تفريق جمعى

داریوش معمار

حلیل و بررسی آثار بزرگان شعر می‌تواند تجربه‌هایی جدید در اختیار مخاطبان بویژه شاعران جوان قرار دهد. دستیابی به افق‌های تازه‌ای که هر شاعر در آثارش کشف نموده است به منزله سال‌ها تمرین در نوشتن و خواندن است و برای کسانی که در آغاز راه سرودن هستند این تجربه‌ها قطعا تاثیرگذار خواهد بود.

کتاب «تفریق جمعی» از جمله کتاب‌هایی است که در آن نویسنده‌اش به سراغ 13 شاعر معاصر شعر فارسی می‌رود و سعی می‌کند به بررسی و تحلیل آثار آنها بپردازد و به نوعی چراغی برای راهی که جوان‌ترها می‌روند، روشن کند.

این کتاب 360 صفحه‌ای با تلاش داریوش معمار توسط انتشارات نگاه منتشر شده است و با نام شاعر بزرگ امروز ایران و پرچمدار شعر نو یعنی نیما یوشیج آغاز شده است و پس از 12 شاعر دیگر که برخی از آنها اکنون نیز در قید حیاتند ادامه یافته است.

نویسنده خود درباره اثرش چنین نوشته است‏:‏ اول اینکه، سعی کرده ام نوشته هایم در مورد شاعران تا حد ممکن چکیده ای از مهمترین نکات قابل اشاره در مورد آثار، احوال و نظرات آنها باشد‏.‏ ‏(‏ بررسی آثار بعضی شاعران نوپرداز به دلیل خود مولف بودن در حوزه مشخصات آثارشان نمی توانسته جدای از بررسی احوال و نظراتشان باشد‏)‏‏.‏ دوم اینکه، اختصار بررسی های انجام شده به این جهت است که امکان آشنائی تمام علاقه مندان از هر قشری با شاعران بزرگ نوپرداز در زمانی اندک ‏(‏ که نیازمند زمانه ماست‏)‏ فراهم شود‏.‏ سوم اینکه، از ذکر هر منبعی در کتاب مگر در حین مقاله به صورت نقل قول مستقیم خودداری کردم تا با پیدایش کیفیتی شفاهی ماهیت این بررسی ها که بیشتر تابع فکر و تجربه ای شخصی است حفظ شود، ضمن آنکه اعتقاد دارم چنین نگاهی برای کتابی از این دست که جهت عموم علاقه مندان به شعر نو فارسی نوشته شده کارآمدی بیشتری دارد‏.‏

6,500 تومان

ناموجود

جزئیات کتاب

وزن 500 گرم
ابعاد 21 × 14 سانتیمتر
وزن

500

پدیدآورندگان

داریوش معمار

نوع جلد

شومیز

SKU

94497

نوبت چاپ

یکم

شابک

978-964-351-593-5

قطع

رقعی

تعداد صفحه

360

سال چاپ

1389

موضوع

شعر فارسی

تعداد مجلد

یک

گزیده ای از کتاب، تفريق جمعى: تحليل آثار سيزده شاعر نوپرداز از نيما تا امروز

در زمانه سهراب اکثر شاعران و هنرمندان و روشنفکران درگیر شکست‌ها، مشکلات و بحران‌های اجتماعی بودند که جنس خیال و شهود آنان را یاس‌آلود، عاصی، پرخاشگر و ستیزه‌خواه و سرشار از فریاد کرده بود، اما سپهری در میان ایشان دارای نگاهی فارغ از زمان تاریخی است.

در آغاز کتاب، تفريق جمعى: تحليل آثار سيزده شاعر نوپرداز از نيما تا امروز ؛ می خوانیم

فهرست

پيش گفتار              11

از وراى آن آبى بنفش

نيما شاعر طبيعتِ آزادِ زبان

آى آدم‌ها   25

خانه‌ام ابريست…      27

روى بندرگاه           28

رى را       30

ترا من چشم در راهم            32

سيوليشه    33

داروگ      35

شب‌پره‌ى ساحل نزديك         36

قايق         38

آقا توكا     40

شاملو اسطوره نيست!

آنگاه كه شاعر آتش حيرت را برافروخت

مرگ نازلى             55

مه           57

از عموهايت           59

آيدا در آينه            61

ماهى        65

شبانه        68

سرودِ ابراهيم در آتش            71

اخوان؛ پيامبر اعتراض و اندوه

شاعر اسطوره شكست

آنگاه پس از تندر      87

كتيبه         94

زمستان     98

آواز چگور             101

قاصدك    105

فرياد        107

ييلاقى      110

ميعاد در لجن

نصرت رحمانى در كمين‌گاه شعر

مادر         120

يك و صد             122

فرار ابر     123

كولى        124

درها و رهگذرها      127

مرد ديگر   129

 007        131

لوحه        133

بودن چه سود         134

آتشى، شاعر بزرگ جنوب

دريافتيم زندگى آنگونه كه شاعر مى‌پنداشت نبود

خنجرها، بوسه‌ها و پيمان‌ها     145

در غبار خواب        150

كوچه‌هاى شعر        151

مرا صدا كن            154

ظهور        156

فروغ

پرنده آبى شعر معاصر

تولدى ديگر           172

بعد از تو   176

دلم براى باغچه مى‌سوزد        179

هديه        185

پرنده مردنى است     186

كسى كه مثل هيچ كس نيست   187

بوداى خاموش

سپهرى؛ شاعر ارزش احساسات

بى‌پاسخ     202

پشت درياها           204

روشنى، من، گل، آب            207

آب          209

نداى آغاز   211

سوره تماشا            214

دوست      217

اينجا هميشه تيه       219

صحبت از سپيده‌دم

كسرائى شاعرى بلند قامت با شعرى متوسط

كارگران راه            230

طبيعت نيمه‌جان       231

تشويق      232

زندگى      233

چشمداشت            235

خانه‌ى انسان           236

تاريكى در تاريكى    237

نام و سيما              238

سرود جمهورى       240

وحدت     242

پاييز         243

تشييع جنازه            244

مار          245

خاموش‌وار             246

يدالله رويايى

ارتش يك نفره

رفته         256

 3 (سكوت دسته گلى بود)                  258

 25 (شب آفتاب نمى‌خواهد)              260

 30 (درياى عاشقان غريق،)                261

 2 (زخم ظريف عقربه در من بود)      264

اى روح رهسپار،اى مار، همهه‌ى غضروف!           265

 9 (در باز بود اما،)           267

 70 (بيراهه براى گام آرام است)        269

 114 (باز مى‌داردش از پا)                  270

چند تن در يك تن

براهنى منتقد، شاعر، رمان‌نويس

دف         280

با توام ايرانه خانم زيبا            288

گلى در يخ؛ برخاسته در دفاع از موج نو

كنكاشى در شعر احمد رضا احمدى

قوطى سيگار           304

يك خبر    305

طرح و تركيب         307

مرگ ماهى             309

در خروجى بيمارستان            311

اگر گفت   312

از پايتخت كه          313

گونه‌هاى پيرم          315

روز در لايه‌هاى پياز

بررسى جزئياتى از شعر شمس لنگرودى

نه بر بام‌تان چراغى   325

شام          326

پلنگ و روشنى        327

 4 (ماجراى مرا پايانى نبود)                 328

 6 (مى‌آيى و چون چاقويى روزم را به دونيم مى‌كنى)               330

 11 (سپاسگزارم درخت گلابى)         332

 20 (براى ستايش تو)     333

 32 (بر سرش زده باد)     334

 13 (باران شبانه را دوست دارم)         335

 16 (بازگشته‌ام از سفر)   336

سيد على صالحى

شاعر گفتار

رو به يك طرفى…    346

پيدايش تكلم نامها    348

اگر عاشق نشويم، مى‌ميريم!     350

پرنده، هى پرنده‌ى پرقيچى!     352

براى صفحه‌ى شعر يك روزنامه‌ى رسمى             354

 3 (دارم هى پابه‌پاى نرفتن صبورى مى‌كنم)           355

نشانى اول              356

پيش گفتار

انديشيدن به شعر يكى از مشكل‌ترين انواع تفكر است. هر شعر تابع هزاران تاثير مستقيم و غير مستقيم، آنى و زمان‌دار بر لايه‌هاى مختلف ذهن و روان انسان است كه جنس حقيقى و توانايى غايى زبان در ايجاد لحظاتى بديع از زندگى را متجلى مى‌كند. بى‌شك در طول تاريخ بشر هنرهايى كه ميزان گنجينه داشته‌هايشان با شعر برابرى كند در خوش‌بينانه‌ترين حالت شايد بيش از دو مورد نباشند، كه دليل آن قدمت و توانمندى زبان در معنا بخشى به امور و اشياء نسبت به ديگر متعلقات بشر و تعلق خاطر و توجه خاص انسان به زبان بوده است و اين‌كه شعر نخستين و مهم‌ترين هنر زبانى نزد بشر محسوب مى‌شود.

انديشيدن به هنرى با اين توان و قدمت و بررسى آن از جهات مختلف همان‌طور كه اشاره شد قطعاً كارى مشكل است. به همين دليل دادن لقب منتقد شعر به اشخاص و نقد شعر به هر نوشته‌اى كار ساده‌اى نيست و نياز به كارشناسى جداگانه در خصوص متن نقد نوشته دارد. در ادبيات و شعر فارسى سابقه نقد شعر بسيار كوتاه و بنيه نقد شعرضعيف است. ما منتقد حرفه‌اى شعر كه شغل نقدنويسى را براى تمام عمر خود برگزيده باشد نداريم كه دليل آن كم‌توجهى جامعه‌ى ايرانى به موضوع نقد در زمينه‌هاى مختلف و نقد ادبى به‌عنوان مقوله‌اى مهم و مؤثر در تعيين ارزش اثر ادبى و شعر است. اما در طول يكصد سال گذشته ما منتقدين پاره‌وقت جدى داشته‌ايم كه آثار درخورى از خود در حوزه‌ى نقد شعر به يادگار گذاشته‌اند.

با در نظر گرفتن اين موضوع قطعاً نگارنده نيز خود را منتقدى حرفه‌اى و تمام‌وقت نمى‌داند و به‌سختى بر نوشته‌هاى اين كتاب نام نقد گذاشته و بيشتر آن را بررسى و تحليلى جدى مى‌داند. بنابراين انتخاب‌هايى هم كه از ميان آثار شاعران معاصر انجام شده، همين‌طور كيفيت و سطح بررسى‌ها در حدود علاقه‌مندى و تأثيرى بوده كه نگارنده شخصاً در طول حشرونشر با شعر شاعران نوپرداز گرفته است. ناگفته نماند اين انتخاب به منزله اعلام اسامى تمام منتخبين سرشناس شعر حتا از نظر نگارنده نيست، كما اين‌كه در حال نگاشتن همين سطرها آثار ارزشمند شاعرانى را به خاطر مى‌آورم كه شخصاً به شعرشان دلبستگى خاص دارم، اما تحقيق و بررسى و تحليل آثارشان تابع عواملى است كه در مجموع محقق نشدند.

اميدوارم در چاپ‌هاى بعدى اين كتاب يا در جلدهاى مستقل ديگرى موفق شوم آثار ديگر شاعران حرفه‌اى را نيز مورد بررسى دقيق قرار دهم و با رويكردى جوان‌گرايانه‌تر به تحليل مجموعه اشعار چهره‌هاى مستعدى كه مى‌توان كارنامه‌ى شعرى ايشان را تا آن‌زمان نمونه‌اى تمام از كل تجربيات هنرى‌شان فرض كرد، بپردازم.

در اين‌جا لازم است به چند نكته ديگر در مورد اين كتاب اشاره كنم، اول اين‌كه: سعى كرده‌ام نوشته‌هايم در مورد شاعران تا حد ممكن چكيده‌اى از مهم‌ترين نكات قابل اشاره در مورد آثار، احوال و نظرات آنان باشد. (بررسى آثار بعضى شاعران نوپرداز به‌دليل خود مؤلف بودن در حوزه‌ى مشخصات آثارشان نمى‌توانسته جداى از بررسى احوال و نظرات‌شان باشد). دوم اين‌كه: اختصار بررسى‌هاى انجام شده به اين جهت است كه امكان آشنايى تمام علاقه‌مندان از هر قشرى با شاعران بزرگ نوپرداز در زمانى اندك (كه نياز زمانه ماست) فراهم شود. سوم اين‌كه: از ذكر هر منبعى در كتاب مگر در حين مقاله به‌صورت نقل‌قول مستقيم خوددارى كردم تا با پيدا شدن كيفيتى شفاهى ماهيت اين بررسى‌ها كه بيشتر تابع تفكر و تجربه‌اى شخصى است حفظ شود، ضمن آن‌كه اعتقاد دارم چنين نگاهى براى كتابى از اين دست كه جهت عموم علاقه‌مندان به شعر نو فارسى نوشته شده كار آمدى بيشترى دارد. آخرين نكته‌اى كه بايد به آن اشاره كنم در خصوص گزيده‌اى است كه از شعر هر شاعر در كنار نقد آثار و آراى او فراهم كرده‌ام، اين شعرها در واقع برگزيده‌اى از بهترين شعرهايى هستند كه شخصاً از شاعرانى كه شعرشان را در اين كتاب بررسى كرده‌ام خوانده‌ام، به‌جز در مواردى كه از شعر بلند شاعرى نمى‌توان گذشت، ملاك انتخاب خود را شعرهاى كوتاه‌تر ايشان قرار داده‌ام تا تنوع بيشترى در اين كتاب، متناسب با حجم آن به وجود آيد.

در پايان بايد يادآور شوم تحليل‌هايى با عناوين ديگر در مورد بعضى از شاعران طى ده سال گذشته در مطبوعات ادبى به چاپ رسانده بودم كه ابتدا قرار بود آن‌ها را با ويرايشى جديد به صورت يك كتاب چاپ كنم، اما پس از مطالعه‌ى آن‌ها متوجه شدم آن جامعيتى كه در خصوص كليات شعر شاعران براى پذيرش عموم علاقه‌مندان به شعر نو لازم است، در آن نوشته‌ها وجود ندارد. بنابراين با تشويق مديريت محترم انتشارات نگاه آقاى عليرضا رئيس دانايى، كه انگيزه‌اى جهت جدى شدن من براى نوشتن و اتمام اين كتاب در طول يك‌سال و نيم گذشته بودند، تقريباً تمام تحليل‌هاى درج شده اين كتاب از نو نوشته شدند.

          مهر ماه  1388

            داريوش معمار ـ ماهشهر

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “تفريق جمعى”