرداخته شدۀ قبلی که به طور کامل بر اساس سروده‌های شاعر است، نویسنده موشکافانه و البته با حوصله و صبری چندساله با آثار شاعر خوگر شده، شأن نزول و نکات مختلف و شعر را کاویده، دقایق و زوایای مختلف زیست و زمانۀ شاعر را از درون هر شعر برآورده و کتابی جذاب و خواندنی نوشته که پر از نکات تازه و بیان نشده از روزگار و زندگی شاعر است.
تاریخ تلخ خیلی زود مورد اقبال جامعۀ کتابخوان قرار گرفت و نسخه‌های چاپ اول آن به سرعت به اتمام رسید، اینک با پاره‌ای از اصلاحات و رفع کاستی‌ها چاپ دوم این اثر تقدیم دوستداران تاریخ و ادبیات معاصر ایران می‌گردد….

ادامه خواندن ←

آن روی سکه (پژوهشی در تاریخ نگاری ایران)

عباسقلی غفاری فرد

آن روی سکه نگاهی عمیق به دو دوره‌ی مهم تاریخی درایران است .ساسانیان و صفویان .دو دوره‌ای که با فراز و فرودهمراه بود .شوکت قدرت ثروت و رونق حرف اول در این دوران بود و گسترش محدوده‌ی جغرافیایی ، رشد اقتصادی و وسعت روابط سیاسی و فرهنگی با جهان آن روز باعث یگانگی خاص این دوران بوده است .فرصت‌های تاریخی که با غفلت ، استبداد و سختگیری به سقوط این دولت‌ها انجامید و ایران را در ورطه‌های هولناک تاریخی انداخته است . آن روی سکه از تاریخ این دوران می‌گوید و موشکافانه علل فراز و فرود را می‌کاود . اثری جذاب، پرکشش و سرشار از نکته هایی که ما را به گذشته هایی می برد که برای امروز و فردای تاریخی ما درس آموز است.
.

ادامه خواندن ←

به بهانه‌ی تولد خالق داستانهایی بی‌همتا، محمود دولت آبادی

امروز محمود دولت آبادی هفتادو پنج ساله شد، خالق داستانهایی بی‌همتا که از دهه‌ی چهل مهمان ذهن و دل ملیونها کتاب‌خوان ایرانی شده است. بسیاری از مرگان و مارال و یارمحمد و صدها کاراکتر خلق شده توسط او به رویا رفته، شبها با یاد آنها پلک گرم کرده و دیده فرو بسته‌ایم. با غم آنان درهم شده و با شادی‌شان سر بر افلاک کشانده‌ایم . نثر جادویی او که میراث از فرهنگ هزار ساله پارسی در خراسان دارد، ما را گرفتار تراش الماس‌گونه کلماتش کرده و هماره حسرت عرضه یک اثر تازه از او خارخار ذهن و جانمان بوده، وقتی...

ادامه خواندن ←